2009 Türkiye yerel seçimleri
|
|
|
Katılım |
%85,19 |
|
Birinci parti |
İkinci parti |
Üçüncü parti |
|
|
|
|
Lider |
Recep Tayyip Erdoğan | Deniz Baykal | Devlet Bahçeli |
Parti |
Adalet ve Kalkınma Partisi |
Cumhuriyet Halk Partisi |
Milliyetçi Hareket Partisi |
Son seçim |
%41,67 | %18,23 | %10,45 |
Aldığı oy |
15.353.553 | 9.229.936 | 6.386.279 |
Oy oranı |
%38,39 | %23,08 | %15,97 |
Değişim |
%3,28 | %4,85 | %5,52 |
|
|
Dördüncü parti |
Beşinci parti |
Altıncı parti |
|
|
|
|
Lider |
Ahmet Türk |
Numan Kurtulmuş |
Süleyman Soylu |
Parti |
Demokratik Toplum Partisi |
Saadet Partisi |
Demokrat Parti (2007) |
Son seçim |
Yeni Parti |
%4,02 |
Yeni Parti |
Aldığı oy |
2.277.777 |
2.079.701 |
1.536.847 |
Oy oranı |
%5,70 |
%5,20 |
%3,84 |
Değişim |
Yeni Parti |
%1,18 |
Yeni Parti |
|
|
Yedinci parti |
Sekizinci parti |
|
|
|
Lider |
Zeki Sezer |
Yalçın Topçu |
Parti |
Demokratik Sol Parti |
Büyük Birlik Partisi |
Son seçim |
%2,11 |
%1,15 |
Aldığı oy |
1.139.878 |
943.765 |
Oy oranı |
%2,85 |
%2,36 |
Değişim |
%0,73 |
%1,20 |
|
|
Kazanılan büyükşehir belediye başkanlıkları / il merkezi belediye başkanlıkları'na göre renklendirilmiş Türkiye iller haritası |
2009 Türkiye Cumhuriyeti Yerel Yönetimler Seçimi, 29 Mart 2009 tarihinde yapılan ve Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki yerel yönetimleri belirleyen bir seçimdir. Seçime 19 parti katılmıştır.
Seçimlerde, 48,049,446 seçmen tarafından 81 ilin genel meclis üyeleri, 16 büyükşehir belediye başkanı ile 957'si ilçe, 1.974'ü belde (kasaba) olmak üzere toplam 2,931 belediyenin başkanları ve meclis üyeleri ile köy ve mahalle muhtarları seçilmiştir.
Oy kullanma
Oy kullanabilmek için kimlik (nüfus cüzdanı, kamu çalışanlarına verilen kurum kartı, pasaport, evlilik cüzdanı, askeri kimlik kartı, sürücü belgesi) üzerinde TC kimlik numarasının bulunması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca Yüksek Seçim Kurulu (YSK), nasıl oy kullanılacağına yönelik TRT ve diğer ulusal kanallarda gösterilecek 7 dakika 25 saniye süren bir tanıtıcı film hazırlamıştır. YSK’nın, seçimlerin kuralına uygun yapılması, seçmenin oyunun geçersiz sayılmaması ve oyların demokratik ortamda kullanılabilmesi için "oyların nasıl kullanılacağına dair" hazırladığı filmde, oy kullanan karakteri tiyatrocu Levent Ülgen canlandırmıştır. Filmde, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve muhtarlık seçimlerinde oyların nasıl kullanacağı, oy kullandıktan sonra mürekkebin başka yerlere dağılmaması için neler yapılacağı belirtilerek, oy kullanırken, yaşlı, engelli ve hamilelere öncelik verilmesi gibi uyarılara da yer verilmiştir.
Büyükşehir sınırları içerisinde oturanlar, büyükşehir belediye başkanlığı, ilçe belediye başkanlığı, ilçe belediye meclisi, il genel meclisi üyeliği ve mahalle muhtarlığı olmak üzere 5 oy attılar.
Belediye sınırları içerisinde oturanlar, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği, il genel meclisi ve mahalle muhtarlığı olmak üzere 4 oy attılar.
Köy sınırları içerisinde oturanlar, il genel meclis üyeliği ve köy muhtarlığı olmak üzere 2 oy attılar.
Herkesin kullandığı oy, il genel meclisi üyelikleri olduğu için ülke geneli hakkında yorum yapabilmek için igm oyları, istatistiki açıdan önemlidir.
Seçim Sonuçları
İl genel meclisi
29 Mart 2009 yerel seçimleri kesinleşmiş resmi il genel meclisi üyelikleri seçim sonuçları;[1]
Toplam Sandık | 177.431 |
Toplam Seçmen | 48.049.446 |
Toplam Kullanılan Oy | 40.932.260 |
Toplam Geçerli Oy | 39,988,763 |
Katılım Oranı (%) | 85,19 |
Seçilecek Üye Sayısı | 3.281 |
Parti |
Genel başkanı |
Aldığı oy sayısı |
Aldığı oy oranı |
+/– |
İGM Üye sayısı |
Adalet ve Kalkınma Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | 15.353.553 | %38,39 | 3,28 | 1.889 |
Cumhuriyet Halk Partisi | Deniz Baykal | 9.229.936 | %23,08 | 4,85 | 612 |
Milliyetçi Hareket Partisi | Devlet Bahçeli | 6.386.279 | %15,97 | 5,52 | 414 |
Demokratik Toplum Partisi | Ahmet Türk | 2.277.777 | %5,70 | —¶ | 235 |
Saadet Partisi | Numan Kurtulmuş | 2.079.701 | %5,20 | 1,18 | 29 |
Demokrat Parti | Süleyman Soylu | 1.536.847 | %3,84 | —¶ | 45 |
Demokratik Sol Parti | Zeki Sezer | 1.139.878 | %2,85 | 0,73 | 26 |
Büyük Birlik Partisi | Yalçın Topçu | 943.765 | %2,36 | 1,20 | 18 |
Anavatan Partisi | Salih Uzun | 304.361 | %0,76 | 1,74 | 4 |
Bağımsızlar | | 172.279 | %0,43 | 0,30 | 7 |
Bağımsız Türkiye Partisi | Haydar Baş | 167.986 | %0,42 | 0,06 | 1 |
İşçi Partisi | Doğu Perinçek | 114.243 | %0,29 | 0,04 | 0 |
Türkiye Komünist Partisi | Erkan Baş | 85.507 | %0,21 | 0,05 | 0 |
Özgürlük ve Dayanışma Partisi | Hayri Kozanoğlu | 67.984 | %0,17 | 0,13 | 0 |
Emek Partisi | Levent Tüzel | 48.939 | %0,12 | 0,06 | 1 |
Millet Partisi | Aykut Edibali | 41.818 | %0,10 | 0,07 | 0 |
Hak ve Özgürlükler Partisi | Bayram Bozyel | 29.392 | %0,07 | —¶ | 0 |
Halkın Yükselişi Partisi | Yaşar Nuri Öztürk | 6.197 | %0,02 | —¶ | 0 |
Liberal Demokrat Parti | Cem Toker | 2.285 | %0,01 | 0,01 | 0 |
Barış ve Demokrasi Partisi | Demir Çelik | 36 | %0,00 | —¶ | 0 |
Toplam | | 39.988.763 | %100 | | 3.281 |
Büyükşehir belediye başkanlığı
İllere Göre Sonuçlar:
Bağımsız
29 Mart 2009 yerel seçimleri kesinleşmiş resmi büyükşehir belediye başkanlıkları seçim sonuçları;[2]
Toplam Sandık | 74.975 |
Toplam Seçmen | 22.677.450 |
Toplam Kullanılan Oy | 18.861.493 |
Toplam Geçerli Oy | 18.183.894 |
Katılım Oranı (%) | %83,17 |
Belediye Başkanlığı Sayısı | 16 |
Parti |
Genel başkanı |
Oy sayısı |
% |
+/– |
Büyükşehir Belediye Başkanlığı sayısı |
Adalet ve Kalkınma Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | 7.672.280 | % 42,19 | 3,87 | 10 |
Cumhuriyet Halk Partisi | Deniz Baykal | 5.896.884 | % 32,43 | 7,98 | 3 |
Milliyetçi Hareket Partisi | Devlet Bahçeli | 2.249.039 | % 12,37 | 7,26 | 1 |
Demokratik Toplum Partisi | Ahmet Türk | 780.176 | % 4,29 | —¶ | 1 |
Saadet Partisi | Numan Kurtulmuş | 689.025 | % 3,79 | 0,25 | 0 |
Demokratik Sol Parti | Zeki Sezer | 381.875 | % 2,10 | 0,16 | 1 |
Demokrat Parti | Süleyman Soylu | 179.350 | % 0,99 | —¶ | 0 |
Büyük Birlik Partisi | Yalçın Topçu | 116.216 | % 0,64 | 0,21 | 0 |
Bağımsızlar | | 54.260 | % 0,30 | 0,15 | 0 |
Bağımsız Türkiye Partisi | Haydar Baş | 49.320 | % 0,27 | 0,00 | 0 |
Anavatan Partisi | Salih Uzun | 48.358 | % 0,27 | 0,50 | 0 |
Türkiye Komünist Partisi | Erkan Baş | 24.812 | % 0,14 | 0,03 | 0 |
Hak ve Özgürlükler Partisi | Bayram Bozyel | 12.966 | % 0,07 | —¶ | 0 |
Millet Partisi | Aykut Edibali | 11.405 | % 0,06 | 0,00 | 0 |
Liberal Demokrat Parti | Cem Toker | 8.518 | % 0,05 | 0,05 | 0 |
Halkın Yükselişi Partisi | Yaşar Nuri Öztürk | 7.176 | % 0,04 | —¶ | 0 |
Özgürlük ve Dayanışma Partisi | Hayri Kozanoğlu | 1.039 | % 0,01 | 0,01 | 0 |
Emek Partisi | Levent Tüzel | 801 | % 0,00 | 0,01 | 0 |
İşçi Partisi | Doğu Perinçek | 394 | % 0,00 | 0,18 | 0 |
Barış ve Demokrasi Partisi | Demir Çelik | 0 | % 0,00 | —¶ | 0 |
Toplam | | 18.183.894 | % 100,00 | | 16 |
AKP'nin kazandığı ilçeler
ANAP'ın kazandığı ilçeler
Bağımsızlar'ın kazandığı ilçeler
BBP'ın kazandığı ilçeler
CHP'nin kazandığı ilçeler
DP'nin kazandığı ilçeler
DSP'nin kazandığı ilçeler
DTP'nin kazandığı ilçeler
EMEP'nin kazandığı ilçeler
MHP'nin kazandığı ilçeler
ÖDP'nin kazandığı ilçeler
SP'nin kazandığı ilçeler
Kazanan Adaylar:
Belediye başkanlıkları
29 Mart 2009 Yerel Seçimleri kesinleşmiş resmi belediye başkanlığı (büyükşehir belediyeleri hariç) seçim sonuçları;[3]
Toplam Sandık | 134.929 |
Toplam Seçmen | 39.717.580 |
Toplam Kullanılan Oy | 33.430.742 |
Toplam Geçerli Oy | 32.221.536 |
Katılım Oranı (%) | 84,17 |
Belediye Başkanlığı Sayısı | 2.903 |
Parti |
Genel başkanı |
Aldığı oy sayısı |
Aldığı oy oranı |
Belediye Başkanlığı sayısı |
Adalet ve Kalkınma Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | 12.449.187 | % 38,64 | 1.442 |
Cumhuriyet Halk Partisi | Deniz Baykal | 7.960.562 | % 24,70 | 503 |
Milliyetçi Hareket Partisi | Devlet Bahçeli | 5.315.180 | % 16,50 | 483 |
Saadet Partisi | Numan Kurtulmuş | 1.729.182 | % 5,37 | 80 |
Demokratik Toplum Partisi | Ahmet Türk | 1.661.117 | % 5,16 | 96 |
Demokrat Parti | Süleyman Soylu | 1.164.858 | % 3,62 | 148 |
Demokratik Sol Parti | Zeki Sezer | 925.575 | % 2,87 | 60 |
Büyük Birlik Partisi | Yalçın Topçu | 384.483 | % 1,19 | 20 |
Bağımsızlar | | 239.849 | % 0,74 | 45 |
Anavatan Partisi | Salih Uzun | 196.049 | % 0,61 | 16 |
Bağımsız Türkiye Partisi | Haydar Baş | 101.090 | % 0,31 | 4 |
Türkiye Komünist Partisi | Erkan Baş | 28.101 | % 0,09 | 0 |
Özgürlük ve Dayanışma Partisi | Hayri Kozanoğlu | 21.745 | % 0,07 | 4 |
Emek Partisi | Levent Tüzel | 15.298 | % 0,05 | 2 |
Liberal Demokrat Parti | Cem Toker | 8.608 | % 0,03 | 0 |
Halkın Yükselişi Partisi | Yaşar Nuri Öztürk | 8.192 | % 0,03 | 0 |
Millet Partisi | Aykut Edibali | 5.772 | % 0,02 | 0 |
Hak ve Özgürlükler Partisi | Bayram Bozyel | 5.670 | % 0,02 | 0 |
İşçi Partisi | Doğu Perinçek | 867 | % 0,00 | 0 |
Barış ve Demokrasi Partisi | Demir Çelik | 151 | % 0,00 | 0 |
Toplam | | 32,221,536 | % 100.00 | 2.903 |
Belediye meclisi üyelikleri
29 Mart 2009 Yerel Seçimleri kesinleşmiş resmi belediye meclisi üyelikleri seçim sonuçları;[4]
Toplam Sandık | 135.199 |
Toplam Seçmen | 39.787.986 |
Toplam Kullanılan Oy | 33.447.257 |
Toplam Geçerli Oy | 32.072.363 |
Katılım Oranı (%) | 84,06 |
Belediye meclisi üye sayısı | 32.392 |
Parti |
Genel başkanı |
Aldığı oy sayısı |
Aldığı oy oranı |
Belediye meclisi üyesi sayısı |
Adalet ve Kalkınma Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | 12.237.325 | % 38,16 | 14.732 |
Cumhuriyet Halk Partisi | Deniz Baykal | 7.966.710 | % 24,84 | 6.125 |
Milliyetçi Hareket Partisi | Devlet Bahçeli | 5.336.695 | % 16,64 | 6.005 |
Saadet Partisi | Numan Kurtulmuş | 1.807.745 | % 5,64 | 1.081 |
Demokratik Toplum Partisi | Ahmet Türk | 1.687.733 | % 5,26 | 1.169 |
Demokrat Parti | Süleyman Soylu | 1.181.074 | % 3,68 | 1.843 |
Demokratik Sol Parti | Zeki Sezer | 945.722 | % 2,95 | 774 |
Büyük Birlik Partisi | Yalçın Topçu | 508.055 | % 1,58 | 294 |
Anavatan Partisi | Salih Uzun | 202.976 | % 0,63 | 240 |
Bağımsız Türkiye Partisi | Haydar Baş | 82.848 | % 0,26 | 45 |
Bağımsızlar | | 43.633 | % 0,14 | 14 |
Özgürlük ve Dayanışma Partisi | Hayri Kozanoğlu | 25.557 | % 0,08 | 35 |
Emek Partisi | Levent Tüzel | 21.100 | % 0,07 | 23 |
Millet Partisi | Aykut Edibali | 6.685 | % 0,02 | 2 |
Halkın Yükselişi Partisi | Yaşar Nuri Öztürk | 5.566 | % 0,02 | 4 |
Hak ve Özgürlükler Partisi | Bayram Bozyel | 4.618 | % 0,01 | 0 |
Türkiye Komünist Partisi | Erkan Baş | 3.409 | % 0,01 | 2 |
Liberal Demokrat Parti | Cem Toker | 2.451 | % 0,01 | 1 |
İşçi Partisi | Doğu Perinçek | 2.258 | % 0,01 | 3 |
Barış ve Demokrasi Partisi | Demir Çelik | 203 | % 0,00 | 0 |
Toplam | | 32.072.363 | % 100,00 | 32.392 |
İllere Göre Sonuçlar
Aşağıda, belirtilen illerin, belirtilen ilçelerine göre, 2009 Türkiye Yerel Seçim Sonuçları yer almaktadır.
İl - İlçe Sonuç Galerisi
Aşağıda, ilçelerine ayrılmış illerin, seçim sonuç haritaları, kazanan partilere ve renklerine göre verilmiştir. İl Geneli'ndeki oylarda kazanan, yani İl Genel Meclisi'nde en çok oy oranına sahip olan parti resim altındaki açıklamada ilk sırada, ilin merkez ilçesinde veya var ise büyükşehir belediyesinde kazanan parti ise ikinci sırada belirtilmiştir.
Notlar
- 15 Şubat 2009'da, Genç Parti'nin seçimlerden çekilme kararı Yüksek Seçim Kurulu tarafından kabul edildi[5].
- Yüksek Seçim Kurulu çeşitli nedenlerle 30 belediye başkanlığı, 11 belde meclis üyeliği, 220 köy ve mahalle muhtarlığı ve 88 ihtiyar heyeti seçimini iptal etti. Yenilenen seçimler 7 Haziran 2009'da, sorunsuz şekilde yapıldı.[6]
- Eğer bu bir genel seçim olsaydı (BBP, SP, DP ve DTP nin bağımsız girdiği varsayılmıştır, İl Genel Meclisi oylarına göre), TBMM'de koltuk dağılımları;
Adalet ve Kalkınma Partisi : 283
Cumhuriyet Halk Partisi : 124
Milliyetçi Hareket Partisi : 89
Demokratik Toplum Partisi : 29
Saadet Partisi : 12
Demokrat Parti : 12
Büyük Birlik Partisi : 1
Bağımsız : 1 şeklinde olacaktı.
Referanslar
Dış bağlantılar