Sinanpaşa

Koordinatlar: 38°44′40″K 30°14′34″D / 38.74444°K 30.24278°D / 38.74444; 30.24278

Sinanpaşa
—  İlçe  —
Türkiye'de bulunduğu yer
Afyonkarahisar Siyasi Haritası
Koordinatlar: 38°44′40″K 30°14′34″D / 38.74444°K 30.24278°D / 38.74444; 30.24278
Ülke Türkiye
İl Afyonkarahisar
Coğrafi bölge Ege Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Erkan Demir [1]
 - Belediye başkanı Murat Karakoyun (AK Parti) [2]
Yüzölçümü [3]
 - Toplam 924 km2 (356,8 mi2)
Rakım [3] 1.125 m (3.691 ft)
Nüfus (2015)[4]
 - Toplam 40,700
 - Kır 36,921
 - Şehir 3,779
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 03850
İl alan kodu 0272
İl plaka kodu 03
İnternet sitesi: Belediye

Sinanpaşa, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir. Afyon-Uşak ve Afyon-Antalya karayolları arasında, İl merkezine 33 km uzaklıkta bulunmaktadır. 1953 yılında ilçe olmuştur.

Tarih

Kendi adını taşıyan ovasında doğu-batı ve kuzey-güney uzantılı, günümüzde izleri görülen antik yolların kavşağında, Cidyessuz (Küçükhöyük) adıyla kurulmuş, Hitit dönemine kadar uzanan önemli bir merkezdir. İlçenin M.Ö. 4000 yıllarından günümüze kadar çeşitli uygarlıklara sahne olan yerleşim yeri olduğu, yapılan tarihsel araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.

Sincanlı ovasının ortasında bulunan Küçükhöyük Kasabasında yapılan yüzey araştırmalarında, M.Ö. 3000 yıllarında buralarda insanların yerleşmiş olduğu anlaşılmaktadır. Zaman içerisinde Hititler, Romalılar, Bizanslılar egemenliği altında kalan yöremiz, XII. yüzyılda Türklerin eline geçmiştir.

Osmanlı döneminde, Fatih Sultan Mehmet, II. Beyazıt ve Yavuz Sultan Selim zamanlarında önemli bir devlet adamı olan Hersekzade Ahmed Paşa şimdi kendi adı ile anılan Ahmet Paşa Kasabasına 1517 yılında yerleşmiştir. Mezarı kasaba mezarlığı içerisindedir.

Sincanlı ilçe merkezine adını veren Sinan Paşa, Akkoyunlu Devleti'nin ileri gelen beylerinden Mehmet Bey'in küçük oğlu olup, 1473 yılında Fatih Sultan Mehmet ile, Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan arasında yapılan Otlukbeli Savaşından sonra, babasıyla Fatih Sultan Mehmet'e sığınmış, sarayda ve Enderun'da eğitim görmüştür. Pek çok sefere katılan ve sancaklarda görev yapan Sinan Paşa ihtiyarlığı yüzünden emekli olmuş, Rumeli'deki arpalık geliri köylerine karşılık, Sincanlı ovasında Çathöyük ve Küçükhöyük köyleri kendisine arpalık olarak verilmiştir. Çathöyük köyü, yani şimdiki Sinanpaşa Kırka ve Ahmetpaşa köyleri arasında olduğundan, bu köy arazisi içinde kurduğu çiftliğinde ve saraçiçi mevkiinde cami, imaret, okul ve hamam yaptırmıştır. Çiftliğine 10 kadar hizmetkarını yerleştirmiştir. Çathöyük halkı, sonradan cami etrafında birer ikişer yerleşerek köyü terk etmiş ve(çiftliğin bulunduğu yerin ismi Sincanlı abat olarak Sinanpaşa Vakıfnamesinde belirtildiğinden,)buraya yerleşmişlerdir.Sincanlı abat ismi Sultan Abdülhamit dönemine kadar kullanılmıştır.Daha sonra Sinanpaşa'nın adına izafeten Sinanpaşa nahiyesi olarak 1894 yılında değiştirilmiştir.

1921 yılında Yunan orduları tarafından işgal edilmiş, Buyuk Taarruz'un ilk günü olan 26Ağustos1922 günü düşman işgalinden kurtarılmıştır.

Kurtuluş savaşı esnasındada tekrar köy statüsüne geçmiş ve bu durum 1934 ylına kadardevam etmiştir.Bu tarihte tekrar nahiye merkezi olmuştur.1947 yılında da Belediyelik yapılmıştır.6068 sayılı kanunla da 1953 yılında ilçe merkezi olmuş ve adını ilk ismi olan Sincanlı ile adlandırılımıştır.Bu durum posta hizmetlerinde çok kargaşa yaratmakta idi.Merkezin adı Sinanpaşa ilçe ismi Sincanlı olduğundan,tek isme ise 2004 yılında çıkarılan 5180 sayılı kanunla SİNANPAŞA olmuştur.

Coğrafya

İlçe, kuzeyden Kütahya'nın Altıntaş ve Afyon Merkez ilçesi, batıdan Uşak ilinin Banaz ve yine Kütahya ilinin Dumlupınar ilçesi, Güneyden Sandıklı ve Hocalar, doğudan Afyon Merkez ilçesi ve Şuhut ilçeleriyle çevrilidir.

İlçe ovalık bir arazi üzerinde kurulmuştur. İlçe arazilerinin % 45'i ova niteliğindeki düzlüklerden oluşmaktadır. Arazinin % 31'i orta meyilli, % 21'i dik, % 3'ü sarptır.

Sincanlı ve Sandıklı ilçeleri arasında uzanan Ahır dağları, Uşak ilinin Banaz ilçe sınırlarını da kaplar. Her iki yüzü de çam ormanlarıyla kaplıdır. Güneybatıda yağcı ormanları ve Devlet Orman İşletmesi vardır.

İklim

İklim karakteri kara step özelliği arz eder. Kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları kurak ve sıcak geçmektedir.

Kültür

İlçede 40 ilköğretim okulu, 3 ortaöğretim okulu bulunmaktadır. Bu okullarda okuyan 7.299 öğrenciye, 305 öğretmenle eğitim verilmektedir.

Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü, açılan mesleksel kurslarda kursiyerlere makine nakışları, giyim, bina içi pratik elektrik tesisatçılığı, bilgisayar operatörlüğü, el sanatları, çiçekçilik, okuma-yazma ve daktilograf becerileri kazandırmaktadır.

İlçedeki Çıraklık Eğitim Merkezinde, doğrama, mobilya, oto elektrik, oto motor tamiri, radyo-TV tamiri, kaynakçılık ve pastacılık başta olmak üzere çeşitli branşlarda da eğitim verilmektedir.

Giyim kuşam

Kadınlar şalvar,göynek,kuşak,önücek,yaşmak,tirşe,başbezi,gazeke ve sıkma denilen giysileri giyerler.Bazıla şu an giyilmese bile düğünlerde öncelikdedir.Bilhassa pullu sıkma denilen giysi mutlaka giyilir.

Yöre yemekleri

Sinanpaşa yöresinde yapılan yemekler:1-katmer.2-arabaşı,3-mantı,4-kısır yemeği,5-karahelva,6-cızdırma,7-keşkek,8-Tarhana çorbası,9-özel günlerde bişi yemekleri çok leziz olrak özenle yapılmaktadır.

Sağlık

İlçenin 25 yataklı 1 Devlet Hastanesi, 13 Sağlık Ocağı, 9 Sağlık Evi halkın sağlık ihtiyaçlarını karşılamaktadır. İlçede 500 kişi kapasiteli bir stadyum ve 12 spor kulübü bulunmaktadır.

Turizm

Sinanpaşa sınırları içerisinde 1525 yıllarında AMASYALI mimar Mustafa'ya yaptırmış olduğu cami ve külliyesi(imaretleri)hamamı osmanlı mimari özellikleri taşımaktadır.Ahmetpaşa kasabasında Herzekzade Ahmet paşanın (Stepan) hanımı fatma sultanın ve kendisinin mezarları bulunmaktadır. Boyalı köyünde Akkoyunla boyundan gelme kureyş babanın külliyesi ,Selçuklu devrinde ve selçuklu mimarisinde yapılmış bir eser olup,İzmir-Afyon karayoluna 3 km.dir.Tınaztepe kasabamızda otuziki inler diye anılan ve buram buram tarih kokan kalıntılargörülmeye değerdir.Tazlarve çataloluk piknik alanları bir tabiyat harikasıdır.Afyon-Antalya-izmir kavşağında tarihi ve milli parklar müdürlüğü tarafından işletilen botanik park ve büyük taarruz şehitliği,Çiğiltepe Albay reşit bey anıtı ve şehitliği,Yıldırım kemal köyümüzde milli mücadelede kahramanlıkları ile bir efsane olmuş 5.nci kolordu subaylarından yıldırım kemal şehitliği,kırka ve serban göletleri vardır.Ayrıca her yıl düzenlenen merkezde zafer haftası şenlikleri,tazlar köyünde ayran şöleni,çatkuyuda yörük ayranı şenlikleri,güney kasabasında bezelye şenlikleri görülmeye değerdir.

Nüfus

İlçenin nüfusu 2007 yılı genel nüfus sayımına göre, 42.651'dir. Bunun 4.013'ü ilçe merkezinde, 38.638'i köy ve kasabalarda yaşamaktadır. Yüzölçümü ise 853 km²'dir.

İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 12 belde, 23 köy ve ? mahalleden oluşmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1970[5] 40.928 3.674 37.254
1975[6] 44.420 3.847 40.573
1980[7] 45.555 4.352 41.203
2007[8] 42.651 4.013 38.638
2008[9] 43.236 4.020 39.216
2009[10] 43.015 4.035 38.980
2010[11] 42.294 3.924 38.370
2011[12] 41.712 3.862 37.850
2012[13] 41.231 3.799 37.432
2013[14] 41.914 3.876 38.038
2014[15] 41.004 3.808 37.196
2015[16] 40.700 3.779 36.921

Ekonomi

İlçe de ekonominin temelini tarım oluşturur. Yüzölçümünün 72.000 hektarlık bölümü tarıma elverişlidir. Bunun 14.000 hektarı sulanabilir niteliktedir. Sulama, %80 oranında toprak-su kooperatifleriyle, kalanı ise, vatandaşların kendi çabaları ve sondajla yapılmaktadır. Yetiştirilen başlıca ürünler haşhaş, buğday, arpa, pancar, patates, ayçiçeğidir. Meyve olarak daha çok elma ve vişne yetiştirilmektedir.Ekilenlerin arasında geçim kaynağı olarak halkın bütcesine en fazla katkıyı kuru fasulye, bezelye ve salatalık yapmaktadır.

İlçe ekonomisinde hayvancılık önemli bir yer tutar. Ova kesiminde büyükbaş hayvan besiciliği yanında, kültür ırkı süt inekçiliği de gelişme safhasındadır. Dağlık bölgelerde daha ziyade küçükbaş hayvancılığı yapılmakta, koyun ve keçi yetiştirilmektedir. İlçede kök boyalı kilim ve halı dokumacılığı da yaygındır.

Orman varlığı açısından, ilçe, Türkiye ortalamasının üzerindedir. Akören-Gecek Gediği, Merkez Çiğiltepe, Taşoluk, Güneyköy Kasabaları ile Yıldırım Kemal Köyünde ağaçlandırma çalışmaları yapılmıştır. Ağaçlandırma çalışmalarının tamamından olumlu sonuçlar alınmıştır. İlçenin genelinde yeşillik ve verimli topraklar hakimdir.İlçe'ye 2006 yılında kurulan ve Sinanpaşa Meslek Yüksekokulu adını alan okul ile ilçe çevre ilçlere göre çok daha hızlı bir gelişme göstermeye başlamıştır.

Beldeleri

Kaynakça

  1. ↑ http://www.sinanpasa.gov.tr/
  2. ↑ http://secim2014.hurriyet.com.tr/il/afyon-3-2
  3. 1 2 http://afyonkarahisar.yerelnet.org.tr/il_ilce_koordinat.php?iladi=AFYONKARAH%DDSAR
  4. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCR7KBp. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  5. ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtmfI2g6. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtoJlYzR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuGAi47. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1aZAwC. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3P0mjD. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCbM9OG. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEfdpkz. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGGrNlx. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxLihFn. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  14. ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUWiKxl. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  15. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCR7KBp. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  16. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

Dış bağlantılar

Sinanpaşa beldeleri ve köyleri
Beldeler
Köyler
Afyonkarahisar'ın ilçeleri
İl merkezi
Bağlı ilçeler
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/8/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.