Demirdöven, Posof
| Demirdöven | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Ardahan |
| İlçe | Posof |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 267 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 75800 |
| İnternet sitesi: | |
Demirdöven, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Tarihi kalıntılardan, eski bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmaktadır. Köye ilk gelen aile Karadeniz Bölgesi’nden gelen ilk olarak "Dükkantepe'"ye daha sonrada bu köyün yerine gelen Demirciler Sülalesidir. İkinci olarak da Türkistan'dan Gürcistan / Tiflis'e gelerek orada yaşayan kervancı kervan getirirken bu köyden geçer, köyde oturan Demircigil Sülalesi tarafından misafir edilir. Daha sonrada buraya 1736 yılında yerleşmeleri sahlanır. Bu sülalenin lakabı "Palabıyıkoğulları" (İslolar)'dır. Köyün kuruluş tarihi ise Palabıyıklar'ın geliş tarihi kesin olarak 1736'dır. Buna göre onlardan önce bu köyü oluşturan sülale Demircigil'de buraya tahminen 1730'larda gelmiştir. Yani köyün kuruluşu 275-280 yıl öncesine dayanmaktadır. Köyün merkezi mahallesi olan Aşağı Mahalle dışında 3 tane daha mahallesi vardır. Bunlar Yukarı Varzna, Tikas ve Hurgeşen'dir.
Köy adının kaynağı
- Eski adı "Varzna"'nın adının kaynağı bilinmemektedir.
- Yeni adı "Demirdöven" ise; eskiden beri köyde demirci ustalarının bulunmasına izafen verilmiştir.
Köyü oluşturan sülaleler
Aşağı Varzna Mahallesi
- Demirciler = Karadeniz civarlarından Dükkantepe Mevkiine oradan da bu köye gelmişler.
- Palabıyıklar = Türkistan'dan Gürcistan / Tiflis'e oradan da bu köye gelmişler.
- Aliagil = Gürcistan'ın Ahıska şehrinden gelmişler.
- Bekirler = Posof'a bağlı Arılı köyünden gelmişler.
- Kurugil = Gürcistan'ın Ahıska şehrinden gelmişler.
- Deliceler = Posof'a bağlı Akballı köyünden gelmişler.
Yukarı Varzna Mahallesi
- Molla Aligil = Kafkasya bölgesinden gelmişler.
- Alikolar = Kafkasya bölgesinden gelmişler.
- Bekirgil = Posof'a bağlı Kurşunçavuş köyünden gelmişler.
Tikas Mahallesi
- Musalar = Kafkasya bölgesinden gelmişler.
- Hozikalar = Gürcistan'ın Ahıska şehrinden gelmişler.
- Papalar = Posof'a bağlı Aşıkzülali köyünden gelmişler.
mazmangiller ahıskadan gelmişler
Hurgeşen Mahallesi
- Şahpaz Ustalar = Acaristan'dan gelmişler.
- Dursun Ustagil = Gürcistan'ın Ahıska şehri Sarbasuban köyünden gelmişler.
- Molla Osmangil = Acaristan'dan gelmişler.
Kültür
Köy geleneklerine son derece bağlı bir köydür. Köyün tamamının etnik yapısı Sünni / Kıpçak Türkü'dür. Ünlü badeli aşık Aşık Sabit Müdami'nin köyü burasıdır. Köyün en önemli yemek, çorba, hamur işi ve tatlıları khinkal, kete, katmer, khasuta, puşruk çorbası, süt çorbası, yoğurt çorbası, cınçar çorbası, kelocoş, kuymak, pileki ekmeği, ayran çorbası, punturuş, cadi gibi pek çok yemek türü vardır. Yazın 3 ay boyunca yayla'lalara çıkılarak orada kalınır.
Köyde Yetişmiş Şairler
|
|
- Tevhid Ataman
Aşık Sabit Müdami
Posof'un Demirdöven (Varzna) köyünde doğdu. Asıl adı Sabit Yalçın olan aşık daha sonra soyadını Ataman olarak değiştirdi. Doğum tarihi bazı kaynaklarda 1918 olarak geçmesine karşın, oğlu Hikmet Arif Ataman, 1914 yılının doğru olduğunu söylemektedir.
18. yüzyıl yaşamış olan Aşık Üzeyir, Ferhad, Feryadi gibi aşıklar Aşık Müdami’nin dedeleriydi. 7 yaşına dek doğduğu yerde yaşayan Müdami, babasının imamlık görevinden dolayı ailesiyle birlikte Ardahan’a göçtü. Burada askeri rüştiyeye başladı ancak okulun kapatılması nedeniyle bir süre medrese eğitimi gördü. 7 ve 14 yaşlarında gördüğü rüyalarda bade içerek aşık oldu. 1934’te bağlama çalmaya başlayan Aşık Müdami usta malı türkü ve halk hikâyelerini Şavşat'lı Yakupoğlu Tevfik Usta'dan öğrendi. Halk şiirinin tüm türlerinde örnekler veren Müdami, 1966’da başlayan Konya Aşıklar Bayramını Aşık Efkari ile birlikte açtı. Yine aynı yıl türkü dalında Murat Çobanoğlu ile birlikte birinci oldu. Birçok halk hikâyesini türküleştirerek sonraki kuşaklara aktardı. Bunlardan bazıları, Alşir ile Gül, Seyfizülyezen, Öksüz Vezir olarak bilinmektedir.
Coğrafya
Ardahan il merkezine 108 km, Posof ilçesine 7 km uzaklıktadır.
Göller
- Tikas Gölü
- Hurgaşen Gölü
İklim
Köyün iklimi, Türkiye'de Karadeniz iklimi 'nin etkisi alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 150 |
| 2000 | 232 |
| 1997 | 267 |
| 1990 | 392 |
| 1985 | 427 |
Köyden 1950'lerde başlayan göç, günümüze kadar hızla devam etmiştir. Göç eden aileler başta Bursa (İnegöl / Yıldırım), Zonguldak (Ereğli), İstanbul, Kars, Kocaeli, Ankara ve İzmir illeri olmak üzere Türkiye'nin her ilinde Demirdöven kökenli ailelere rastlamak mümkündür. Yurt dışında ise Fransa, Hollanda, Belçika, Almanya, KKTC ve Suudi Arabistan'da da pek çok aile ikamet etmektedir.
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım, arıcılık ve hayvancılığa dayalıdır. Hayvancılık gelişmiş olup; küçük baş, büyük baş ve kümes hayvancılığı yapılmaktadır. Köyde çoğunlukla yetiştirilen meyve ve sebzeler ise elma, armut, erik, ceviz, mısır, fasülye, patates, arpa ve buğday'dır. Arıcılık son zamanlarda iyice gelişmiş olup köyün ekonomisine büyük yarar sağlamaktadır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır. Köyün içme suyu şebekesi var ve kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol toprak olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.