Milano Dükalığı

Milano Dükalığı Ducato di Milano Ducatus Mediolanensis
1395–1797 [[Transpadane Cumhuriyeti|→]]
Bayrak Arma
Başkent	Milano
Din	Katolik Kilisesi

Milano Düklüğü 1395 ile 1796 yılları arasında Kuzey İtalya'da varolmuş eski devlet. Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı olmak birlikte fiilen bağımsızdı. Bugünkü Lombardia'nın büyük kısmı ile İsviçre'nin bir kısmını kaplamıştı.

Milano Düklüğü, 1395'te Gian Galeazzo Visconti döneminde gücünün doruğuna ulaşan Visconti Ailesinin Almanya kralı Wenzel'den alınan kuruluş beratıyla kuruldu. Bu tarihten sonra Milano, dukalık haline getirilen büyük bir prensliğin zengin başkenti oldu; kısa sürede Kuzey İtalya'nın büyük bölümüne yayıldı. Gian Galeazzo 1402'de öldüğünde Viscontiler Milano dükü ve Pavia kontu unvanlarını taşıyorladı, ayrıca Kuzey İtalya'nın büyük bölümü ailenin denetimi altındaydı.

1450'den sonra Viscontilerin yerini Sforzalar alarak 1535'e kadar iktidarda kaldılar. İpek sanayisinin ortaya çıkmasıyla (1340) birinci derecede önemli bir tekstil merkezi durumuna gelen Milano, 14. yy'da Batı'nın en kalabalık kentlerinden biri oldu (nüf. 100.000-150.000 arası). 1498'de Fransa kralı XII. Louis, Milano üzerinde hak iddiasında bulunarak Milano bölgesinin kendisine verilmesini istedi. Kent, 1499-1513 arasında Fransızların işgalinde kaldı ve ancak Milano Antlaşması'ndan (1526) sonra Fransa kralı İtalya üzerindeki iddialarından vazgeçti. 1535'te bir İspanyol işgalinin ardından V. Karl, Sforza Ailesinin sönmesinden yararlanarak, Milano bölgesini ilhak etti ve onu, geleceğin II. Felipe'si olan oğluna verdi (1540). İki yüzyıl süreyle Milano, harap ve halkı azalmış olarak ispanyol egemenliğinde kaldı; uluslararası ününü, ancak onu Karşı Reformun merkezi durumuna getiren iki başpiskoposu (Aziz Carlo Borromeo [1564-1584] ve Federico Borromeo [1595-1631]) sayesinde koruyabildi. Bu başpiskoposlar, Milano'ya, bir kitaplık (Ambrosiana Kitaplığı [1609]) ile bir pinakotek (1618) kazandırdılar.

Rastatt Antlaşması (1714) ile Milano, Avusturya egemenliğine girdi (1706-1733, 1736-1796) ve Viyana Habsburgları'nın aydın despotluğu ve pamuk sanayisinin gelişmesi sayesinde 18. yy'da yeniden belli bir canlılık göstermeye başladı. Sırasıyla Repubblica Cisalpina'nın (1797), İtalya Cumhuriyeti'nin (1802) ve İtalya Krallığı'nın (1805) başkenti olan Milano, 1815'te yeniden Avusturya egemenliğine girdi ve Lombardiya-Venedik Krallığı'nın başkenti oldu.

Fakat Napoléon rejiminden kopmuş olan Milano, Avusturyalıların kurdukları zorbaca yönetime çok güç katlandı ve düşmanlığını, 3 Ocak 1848'de açığa vurdu. Beş günlük bir savaştan sonra istilacı, kentten kovuldu (18-22 Mart). 6 Ağustos 1848'de Radetzky tarafından yeniden işgal edilen Milano, Villafranca Mütarekesi'nden sonra Sardinya Krallığı'na (1859), daha sonra da İtalya Krallığı'na (1861) bağlandı.

Kaynaklar

• Bu maddenin yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki Milano maddelerinden yararlanılmıştır.

Dış bağlantılar