Çüngüş
Koordinatlar: 38°12′06″K 39°17′13″D / 38.20167°K 39.28694°D
| Çüngüş | |
| — İlçe — | |
 |
|
 |
|
| Koordinatlar: 38°12′06″K 39°17′13″D / 38.20167°K 39.28694°D | |
| Ülke | Türkiye |
|---|---|
| İl | Diyarbakır |
| Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
| Yönetim | |
| - Kaymakam | Ahmet Başer |
| - Belediye başkanı | Zübeyir Arslanca (AK Parti) |
| Rakım | 1.049 m (3.442 ft) |
| Nüfus (2015)[1] | |
| - Toplam | 12,393 |
| - Kır | - |
| - Şehir | 12,393 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| Posta kodu | 21090 |
| İl alan kodu | 412 |
| İl plaka kodu | 21 |
| İnternet sitesi: [www.cungus.gov.tr] | |
Çüngüş, Diyarbakır ilinin nüfusunun çoğunluğu Türk olan [2]bir ilçesidir. Diyarbakır'ın Kuzey Batısında yer alan Çüngüş'ün yüzölçümü 489 km² olup denizden yüksekliği ise 1049 metredir. İlçenin Doğusunda Çermik, Kuzeyinde Elazığ İli Sivrice ilçesi Batısında Malatya ili Pütürge ilçesi ile Fırat nehri ve Güneyinde Adıyaman iline bağlı Gerger ilçesi bulunmaktadır. Etrafı dağlarla çevrili olan Çüngüş ilçesinin Güneydoğu Toroslar üzerinde sırayla Abaza, Akdağ ve Savucak dağları bulunmaktadır. Akarsuları Fırat Nehri, eski adı Nahrik çayı olan Çüngüş çayı ve Medye çayı'dır. Fırat nehri üzerinde bulunan Karakaya barajı İlçenin önemli yapılarındandır.
Tarihçe
Osmanlı İmparatorluğu döneminde yoğun olarak Ermenilerin yaşadığı Çüngüş ilçesi, günümüzde halen Ermenilere ait birtakım izleri barındırmaktadır. 1915 Ermeni tehciri ile birlikte ilçede Ermenilerden geriye kalanlar harabe halindeki iki kilise ve Ermenice köy adlarıdır. Ne var ki bugün bu köyler de günümüz Türkçesiyle anılmaktadır. Fakat yine de köylüler nezdinde eski köy adları rağbet görmekte ve hatta köylüler köyün kayıtlardaki resmi adını dahi bilmemektedir.
İlçe siyasi bazı sebeplerden ötürü Elazığ'dan alınıp Diyarbakır'a bağlanmıştır. İpek yolu üzerinde bulunması hasebiyle bir dönem jeopolitik bir önem arz eden Çüngüş, hızlı bir gelişim göstermiş; ancak ipek yolunun değişmesi sonrasında hızla eski canlılığını yitirmiştir ve halen başta ekonomik olmak üzere muhtelif bazı sebeplerle dışarıya göç vermektedir.
Çüngüş'ün, kelime anlamı itibariyle "Çoban aldatan kuş (Çınkuş)" manasına geldiği düşünülmektedir. Ermeni kayıtlarında da Çüngüş'ten "Çınkuş" olarak bahsedilmektedir. Ayrıca Ermnenistan'a göç eden Çüngüşlü Ermeniler genelde Nubaraşen'de yaşamakta ve bu şehrin sokaklarından biri de "Çınkuş" olarak anılmaktadır.
Nüfusunun çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Çüngüş'ün yıllara göre nüfusu şu şekildedir.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1965[3] | 13.977 | 2.040 | 11.937 |
| 1970[4] | 15.738 | 3.161 | 12.577 |
| 1975[5] | 15.873 | 2.616 | 13.257 |
| 1980[6] | 17.955 | 3.684 | 14.271 |
| 1985[7] | 20.238 | 4.271 | 15.967 |
| 1990[8] | 17.067 | 3.935 | 13.132 |
| 2000[9] | 15.521 | 4.708 | 10.813 |
| 2007[10] | 13.971 | 2.930 | 11.041 |
| 2008[11] | 13.837 | 2.781 | 11.056 |
| 2009[12] | 13.511 | 2.544 | 10.967 |
| 2010[13] | 14.093 | 2.495 | 11.598 |
| 2011[14] | 13.814 | 2.393 | 11.421 |
| 2012[15] | 13.544 | 2.439 | 11.105 |
| 2013[16] | 13.097 | 13.097 | veri yok |
| 2014[17] | 12.895 | 12.895 | veri yok |
| 2015[18] | 12.393 | 12.393 | veri yok |
Kaynakça
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFChtx0E. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ https://eksisozluk.com/cungus--226466
- ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bspcwo4i. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btn5e8FH. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtpW1bfX. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuT28O2. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwRAdKB. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bty7e8lV. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu09tmgZ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1pKmDk. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3bopEm. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCoeH30. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEttNh9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGlw18W. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxV4kqL. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUmL9Bi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFChtx0E. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
| ||||||