Meryem

Meryem ve Çocuk isa

Meryem, (Asurca: ܡܲܪܝܲܡ, Arapça: مريم, İbranice: מרים Miriam, Latince: Maria, Yunanca: Μαρία), İsa'nın annesi. Meryem, Hristiyanlık ve İslam dinlerine göre önemli ve kutsal kişilerden biridir. Meryem Ana ve Bakire Meryem olarak da anılır.

Hristiyanlıkta Meryem

Yeni Ahit Meryem'in ailesi ve erken dönem hayatı için çok az şey söyler. 2. yy İncil yazarı Protoevangel James onun anne-babasını Joachim ve Anne olarak tanımlar.[1]

Meryem annesi tarafından daha doğmadan erkek olacağı varsayımı ile Süleyman Mabedi'ne adanmıştı. Meryem'in bugünkü İsrail topraklarında yaşadığı, Beytüllahim'de babasız olarak İsa'yı dünyaya getirdiğine inanılır.

Bazı Hrıstiyanlara inanışlara göre Meryem'in son yıllarını geçirdiği yerlerden olan Efes ve Meryem Ana Evi günümüzde Selçuk ilçesi sınırları içerisindedir.[2]

Hristiyan dünyasında Meryem'in kilise hayatındaki konumu mezhepsel olarak bazı bölünmelere yol açmıştır. Katolik kilisesi, Meryem'in bekâretinin ölene kadar muhafaza edildiğine ve öldüğünde bedeniyle beraber cennete çekildiğine inanmaktadır, Protestanlar ise Günahsız Doğum 'a inanmakla beraber, Meryem'in ebedi bekâretini ve göğe çıkışını İncilsel bir dayanağı bulunmadığı gerekçesi ile reddederler. İncilin muhtelif bölümlerinde İsa’nın 4 adet erkek kardeşinin isimlerinden açıkça bahsedilmesine karşın bu ayetlerde geçen kardeş sözcüğünün bugünkü anlamda kardeş olarak değil kuzen gibi yakın akrabaları tanımladığı yorumları yapılmaktadır.[3] Yeni Ahit'te Meryem hakkında en çok bilgi verilen bölüm, Luka İncili'dir.

Sina Dağı'ndaki San Catherine Manastırı'nda bulunan, İsa ve annesi Meryem'i betimleyen bir ikon.

İslam'da Meryem

Meryem konusunun Kur'an'da birçok kez bahsi geçmesinin ötesinde Kuran’da adı doğrudan telaffuz edilen tek kadın Meryemdir. 19. surenin adı Meryem Suresi olarak adlandırılır ve Meryem'in babası olarak anılan İmran, bir başka surenin (Al-i İmran) isim kaynağıdır. Kur'anda Meryemden bahseden ayetler şunlardır;* Al-i İmran Suresi 3:35-37, 42-47, 59, Nisa Suresi 4: 156-158, Maide Suresi 5:75, Meryem Suresi 19: 16-34, Mü'minun Suresi 23:50, Tahrim Suresi 66:12, Enbiya Suresi 21:91

Kuran’a göre, Meryem, İmran'ın kızı (Al-i İmran 33-42) ve Harun'un kız kardeşidir (Meryem Suresi:28).[4]

Meryem'in aile yapısı konusunda İslam ve Hristiyan kaynakları arasında açıkça bir çelişki bulunmaktadır. Hristiyan yazarlara göre Kuranda kişi ve zaman (Musa'nın ablası ile İsa'nın annesi) karışıklığı söz konusudur.[5] Ancak İslami yazarlara göre İncil tahrifata uğramıştır. Meryem’in babası olan İmran ile Musa ve Harun’un babası olan İmran birbirinden tamamen farklı ayrı kişilerdir. İsim benzerliğinden başka, zaman ve mekân bakımından bir yakınlıkları söz konusu değildir.

Meryem'in İslam'da çok önemli bir konumu olduğunu belirten pek çok ayet bulunmaktadır:

Kuran 19:21'de İsa için kullanılan ve mucize, işaret anlamlarına gelen Ayet terimi[6] Kur'an 23:50'de Meryem için de yinelenmiş İsa ve Meryem Allah'ın rahmetinin bir simgesi olarak sunulmuştur. Ayrıca "berrak çeşmeler" veya "akarsular" anlamındaki sözcükle cennet, huzur kavramlarıyla bağlantılı olarak manevî arınmışlık simgelenmektedir[7].

Meryem'e babasız bir çocuk olan İsa'yı doğuracağı Cebrail tarafından müjdelenmiştir. Doğum insanlardan uzakta, bir hurma ağacının altında gerçekleşir. İsa'nın bir babası olmadığından Meryem utanç içindedir. Ancak ilahi bir ses, kendisine üzülmemesini, doğacak çocuğun şerefli kılındığını söyler. Meryem, bebekle birlikte topluluğun arasına döndüğünde, iffetsizlikle suçlanır. Meryem, iffetli olduğuna kanıt olarak bebeği gösterir. Bebek İsa konuşarak Allah'ın kendisini peygamber yaptığını, annesine iyi davranmayı öğütlediğini söyler. (Meryem Suresi, 19:16-34)[8] Bu bilgiler Luka İncili ile paralellik göstermektedir.

Al-i İmran suresinde ayrıca Meryem'in, Yahya peygamber'in babası olan Zekeriya peygamberin gözetiminde büyüdüğü anlatılır.

Kurgusal olduğu iddiaları

Bazı yazarlara göre Meryem diğer bazı dini kişilikler gibi kurgusal bir kişiliktir. Buna göre İmparator Konstantin tarafından toplanan 1. İznik Konsilinde tanrıça İsis'in metamorfozu (yeni yorumlarla yeniden yaratılması) ile Meryem yaratılmıştır.[9],[10]

Örneğin hiçbir erkekle ilişkisi olmayan "kutsal bir bakire"nin doğum yapması figürü budizm, Zerdüştizm [11] ve Katolik hristiyanlığın ortak figürlerindendir.

Ayrıca bakınız

Kaynaklar

  1. Jestice, Phyllis G. Holy people of the world: a cross-cultural encyclopedia, Volume 3. 2004 ISBN 1-57607-355-6 page 54
  2. "Selçuk kaymakamlığı Turizm sayfası". selcuk.gov.tr. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150910074527/http://www.selcuk.gov.tr/turkce/modules.php?name=turizm. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
  3. http://aam.s1205.t3isp.de/sorularin-kronolojisi/buetuen-sorular/soru-172-isanin-kardesleri-var-miydi-incilde-bir-yerde-soeyle-geciyor-kardeslerin-disarida-tr.html?L=2
  4. http://tr.wikisource.org/wiki/Meryem_Suresi
  5. http://www.answering-islam.org/Index/index.html
  6. "Muhammed Esed Kuran Tefsiri, Meryem suresi, 16. not". kuran.gen.tr. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150316203947/http://kuran.gen.tr/?x=s_main&y=s_middle&kid=31&sid=19. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
  7. "Muhammed Esed Kuran Tefsiri, Muminin suresi, 26. not". kuran.gen.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304100311/http://www.kuran.gen.tr/?x=s_main&y=s_middle&kid=31&sid=23. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
  8. "Meryem Suresi". kuran.gen.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304094846/http://www.kuran.gen.tr/?x=s_main&y=s_middle&kid=32&sid=19. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
  9. http://www.sacred-texts.com/eso/sta/sta10.htm
  10. http://www.belgeler.com/blg/1tkl/burak-eldem-2012-mardukla-randevu
  11. http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1968-25-01-02/AUHF-1968-25-01-02-Can.pdf

Kaynakça

Kur'an, çev. Hüseyin Atay, Yurt Yayıncılık, İstanbul, 1998 Nevzat Yüksel, Konularına Göre Kur'an-ı Kerim Fihristi, Bayrak Yayınları, İstanbul, 1995

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/11/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.