Molla


İslâm Fıkhı

Kavramlar
Fıkhî mezhepler
Kaynaklar

Dinî Vazifeler

İktîsat

Siyaset
Siyâsî mezhepler

Molla (Farsça:ملا), İslamî ilâhiyat ve dinî yasa (fıkıh) üzerine eğitim almış din bilginidir.

Arapçada efendi, sahip gibi anlamlara gelen mevla (Arapça:مولی) kelimesinden türetilmiştir. İslam dünyasının büyük bölümlerinde, İran, Bosna-Hersek, Afganistan, Orta Asya ve Hindistan'da, molla adı yerel İslamî Dinî liderlere ve cemaat liderlerine verilir.[1]

Molla terimi, İslam Dünyasında öncelikle din âlimlerine ait bir saygı terimi olarak anlaşılır.[2]

Eğitimli bir molla İslami Eğitimleri ve İslami kanun ilmini, yani fıkıh ilmini almalıdır. Dinî eğitim, mollalık mevkiinin temel prensibidir. Osmanlı Devleti'nde mollalar medreselerde eğitim almışlardı. Tasavvufî konular çevresinde toplanmış tarikatlarda mollalar yetiştirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra medreseler kapanmış, mollalık unvanı kaldırılmıştır. İran'da ise mollalık Şiî Mezhebi üzerine verilen eğitimle sürdürülmektedir.

Molla unvanı almış birçok insan, Osmanlı Devleti'nde önemli görevler almıştır. Bu görevlerin en başında Şeyhülislamlık gelir. Molla Gürâni, Molla Hüsrev, Molla Yegan, Molla Şemsettin Fenari gibi molla unvanına sahip kişiler, Osmanlı Devleti'nde şeyhülislamlık görevini üstlenmişlerdir. Sait Molla ise Şûra-i Devlet üyesi, Adalet Bakanlığı Müsteşarı görevini almıştır.

Mollalar, İslam Hukuku (fıkıh), kelam, tasavvuf, sünnet, hadis, şeriye gibi ilimler üzerine fetva verebilirler. Kadılık yapabilirler. Birçok tarikatın kurucusu ve liderleri mollalar olmuştur.

Günümüzde mollalık, İran, Afganistan, Pakistan, Hindistan gibi ülkeler devam ettirilmektedir. Türkiye'de ise Lâkap ve Unvanların Kaldırılması Hakkındaki Kanun ile mollalık unvanı kaldırılmıştır.

17. yüzyılda Ayıntab şehri mahkeme kayıtlarında ünvanlar[3][4]
Ünvanlar 1656–1660 1689–1693 Değişiklik
Seyyid 342 878 157%
Molla 382 624 63%
El-Hac 2,409 2,509 4%
Beg 573 377 34% –
Çelebi 1,485 990 33% –
Efendi 909 609 33% –

Kaynakça

  1. ↑ Roy, Olivier (1994). The Failure of Political Islam. Cambridge, Massachusetts
  2. ↑ Taheri, Amir (1985). The Spirit of Allah: Khomeini and the Islamic Revolution.
  3. ↑ Hülya Canbakal, Brill Publishing, Society and Politics in an Ottoman Town, Ayntab in the 17th Century (2007)
  4. ↑ Demetrius Cantemir, The History of the Growth and Decay of the Othman Empire, (London: J.J. and P. Knapton, 1734–35), I: 44; Ettore Rossi, “‘Çelebi’ Kelimesi Hakkında EbùÍ u'ùd"a Atfedilen Bir Fetva,” Türk Dili Ara{tırmaları Yıllı<ı Belleten, (1954): 12–13.
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.