Gölcük, Kocaeli

Koordinatlar: 40.68°′N, 29.82°′E

Gölcük
—  İlçe  —
Türkiye'deki yeri
Kocaeli Siyasi haritası
Koordinatlar: 40°41′K 29°49′D / 40.68°N 29.82°E / 40.68; 29.82
Ülke Türkiye
İl Kocaeli
Coğrafi bölge Marmara Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Adem Yazıcı [1]
 - Belediye başkanı Mehmet Ellibeş (AK Parti)
Yüzölçümü [2]
 - Toplam 217 km2 (83,8 mi2)
Rakım [3] 10 m (33 ft)
Nüfus (2015)[4]
 - Toplam 152,607
 - Kır -
 - Şehir 152,607
Zaman dilimi UDAZD (+3)
İnternet sitesi: http://www.golcuk.bel.tr/tr/

Gölcük, Kocaeli'nin bir ilçesi. İzmit Körfezi'nin güney kıyısında yer almaktadır.

Tarihçe

Gölcük´ün, tarihi gelişimine İzmit ve çevresinin de içinde bulunduğu, eski Yunanlar ile Romalıların Bitinya (Bithynie) dedikleri bölge ile başlamak daha doğru olur. Gölcük´ün bir garnizon şehri olmasının ilk adımı 1927´de atılmıştır. 1925 Yılında yaralı olan Yavuz zırhlısının tamir kararı ile beliren teknik ihtiyaç, Gölcük´te askeri tersanenin kurulmasına sebep oldu.Aynı yıl bir havuz inşa edildi.Almanlar barakalar kurup Yavuz´un tamirini yaptı.Daha sonra Almanların kurmuş olduğu bu tesisler satın alınarak tersanenin tersanenin çekirdeği kurulmuştur.Deniz Kuvvetlerimizin gelişmesine paralel olarak esaslı çalışmalara 1938 yılında başlanmışsa da II. Dünya Savaşı bu çalışmalara engel olmuş ve Gölcük Tersanesinin hakiki kalkınması 1950 yılından itibaren gerçekleşmiştir. Gölcük gerçek anlamda Cumhuriyet´ten sonra kurulmuş bir şehirdir. Gölcük köylerinden Halıdere, Ulaşlı ve Yazlık köyleri hariç 21 köy İzmit sancağına bağlı Bahçecik Nahiye Müdürlüğü´nce idare edilmekteydi. Cumhuriyet´in ilanından sonra 1930 yılında İhsaniye köyünde nahiye merkezi ile Jandarma teşkilatı kuruldu. Yavuz zırhlısının tamiri nedeni ile kurulan atölyelerde çalışmak üzere İstanbul tersanelerinden gelen işçi ve aileleriyle Gölcük şehrinin nüfusu hızla artmaya başladı.Bu arada 9 Haziran 1936´da kabul edilen ve 15 Haziran 1936´da yürürlüğe giren 3012 sayılı kanunla Gölcük kazası kuruldu. Kaza teşkilinde Devlet dairelerine elverişli binanın Gölcük´te bulunmaması nedeniyle geçici olarak, Değirmendere beldesinde kiralanan binalarda vazife görmeye başlanıldı. Kısa zamanda inşası bitirilen Hükümet Konağı´na 1938 yılında geçilmiş ve Devlet teşkilatı Gölcük´te yerleşmiştir.Kazanın kurulması ile İhsaniye´den de Nahiye Müdürlüğü kaldırılmış, yalnız Jandarma Teşkilatı bırakılmıştır. 1942 Yılında çıkarılan 3887 sayılı Özel İstilak Kanunu ile yapılan istimlaklarda, Hükümet Konağının istimlak sahası içinde kalması nedeniyle İl Genel Meclisince alınan bir kararla Hükümet Teşkilatı 1944 yılı Şubat ayında yine Değirmendere´ye nakledilmiştir. Hükümet Değirmendere´de 10 yıl kaldıktan sonra 4 Mart 1954 tarihinde çıkarılan 6322 sayılı kanun gereğince tekrar Gölcük´e taşınmıştır. Hükümet Konağı´nın Gölcük´e gelmesi nedeniyle Değirmendere´de Nahiye ve Nüfus Teşkilatı ile Emniyet Teşkilatı kurulmuştur.21 köyü olan Gölcük´ün Halıdere ve Ulaşlı köylerinin Karamürsel´den alınarak bu sayı 23´e yükselmiştir. Fakat Değirmendere´nin nahiye olmasıyla köy adeti 22´ye inmiştir. Saraylı köyünün Damlar Mahallesinin 1959 yılında müstakil köy haline gelmesi köy sayısını tekrar 23´e çıkarmıştır. İhsaniye köyünde 06.09.1966 tarih ve 4636 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla Belediye Teşkilatı kurulmuştur. Bugün Gölcük ilçesi, biri (merkez) Gölcük, diğerleri; Değirmendere, İhsaniye, Halıdere, Ulaşlı, Hisareyn, Yazlık olmak üzere 6 beldesi ve 23 köyü bulunmaktadır.

Yarhisar Müze Gemisi
Gölcük merkezinde Yavuz gemisinin pervanesi

Coğrafya

Gölcük Sahilinin Panorama görüntüsü

Gölcük coğrafi konumu ve yüzölçümüyle, ülkemizdeki 81 vilayetin 41 tanesinden büyük bir ilçedir.Gölcük şehri, İzmit Körfezi´nin güney kıyılarında ve körfezin doğu nihayetine doğru, genişliği 2 km.ye varan bir boğum üzerinde kurulmuştur. Şehir,çevresindeki bağ, bahçe ve buralardaki meskenlerle beraber Samanlı Dağları'nın kuzey yamaçlarına kadar uzanmaktadır.Şehrin idari sınırlarını, doğuda İhsaniye Belediyesi, batıda Değirmendere Belediyesi, güneyde Şirinköy,Örcün köyü,Saraylı köyleri oluşturmaktadır. Şehrin kuzeyinde ise İzmit körfezi bulunmaktadır. Gölcük şehrinin içinde bulunduğu körfez deniz münakalesi ve güvenlik açısından çok elverişli şartlar arz etmektedir. Körfezin doğal liman olmasından ötürü eski çağlardan itibaren başlayan tersane kurma alışkanlığı, Bizanslılar döneminde,Osmanlılar döneminde olduğu gibi Cumhuriyet döneminde de devam edegelmiş ve Gölcük´ün modern bir şehir olarak gelişmesine de 1927 yılında temeli atılan Gölcük Tersanesi neden olmuştur. Şehrin ilk nüvesi, kıyıda askeri tesislerin çevresinde kurulan işçi lojmanlarından oluşmaktaydı.Coğrafi konumunun uygunluğu bakımından, askeri tersanenin burada kurulmasıyla beraber, Gölcük hızlı bir şehirleşme süreci içine girmiş ve 1940´lı yıllarda nüfusu, 5000 civarındayken - asrın felaketi diye nitelenen 17 Ağustos depremine rağmen - 2009 yılı itibarı ile 130.000 seviyesine ulaşan ve hızla gelişen bir şehir haline gelmiştir. İlçenin arazisi yaklaşık 20.000 hektardır.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[5] 38.904 21.544 17.360
1970[6] 50.708 29.774 20.934
1975[7] 54.590 33.279 21.311
1980[8] 72.988 45.950 27.038
1985[9] 91.465 56.087 35.378
1990[10] 111.408 64.911 46.497
2000[11] 107.615 55.790 51.825
2007[12] 131.992 71.538 60.454
2008[13] 136.513 130.141 6.372
2009[14] 136.035 129.713 6.322
2010[15] 137.637 131.450 6.187
2011[16] 141.926 135.954 5.972
2012[17] 143.867 138.074 5.793
2013[18] 145.805 145.805 veri yok
2014[19] 149.238 149.238 veri yok
2015[20] 152.607 152.607 veri yok

Ekonomi

İlçe 1926 yılında kurulan Türk Donanması'na ve tersanesine ev sahipliği yapmaktadır. Tarih boyunca donanma, kentin gelişmesinde çok önemli rol oynamıştır. Sürekli değişen insan profili nedeniyle, şehirde kültürel bir mozaik oluşmuştur. Başta Donanma Komutanlığı ve ülkemizin en kapsamlı tersanesi olan Gölcük Tersane Komutanlığının ilçede bulunması Gölcük şehrinin sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda kalkınmasına ivme kazandırmıştır. İlçede sanayi kollarının fazla olması nedeniyle tarımsal üretime olan ilgi gittikçe azalmıştır. İlçede 2004 yılı verilerine göre işsizlik oranı %6.7 ye düşmüştür.

Ford Otosan tartışmaları

Otomotiv fabrikası Ford Otosan'ın Gölcük'e bağlı ihsaniye Beldesi içinde açılması, şehirde yeni iş imkânlarının oluşmasına neden olmuştur.

Ancak bu fabrika için Mesut Yılmaz'ın liderliğindeki koalisyon hükümetince bedelsiz olarak tahsis edilen deniz kıyısındaki geniş arazi ülke çapında büyük tartışmalara yol açmıştır.

Söz konusu arazi, fabrikanın kurulması öncesinde SEKA fidanlığı olarak kullanılan bir yeşil alandır. Ayrıca bu bölgede Ford'a malzeme taşıyan araçlar mahalle aralarından ilkokul, lise önlerinden geçmektedir.

Gölcük Depremi

17 Ağustos 1999'da meydana gelen Gölcük merkezli deprem ilçeye çok büyük zararlar vermiştir. Sadece Gölcük'te yaşamını yitirenlerin sayısının 20 bine yakın olduğu düşünülmektedir.

Ancak resmi rakamlar, Gölcük Depremi'nin etkilediği tüm alanlar da dahil olmak üzere bunun çok altında açıklanmıştır. Bunda, dönemin cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in, sanayi yatırımlarının yoğunlaştığı bu bölgeyi afet bölgesi olarak ilan etmek ve vergi gelirlerinin düşmesini istememesinin de etkisi vardır.

Ayrıca deprem sonrasında ulusal yas ilan edilmemesi ve bayrakların yarıya indirilmemesi de bölge halkının tepkisini çekmiştir. Gölcüklülerin kurmuş olduğu İnternet topluluğunun bu yöndeki bir protestosu sonucunda 11 Eylül 2001 saldırılarının ardından AB çapında ilan edilen bayrakları yarıya indirme kararına Türkiye'nin katılımı engellenmiştir.

Kaynakça

  1. ↑ "Gölcük Kaymakamı". Gölcük kaymakamlığı. 11 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140811100712/http://www.golcuk.gov.tr/kaymakamlik/kaymakam.html. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014.
  2. ↑ "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri". Harita Genel Komutanlığı. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150528162412/http://www.hgk.msb.gov.tr:80/images/haberler/e0df0711825fa26.pdf. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014.
  3. ↑ http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198784
  4. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFD8FBCw. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  5. ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BspsJ3fU. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtndsMCV. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtqHgPPb. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtukoyN1. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwpRkiu. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtySRukh. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0byQ3H. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu24B2cF. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3scp4y. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuE4ke8J. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFh1Eox. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGzPBaf. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxnRXT4. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  18. ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPV5v7Ga. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  19. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFD8FBCw. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  20. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

Dış bağlantılar

Gölcük mahalleleri
Kocaeli'nin ilçeleri
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/26/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.