Türkiye'de konuşulan diller

Türkiye'de resmî yazım ve eğitim dili Türkçe'dir. Anayasa'nın 42. maddesi uyarınca:

Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların tâbi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletlerarası antlaşma hükümleri saklıdır.[1]

Bu yasa gereği Türkiye'de Kürtçe, Zazaca, Arapça, Gürcüce, Lazca, Adigece ve Boşnakça gibi dillerde eğitim ve öğretim yapılamamaktadır.Uluslararası insan hakları savunucuları Türkiye nüfusunun %20 ile %25'inin Türkçe dışındaki anadilleri konuştuğunu ve bu dillerin yazılı hale getirilmezse Ubıhça gibi yok olacağını öngörmektedirler.[2] Türkiye'de konuşulan başlıca diller ise:[3][4][5]

Türkiye'de yapılan anket ile anadili olarak konuşulan dillerin sıralaması şöyle:[6]

Dil listesi

Ad Asıl ve diğer adları Konuşan kişi Bölgeler Dil ailesi ya da grup ISO numarası
Abazaca Абаза Бызшва 12,000 Sakarya, Düzce Kuzeybatı Kafkas dilleri ISO 639-3: abq (İngilizce)
Abhazca Аҧсуа 43.000 (-) Sakarya, Düzce Kuzeybatı Kafkas dilleri ISO 639-3: abk (İngilizce)
Adigece адыгабзэ 70.000 Sakarya, Düzce, Kahramanmaraş, Kayseri, Çorum, Tokat Kuzeybatı Kafkas dilleri ISO 639-3: ady (İngilizce)
Arapça العربية 750.000-1.500.000 Hatay, Adana, Mersin, Mardin, Siirt, Şırnak, Batman, Bitlis, Muş, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, İstanbul, Ankara, İzmir Semitik Diller ISO 639-3: ayp (İngilizce)
Arnavutça Shqip 65.000 (+) İstanbul, Bursa, Kırklareli, İzmir, Yozgat,Çanakkale,Biga Hint-Avrupa dil ailesi ISO 639-3: als (İngilizce)
Avarca МагIарул мацI 3.200 Sivas, Tokat, Kahramanmaraş Kuzeydoğu Kafkas dilleri ISO 639-3: ava (İngilizce)
Azerice Azərbaycanca 550.000 (-) Ağrı, Amasya, Ardahan, Bayburt, Erzurum, Iğdır, Kars, Muş, Sivas Ural Altay Dil Ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: azj (İngilizce)
Boşnakça Bosanski 100.000 (+) İstanbul, Adapazarı, İzmir, Manisa, Bursa Hint-Avrupa dil ailesi / Slav dilleri ISO 639-3: bos (İngilizce)
Pomakça Помацски Pomacki 100.000-300.000 Çanakkale, Gönen-Erdek, Edirne, Kırklareli Biga muhacirlerince Hint-Avrupa dil ailesi / Slav dilleri ISO 639-3: bul (İngilizce)
Çingene dili romani ćhib 50.000 Batı Türkiye (Edirne, Tekirdağ, İstanbul,Biga) Hint-Avrupa dil ailesi / Hint Dilleri ISO 639-3: rmn (İngilizce)
Ermenice Հայերեն 40.000 İstanbul, Hatay, Sivas, Malatya, Diyarbakır , Batman,Kars Hint-Avrupa dil ailesi ISO 639-3: hye (İngilizce)
Gürcüce აჭარული 70.000
- 100.000
Artvin, Bursa, Samsun, Ordu, Rize Güney Kafkas dilleri ISO 639-3: kat (İngilizce)
Hemşince Հոմշեցի Homşetsi 13.000 Artvin, Rize Hint-Avrupa dil ailesi
Hertevince ܣܘܪܬ Sôreth 4 Siirt Pervari'nin Ekindüzü köyü Aramice
Kabardeyce къэбэрдеибзэ 130.000 Kayseri, Kahramanmaraş Kuzeybatı Kafkas dilleri ISO 639-3: kbd (İngilizce)
Kazakça Қазақша-Qazaqşa 1.500-5.000 (+) Manisa İlinde Salihli, İstanbul ve Kayseri Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: kaz (İngilizce)
Kırgızca Кыргызчa 3.850- (+) Van (Ulupamir köyü) ve Malatya, İstanbul Ural Altay dil ailesi ISO 639-3: kir (İngilizce)
Kırım Tatarcası Qırımtatarca / Kırım Türkçesi[8][9] Ankara (Polatlı ilçesi Karakuyu köyü), Bursa, Eskişehir Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: crh (İngilizce)
Kürtçe Kurdî / Kurmanji, Kurmancî, Kurdî 8.735.108 (Türkiye'nin %11,97'si) [10][11] Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Hint-Avrupa dil ailesi / İrani Diller ISO 639-3: kmr (İngilizce)
Yahudi İspanyolcası גודיאו-איספאנייול / Sefardi, Spanyol, Haquetiya 8.000 İstanbul Hint-Avrupa dil ailesi / Roman Dilleri ISO 639-3: lad (İngilizce)
Lazca Lazuri / ლაზური 250.000(Türkiye'nin %0,51'i)[10] - 250.000[12][13] Artvin, Rize, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Yalova, Bursa Güney Kafkas dilleri ISO 639-3: lzz (İngilizce)
Osetçe Иронау 37.000 Tokat, Yozgat, Erzurum, Kars, Bitlis, Muğla, Antalya Hint-Avrupa dil ailesi / İrani Diller ISO 639-3: oss (İngilizce)
Özbekçe O`zbek tili 3.000 Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: uzs (İngilizce)
Pontusça - Trabzon Rumcası Ποντιακά / Pομέικα 5.000 (+) Trabzon Hint-Avrupa dil ailesi ISO 639-3: pnt (İngilizce)
Yunanca Ελληνικά 5.000 İstanbul, Çanakkale, Trabzon, Bursa, İzmir, Hatay Hint-Avrupa dil ailesi ISO 639-3: ell (İngilizce)
Süryanice ܣܘܪܝܝܐ / Turoyo, Suryoyo, Syryoyo, Turani 40.000 İstanbul, Mardin, Şırnak Semitik Diller ISO 639-3: tru (İngilizce)
Türkçe (Türkiye Türkçesi) 46.278.000 (1987)[3] 61.693.065 (Türkiye'nin %85,54'ü)[10] Tüm ülke Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: tur (İngilizce)
Türkmence Türkmençe 1.400 Tokat, Gaziantep Ural Altay dil ailesi ISO 639-3: tuk (İngilizce)
Uygurca ئۇيغۇرچه 1.000 (-) Kayseri, Nevşehir Ural Altay dil ailesi / Türk dilleri ISO 639-3: uig (İngilizce)
Zazaca Zazaki / Dimli, Dımılki, Kirdkî, Kirmanckî Zazaki 500.000-1.000.000 Erzincan, Tunceli, Elazığ, Malatya ,Diyarbakır Hint-Avrupa dil ailesi / İrani diller ISO 639-3: diq (İngilizce)

Notlar

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/25/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.