Balya

Koordinatlar: 39°45′K 27°35′D / 39.75°K 27.583°D / 39.75; 27.583

Balya
—  İlçe  —
Ülke Türkiye
İl Balıkesir
Coğrafi bölge Marmara Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Hakan Balsüzen[1]
 - Belediye başkanı Osman Kılıç (MHP)[2]
Yüzölçümü [3]
 - Toplam 936 km2 (361,4 mi2)
Rakım [3] 225 m (738 ft)
Nüfus (2015)[4]
 - Toplam 13,648
 - Kır -
 - Şehir 13,648
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 10700
İl alan kodu 0266
İl plaka kodu 10
İnternet sitesi: www.balya.gov.tr www.balya.bel.tr

Balya, Balıkesir ilinin bir ilçesidir.

Tereyağı ile ünlüdür. Son yıllardaki nüfusu azalmıştır. Eskiden nüfusu 36.000 iken sanayi azalmasına uğramıştır. Maden başta olmak üzere seramik fabrikaları gibi sanayiler kapanmıştır.Bunun sebebi sonucunda da birçok Balyalı ilçeyi terk etmiştir.Fakat ilerleyen yıllarda maden ve fabrika kurma planları sürmektedir.

Konumu

İlçe Balıkesir'in kuzey batısında yer alır. Balıkesir- Çanakkale yolu ilçenin ulaşımını sağlar.İlçe toprakları Kocavaşar Çayı ve kollarının açtığı vadiler ile bunların iki yanında yükselen dik yamaçlardan oluşur. 30 Haziran 1920 'de yunan işgaline uğrayan ilçe 6 Eylül 1922 'de işgalden kurtulmuştur.

Balıkesir il merkezine 52 Km. mesafede olan İlçemizin doğusunda Balıkesir, batısında Çanakkale İlinin Yenice ilçesi, kuzeyinde Manyas ve Gönen ilçeleri, güneyinde de İvrindi ve Havran ilçeleri yer almaktadır.

Dağlık bir alanda kurulan Balya sakin bir ilçedir. Yaklaşık yüksekliği 150 metredir. 23 km ilerisindeki şifalı suları büyük ilgi görmektedir. Fransızların eseri olan 100 yıllık maden ve yakınındaki hastane gibi o döneme ait mimari eserlere sahiptir. Çanakkale'ye 170, Balıkesir Merkez'e 52, İstanbul'a 224 km'dir.

Balya'da eğitim olarak 1 tane çok programlı lise bulunmaktadır.2 tane ilköğretim okulu bulunmaktadır.

İlçemiz Marmara Bölgesinin güneyinde Balıkesir iline bağlı olup, Yüzölçümü 952 Km²’dir.

Arazi dik yamaçlı derin vadilerle ayrılmıştır. Dik yamaçlı derin vadilerle kasabanın 20 Km. kuzey batısındaki Konak, batıdaki Ekizce, doğudaki Akçal Dağları Balya’nın en önemli engebelerini teşkil eder. En yüksek tepesi doğudaki Akçal Dağları üzerinde bulunan Akçal Dedesi Tepesi’dir. Balya’yı Kocaçay boydan boya kat ederek Manyas Gölü’ne dökülür.

Coğrafik Bilgiler

İklim

İlçemizin yazları kurak ve sıcak, kışları sert ve yağışlı geçer, yağışlar kış aylarında kar ve yağmur şeklindedir. İlçenin Deniz seviyesinden yüksekliği 230 metredir. Ancak gerek rakım ve gerekse konum itibariyle yazlar Akdeniz iklimindeki kadar sıcak olmayıp kısmen serindir. Yılın en sıcak ayları Temmuz ve Ağustos, en soğuk ayları ise Ocak ve Şubat ayları olarak belirlenmiştir.

Tarih

Yörede kurşun yatakları bulunmaktadır.

Balya’nın tarihi; Balya Merkezi ve çevresindeki madenlerin tarihi olmuştur. Tarihin ilk dönemlerinden bu yana, çinko ve kurşun olmak üzere, manganez ve linyit madenlerinin işletildiği, bu nedenle Balya’nın sürekli bir yerleşim yeri olarak kullanıldığı bilinmektedir.

Balya, 1317 yılından önce “Kocagümüş Köyü” adıyla anılmakta ve Balıkesir (Karesi) Sancağına bağlı “Alidemirci Bucağı”nın bir köyü idi. 1310 yılında Kocagümüş Köyü çevresindeki kurşun madenlerinin imtiyazı alınmıştır. Madenlerin işletilmesi için yurdun çeşitli yerlerinden gelen işçilerin nüfus yoğunluğunu ve hane sayısını arttırması üzerine, Alidemirci Köyü’nde bulunan Bucak Teşkilatının nakli gerçekleştirilmiştir.

Balya madenlerinin işletilmesi Osmanlı İmparatorluğu zamanında da sürdürülmüş ve Osmanlılar döneminde Kadılık olan Balya’nın adının, 1650 yıllarında burada Kadılık yaptığı rivayet edilen “Bali Bey”den geldiği de ileri sürülmekte ise de bu görüşün tarihi bir temeli yoktur. Balya sözcüğü muhtemelen Yunanca Palaia ("eski") tabirinden Türkçeye uyarlanmıştır.

Romalılar döneminde de kurşun madenlerinin işletildiği ve adının “Ergastêrion” (maden işliği) olduğu bilinen Balya 1910 yılında ilçe kuruluşuna sahip olmuştur. İlçe; 1920 yılında Yunan işgaline uğramıştır. Balya halkı, Yunan işgalinden kurtulmak için Yunan askerleri ile savaşırken aynı zamanda, kuzeyde Anzavur Ahmet Çetesi, batıda Gavur İmamla savaşmak zorunda kalmıştır.

İlçe, 6 Eylül 1922 tarihinde düşman işgalinden kurtarılmıştır. Bu bakımdan 6 Eylül Kurtuluş günü olarak her yıl kutlanmaktadır.

Balya maden ve fabrikaların kapatılmadığı zamanlarda çok gelişmiş bir ilçeydi.Hatta o zamanlar Küçük İstanbul Lakabını bile edinmişti.

Ekonomi

Ekonomisi tarıma dayanır. Toprakları verimsiz olduğundan sınırlı üretim yapılır. Başlıca tarım ürünleri,buğday,arpa,mısır ve nohuttur. Meyvecilik ,bağcılık,hayvancılık ve ormancılık da ekonomisinde önemli yer tutar.

Balıkesir-Bandırma karayolunun 13.km.'sinden Şamlı'ya ayrılan yola 22 Km. uzaklıkta olan kaplıcanın Romatizma, siyatik, kireçlenme ve bazı cilt hastalıklarına iyi geldiği bilinmekte ve yerli turist çekmektedir.

19 ncu yüzyılda Fransızlar tarafından işletilen Balya kurşun madenleri kapitülasyonların kaldırılmasıyla 1930 yılında üretimini durdurmuştur.Aradan geçen uzun yıllardan sonra Eczacıbaşı Topluluğu kuruluşlarından Esan Madencilik şirketi uzun süren arama faaliyetleri sonucunda yeraltı maden işletmeciliği yaparak kurşun ve çinko maden üretimine başlamıştır.Mayış 2012 tarihi itibariyle toplam 450 kişi istihdam edilmekte olup,üretimi arttırma planları sonucunda 750 kişilik istihdama yükselecektir.Türkiyenin en büyük metalik maden işletmesi olan bu tesis Balya'nın ekonomik çehresini değiştirmiştir.

Son yıllarda şaraplık üzüm üretiminde gelişme kaydedilmekte ve mükemmel üzümler üretilmektedir.Çukurcak mahallesinde tesis edilen bağlarda üretilen üzümler ile Ilıca beldesinde şarap üretimi yapılmaktadır.

Nüfus

Balya Belediyesi

İlçe topraklarında bulunan simli kurşun madeni 1940 tarihine kadar ilçenin temel ekonomik kaynağı olmuştur. Osmanlı devleti zamanında ilk grev bu madende yapılmıştır. 1940 yılında rezervlerinin azalması sebebiyle üretim durdurulmuştur İlçede 19 okul,1866 öğrenci ve 150 öğretmen bulunmaktadır. İlçe merkezinde 1 sağlık merkezi,1 sağlık ocağı, Ilıca, Danişment ve Çamavşar'da da 1'er sağlık ocağı bulunmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[5] 26.333 1.434 24.899
1970[6] 26.355 1.686 24.669
1975[7] 25.577 2.362 23.215
1980[8] 24.814 2.014 22.800
1985[9] 23.815 2.211 21.604
1990[10] 21.781 2.248 19.533
2000[11] 18.869 1.916 16.953
2007[12] 16.712 2.084 14.628
2008[13] 15.961 2.038 13.923
2009[14] 15.465 1.901 13.564
2010[15] 15.085 1.902 13.183
2011[16] 14.716 1.828 12.888
2012[17] 14.273 1.700 12.573
2013[18] 14.153 14.153 veri yok
2014[19] 13.912 13.912 veri yok
2015[20] 13.648 13.648 veri yok
2015[21] 13.648 13.648 veri yok

Kültür

İlçe genel olarak yörük olarak tanımlanan Türk köylerinden oluşmaktadır.

Ulaşım

Kaynakça

  1. ↑ http://www.balya.gov.tr/
  2. ↑ http://balikesir.yerelnet.org.tr/il_belediye_baskan.php?iladi=BALIKES%DDR
  3. 1 2 http://balikesir.yerelnet.org.tr/il_ilce_koordinat.php?iladi=BALIKES%DDR
  4. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCXftcV. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  5. ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BspWJoPq. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btmp41kn. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtoTPg5X. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuKuSSj. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwF2tZX. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtxwOElc. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btzu7khG. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1fpKGW. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3U8WGZ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuChOjqj. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEkmF8y. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGMTdka. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxPPplQ. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  18. ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUbValc. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  19. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCXftcV. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  20. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6ghK4f11I. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016.
  21. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

Dış bağlantılar

Balya'nın mahalleleri
Balıkesir'in ilçeleri
This article is issued from Vikipedi - version of the 5/1/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.