Müşir
Müşir (Arapça: مشير), Osmanlı Devleti'nin son dönemi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında kullanılan, günümüzdeki en yüksek askeri rütbe olan Mareşal'e denk olan rütbe.
Tarihçesi
1826'da Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasının ardından bir askeri rütbe haline getirildi. Bilinen ilk müşir Ahmed Fevzi Paşa'dır (Mabeyn Müşiri yapılış tarihi 25 Haziran 1832).[1] 1833'te ise Damat Gürcü Halil Rifat Paşa ilk Tophane Müşiri oldu.
Osmanlı dönemindeki bazı tanınmış Müşir'ler şunlardır:
- Salih Hulusi Kezrak (sadrazam)
- Ali Rıza Paşa
- Ahmed Muhtar Paşa
- Gazi Osman Paşa
- Hüseyin Avni Paşa
- Süleyman Hüsnü Paşa
- Yedi Sekiz Hasan Paşa
- Mahmud Şevket Paşa
- Ahmed İzzet Paşa
- Ethem Paşa
Tanzimat döneminden I. Meşrutiyet'e kadar Osmanlı ordusunda Müşir sayısı 19'u aşmamış, II. Abdülhamid döneminde 24'e kadar yükselmiş, daha sonra İttihatçıların yaptığı askeri düzenlemeler ve tasfiyeler neticesinde 7'ye kadar düşürülmüştür. I. Dünya Savaşı'na girildiğinde Osmanlı Ordusu'nda hiç müşir bulunmuyordu.[2]
TBMM tarafından sadece iki paşa Müşir rütbesine terfi ettirildi:
- Mustafa Kemal Atatürk (19 Eylül 1921)[3]
- Fevzi Çakmak (31 Ağustos 1922)[4]
Müşir rütbesi 26 Kasım 1934 tarihli 2590 sayılı Lâkap ve Unvanların Kaldırılması Hakkındaki Kanun'un üçüncü maddesi gereğince kaldırılmıştır.
Rütbe
- 1909-1920
- Müşir
Ayrıca Bakınız
Kaynakça
- ↑ Mehmed Süreyya (1996). Akbayar, Nuri. ed. Sicill-i Osmanî. İstanbul: Kültür Bakanlığı. s. 190. ISBN 9753330391.
- ↑ "Müşir". İslam Ansiklopedisi. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160227134108/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=320161. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015.
- ↑ "İstanbul Valiliği Atatürk Kronolojisi". 31 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140331231652/http://www.istanbul.gov.tr:80/?pid=14216. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015.
- ↑ Baycan, Nusret. "Fevzi Çakmak". Atatürk Araştırma Merkezi. 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150708095045/http://www.atam.gov.tr:80/dergi/sayi-16/fevzi-cakmak. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015.