Türkiye'deki kolluk kuvvetleri

Türkiye'deki kolluk kuvvetleri, Türkiye Cumhuriyeti'ndeki kolluk kuvvetleri veya aynı anlamı taşıyan kolluk kuruluşlarının sınıflandırılması ve türlerine göre ayrımıdır. Türkiye'deki kolluk kuvvetlerinin çoğu Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlıdır.

Kolluk kuruluşları adli kolluk ve idari kolluk olmak üzere iki türe ayrılır. Ancak 1999 ve 2002 yılından bu yana adli kolluk kuruluşunun uygulamaya geçileceği belirtilmesine [1][2] ve 2005 yılında Türkiye'de yapılan yargı reformu doğrultusunda ceza muhakemesine yardımcı olması için yeniden yapılandırılan ve oluşturulan Türk Ceza Muhakemesi Kanununun 167'nci maddesine dayanılarak çıkartılan Türk Adli Kolluk Yönetmeliği çıkartılmasına rağmen tam anlamıyla adli kolluk kuvveti uygulamasına geçilememiştir. Yalnızca yapılan toplantılar ile geçilmesine çalışılmaktadır. Bu duruma Avrupa Birliği üyeliğine hazırlanan Türkiye hakkında düzenlenen ilerleme raporlarında da yer verilmektedir.[3]

Ayrıca dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise; adli ve idari kolluğu kesin ve net bir şekilde bir ayrıma tabi tutmanın kolluk kuruluşlarının tabiatına ve hayatın gerçeğine aykırı olduğudur.[4] Ayrıca Türkiye'deki kolluk kuvvetleri hakkında her yıl ortalama 12.000 ila 15.000 arasında şikayet yapılmakta ve bu sayı her geçen gün artmaktadır.[5]

Adli kolluk

Adli kolluk yönetmeliğinin 4'üncü maddesinde belirtildiği üzere, Türkiye'de Emniyet Genel Müdürlüğü'ne bağlı polis karakolları, Jandarma Genel Komutanlığına bağlı jandarma karakolları, Sahil Güvenlik Teşkilatına bağlı sahil karakolları ve yüzer karakollar olan bot teşkilatları ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğüne bağlı gümrük muhafaza kaçakçılık ve istihbarat müdürlükleri ile bölge ve kısım amirliklerinde Görevlendirilen personel adli kolluk görevini öncelikli olarak Cumhuriyet Savcısına bağlı olarak yürütürler.[6]

Bu yönetmelik maddesinden de anlaşılacağı üzere; Türkiye'de Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Teşkılatı ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü adli kolluk görevini yürütmektedirler.

İdari kolluk

Diğer adıyla önleyici kolluk görevini; Türkiye'de Emniyet ve Asayişi sağlamak amacıyla görev yapan Emniyet Genel Müdürlüğü [7] , Jandarma Genel Komutanlığı [8] , Sahil Güvenlik Teşkilatı[9] yerine getirir.[10]

İdari kolluk amiri, 5442 sayılı Türk İl İdaresi Kanununun 9'ncu maddesi ç bendi ve 11'inci maddesi ç bendi uyarınca Vali ve Kaymakamlardır. Aynı zamanda genel idari kolluk makamlarından İçişleri Bakanı, Valiler, Kaymakamlar ve bucak müdürleri (5442 sayılı Kanun md. 11, 32 ve 43 gereğince) bireysel kolluk işlemleri de yapabilirler.[11][12][13]

İdari kolluk görevi, suç oluşmadan önce meydana gelen tüm olaylar olarak değerlendirilebilir. İdari yani önleyici polis, kamu düzenine engel oluşturan, kanunların suç saydığı eylemleri önlenmekle görevli kolluk kuvvetidir.[7]

Genel yapılandırma

Adli kolluk ve İdari kolluk kavramını göz önüne aldığımız takdirde Türkiyede 3 üç adet kolluk kuvveti bulunur Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Teşkilatı, Jandarma Genel Komutanlığı dır. Türkiye'de ki kolluk kuvvetlerinin yapılandırılması şu şekildedir.

Genel kolluk kuvvetleri

Emniyet Genel Müdürlüğü

Belediye sınırları içerisinde emniyet ve asayişin sağlanmak ile görevli olan Türk Polis Teşkilatı bir genel kolluk kuvvetidir.

Jandarma Genel Komutanlığı

Belediye sınırları dışında emniyet ve asayişin sağlanmak ile görevli olan Jandarma Teşkilatı bir genel kolluk kuvvetidir.

Sahil Güvenlik Teşkilatı

Sahil ve Denizlerde emniyet ve asayişin sağlanmak ile görevli olan Sahil Güvenlik Teşkilatı bir genel kolluk kuvvetidir.

Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü

Bir Özel kolluk olarak, özel kanunlar çerçevesinde ve yalnızca belirli bir amaç için kurularak teşkilatlandırılan Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü bir özel kolluk kuvvetidir.

Millî İstihbarat Teşkilatı

Milli İstihbarat Teşkilatı, kısaca MİT; özel kanunları çerçevesinde hareket eden ve öncelikli olarak dış istihbarata yönelik teşkilat, bir özel kolluk kuvvetidir.

Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı

Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı, 2010 yılında kurulan mahalli istihbarat örgütüdür. Görevi Dışişleri Bakanlığı , İçişleri Bakanlığına bağlı olarak Emniyet Genel Müdürlüğü , Sahil Güvenlik Teşkilatı ve Jandarma Genel Komutanlığından istediği istihbaratı toplama ve strateji belirleyip müdahale etmektir. Tek bir amaç doğrultusunda özel kanunla kurulan teşkilat bir özel kolluk kuvvetidir.

Orman Muhafaza

Orman Genel Müdürlüğüne bağlı olarak yalnızca ormanların korunması ve ormanlar hakkında işlenen suçlarda görevli olan Orman muhafaza memurları özel bir amaç doğrultusunda, kendisine özgü kanunlarla kurulduğundan dolayı bir kolluk kuvveti görevlisidirler.

Trafik Polisi

Devlet yolları ve Belediye sınırlarında bulunan yollarda trafik güvenliğini sağlayan ve Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı olarak görev yapan trafik polisleri bir özel kolluk kuvveti görevlisidirler.

Sahil Güvenlik Boğazlar Trafik

Sahil Güvenlik Gemi Trafik, en az Sahil Güvenlik Grup Teşkilatları bünyesinde, İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı Gemi geçişleri ve trafik hattında ki suçlarla ilgili mücadele ve müdahale eden özel güvenlik kolluk görevlisidirler. Ayrıca Sahil Güvenlik Gemi Trafiğin de Sahil Güvenlik İstanbul Boğazı Trafik bölümü ve Sahil Güvenlik Çanakkale Boğazı Trafik bölümü bulunmaktadır.

Otoyol Trafik

Otoyol Trafik veya Otoyol Trafik Polisi, 2011 yılında Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde ayrı bir birim olarak oluşturulmuş ve yalnızca otoyollar ile bunlara bağlı yollarda trafik güvenliği ile trafik suçlarına müdahale ettiklerinden dolayı bir özel kolluk kuvveti görevlisidirler.

Jandarma Trafik

Jandarma Trafik, en az İlçe Jandarma Komutanlıkları bünyesinde, Belediye sınırları ve şehirler arası devlet yollarının dışındaki köy yollarında trafik suçları ile mücadele ve müdahale eden özel güvenlik kolluk görevlisidirler. Ayrıca Jandarma Trafiğin de Otoyol Jandarma Trafik bölümü bulunmaktadır. Ancak Jandarma Trafik ve Otoyol Jandarma Trafik arasında görev ve hiyerarşi yönünden herhangi bir ayrım bulunmamaktadır.

İnfaz koruma memurları

İnfaz Koruma Memurları eski adıyla Gardiyan, 1721 sayılı kanun doğrultusunda görevli oldukları ceza infaz kurumlarında ceza infaz kurum müdürleri ve Cezaevi Cumhuriyet Savcılarının emir ve talimatları doğrultusunda ceza infaz kurumlarının iç düzenini ve disiplinini sağlamakla görevli ve yükümlü olduklarından dolayı, diğer özel kolluk kuvveti görevlilerinde olduğu gibi görev alanlarında özel kolluk kuvveti olarak görev yaparlar.

Geçici köy korucusu

Geçici köy korucuları, 442 sayılı Köy kanununa yapılan bir değişiklik ile Türkiye'de Kaymakamlıklara bağlı olarak görev yapan, emir ve komutaları bağlı bulundukları İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından yapılan, gerektiğinde basit şekilde suçun önlenmesine yardımcı olan özel kolluk kuvveti görevlisidirler.

Belediye Zabıtası

Zabıta, Belediyelere bağlı olarak Belediye sınırları içerisinde kamusal bazı hizmetlerin yürütülmesi ve kontrolünü sağlayan zabıtalar aynı zamanda yeni kanunlarla birlikte Büyükşehir belediyelerinde trafik zabıtası olarak yetkilerini kullanırlar. Özel bir amaç doğrultusunda güvenlik görevini yürüten zabıtalar bir özel kolluk kuvveti görevlisidirler.

Özel GüvenlikTeşkilatı

Özel Güvenlik Görevlileri, genellikle bir özel devlet kurumuna, güvenlik şirketine, bankaya veya işletmeye bağlı olarak çalışan, Türkiye'de 2004 yılında yayınlanan 5188 sayılı Türk Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun doğrultusunda görev yapan özel kolluk kuvveti görevlisidirler.[14][15] Ayrıca Sivil Savunma Uzmanlığı görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olunması asli görevidir.

Kolluk yetkisini kullanan kamu görevlileri

Özellikle, genel kolluğun her an bulunamadığı yerlerde; örneğin trenlerde makinist ve onun emirlerine bağlı olarak kondüktörler, gemilerde Gemi kaptanı ve emrinde bulunan diğer görevliler ile köylerde köy muhtarı [16] ve azalar ya da bunlara benzer şekilde okullarda görevli müdür ve öğretmenler gerektiğinde suçların öğrenilmesi, açığa çıkartılması veya meydana gelen suçlarda suç ile ilgili delillerin korunması ve genel kolluk kuvvetine haber vermekle görevli bir kolluk kuvveti görevlisidirler. Genel kolluk kuvvetleri ile aynı özel

kolluk görevlileri gibi işbirliği yaparlar

As.iz Askeri İnzibat

2008 yılı itibariyle Türkiyede asker kaçaklarını arama görevi polis ve jandarmaya verilmiştir ancak Askeri İnzibatlar askerin sivil hayatını nerelere gittiğini denetler zorda kaldığı zaman silah kullanma yetkisi vardır gerektiği zaman birini tutuklayıp gerekli kolluğa`da teslim edebilir

Kaynakça

  1. ↑ "'Adli kolluk' kuvveti yolda" (Türkçe). radikal.com.tr. 20 Aralık 2002. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WEhY95Nm.
  2. ↑ "Adli kolluk tartışması" (Türkçe). aksiyon.com.tr. 2 Ocak 1999. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WEhiIg37.
  3. ↑ "AB'nin yıllık Türkiye ilerleme raporu açıklandı". imc-tv.com. 11 Ekim 2012. http://web.archive.org/web/20121013072114/http://www.imc-tv.com/haber-abnin-yillik-turkiye-ilerleme-raporu-aciklandi-4929.html. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  4. ↑ "Birinci Bölüm" (Türkçe). e-akademi.org. 1 Aralık 2006. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WEhvOe4U.
  5. ↑ ""Türkiye’de kolluk kuvvetleri hakkında yapılan şikayetler"" (Türkçe). gib.icisleri.gov.tr. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WEiFBtzZ.
  6. ↑ "Adli Kolluk Yönetmeliği". adalet.gov.tr. http://web.archive.org/web/20130225191041/http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/23169.html. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  7. 1 2 "İdari Görevler". egm.gov.tr. http://web.archive.org/web/20130204173738/http://www.egm.gov.tr/icerik_detay.aspx?id=202. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  8. ↑ Akçe, Ercan. "Türk Hukukunda İdari Kolluk Teşkilatı Olarak Jandarma". belgeler.com.
  9. ↑ 2692 sayılı sahil güvenlik Teşkilatı kanunu
  10. ↑ http://www.denizhaber.com.tr/sahil-guvenlik-ve-jandarma-komutanligi-genel-mudurluge-donusuyor-haber-69330.htm
  11. ↑ "İdari Kolluk Makamları ve Personeli" (Türkçe). notoku.com. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150210121437/http://notoku.com/idari-kolluk-makamlari-ve-personeli/.
  12. ↑ "İl İdaresi Kanunu". mevzuat.gov.tr. http://web.archive.org/web/20140829150104if_/http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5442.pdf. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  13. ↑ "İdari Kolluk Uygulamaları ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi". mulkiyeteftis.gov.tr. http://web.archive.org/web/20150210121140/http://www.mulkiyeteftis.gov.tr/ortak_icerik/mulkiyeteftis/idarikollluk.pdf. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  14. ↑ Çolak, Harun. "Kolluk Teşkilatı ve Adli Kolluk". sayistay.gov.tr. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WEl4hjv2.
  15. ↑ "Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun". mevzuat.adalet.gov.tr. http://web.archive.org/web/20120411023705/http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/1381.html. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  16. ↑ "Muhtardan Polise "İhbarcıyı Açık Etmeyin" Çıkışı". dha.com.tr. 28 Aralık 2012. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WElvG4a9.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.