Plan (anlatı)

Plan, neden sonuç etkisiyle veya tesadüfi bir şekilde her kısımda birbirleriyle ilişkisi olan ve toplamda hikayeyi yaratan olayların dizilimi için kullanılan bir edebiyat terimdir. Genellikle bu olarlar diziminin ne derece çok sanatsal ve duygusal etki yaratacağı ile ilgilenir. Karışık ve karmaşadan oluşan planlara anlaşmazlık denir fakat geleneksel türkülerde olduğu gibi en basit ifadelerden oluşan planlar bile bazen birden fazla çıkarımlar içerebilir.

Aristo'nun plan anlayışı

Aristo'nun şiirlerinde karakter teriminden daha önemli olmak üzere mitos diye adlandırmış olduğu plan en önemli unsurdur. Aristo'ya göre bir planın başlangıç gelişme ve sonuç olmak üzere üç ana kısmı bulunmalı ve her plan birbiri ile gerektiğinde ya da raslantısal şekilde ilişkili olmalıdır.

Aristo için son derece önemli olan seyircinin ruhunda duygu uyandırmak için güzel bir plan kurma yeteneğidir. Trajedilerde uygun duygu olan korku ve acıma duygularını Retorik'de tercihen kullanmıştır.(Komedi üzerine çalışmaları günümüze ulaşamamıştır.)

Freytag'ın plan anlayışı

Freytag'ın piramidi. Soldan sağa İngilizce; Serim, yükselen aksiyon, zirve, düşen aksiyon ve sonuç bölümleri yazılıdır.

Gustav Freytag'a bir anlatı'yı beş ana bölüme ayırmaktadır. Bu bölümler Serim, Yükselen aksiyon, Zirve, Düşen aksiyon ve Sonuç kısımlarından oluşur.

Plan bölümleri