Dargeçit

Koordinatlar: 37°33′K 41°45′D / 37.55°K 41.75°D / 37.55; 41.75

Dargeçit
—  İlçe  —
Türkiye'de bulunduğu yer
Mardin Siyasi Haritası
Ülke Türkiye
İl Mardin
Coğrafi bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Mehmet Yaşar Yeşiltaş[1]
 - Belediye başkanı Mehmet Yaşar Yeşiltaş (Kayyum)
Yüzölçümü [2]
 - Toplam 542 km2 (209,3 mi2)
Rakım [3] 940 m (3.084 ft)
Nüfus (2015)[4]
 - Toplam 27,722
 - Kır -
 - Şehir 27,722
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 47750
İl alan kodu 0482
İl plaka kodu 47
İnternet sitesi:

Dargeçit, Mardin'in ilçesidir.

Tarihçe

Dargeçit geçmişte Kher-Boran, Kfar-Boran, Kerburan, Kerboran gibi isimlerle anılmaktadır. M.S. 1400 yılına ait süryanice bir kaynakta şehrin adı Kfar Boran olarak geçmektedir. Tarihi çok eskilere dayanan Dargeçit'in bilinen eski meskunlarının Süryaniler, Ermeniler ve Kürtler olduğu bilinmektedir. Milattan sonra 4. yüzyılda Samanilerin iktidarı döneminde Dargeçit ve yöresi Hristiyanlıkla tanışır. O donemde Hristiyanlasan kesim yalnızca yörede yaşayan Ermenilerdir. Kürtler ise o tarihte çoğunlukla Zerdüşt inancına mensupturlar. Arapların bölgeye gelmesiyle Kürtler İslam dinine geçerler.

Dargeçit'a ilk yerleşenlerin Mardokeliler diye bilinen bir aile olduğu rivayet edilmektedir. Kesin olarak hangi tarihte olduğu bilinmemekle beraber Süryani bir ailenin şehri kurduğu söylenmektedir. Zamanla aldığı göçlerle büyüyen Dargeçit 1900'lerin basında beş yüz ailenin yasadığı bir şehir olmuştur. 20. yüzyılın başında ilçe merkezinde süryani ve ermenilerle beraber 12 müslüman aile yaşamaktadır. Batı Avrupa ülkelerine verdigi göçle devamlı azalan süryani ve ermeni nufüs bugün artık tamamen kaybolmuştur. Erebiyan ve Baskil aşiretlerinin yogun göçleriyle ilçe zamanla bir Kürt yerleşimine dönmüştür.

Dargeçit ilçesi 1987 yılında Midyat ilçesinden ayrılarak ilçe olmuştur.

Coğrafya

Dargeçit Minare camisi

Dargeçit, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin güneyindeki Mardin iline bağlı şirin bir ilçe merkezidir. Yüzölçümü yaklaşık olarak 550 km²'dir. Ortalama rakım 900 m civarındadır. Doğusunda Şırnak ilinin Güçlükonak ilçesi, batısında Midyat, Kuzeyinde Batman iline bağlı Gerçüş, güneyinde ise Şırnak iline bağlı İdil ilçesi bulunmaktadır.

Dargeçit ilçesi, 37-38 Kuzey paralelleri ile 41-42 Doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.

Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en dağlık yörelerinden birisi de Mardin ilidir. Bu ilin toprakları içinde yer alan bir ilçe de Dargeçit ilçesidir. Güneydoğu Anadolu bölgesinin en dik ve engebeli yerlerindendir. Dargeçit ilçesinin çok yüksek dağları yoktur. Dargeçit ilçesi sırtını iki tepeye dayamıştır.En yüksek sayılan dağı ilçenin kuzeydoğusunda yer alan SİTE dağıdır.

Dargeçit ilçesinin ormanları yok denecek kadar azdır. İlçe topraklarının büyük bir kısmı palamut ve meşe ağaçlarından oluşan ormanlık araziden oluşmuştur. Bu ormanlık alanlar insanların tahribi sonucunda ormanlık vasfını yitirmiş bulunmaktadır. Bugüne kadar orman kalıntıları olarak varlığını koruyan meşe ve palamut ağaçlarıdır. Son yıllarda buna karşı birçok önlem alındı.

İlçenin 10–12 km uzaklığında Ilısu Köyü yakınlarından Dicle Nehri geçmektedir. Ayrıca ilçenin güneyinde yer alan Akyol Köyü ile Belen Köyü arasından geçen bir akarsu bulunmaktadır. Bu akarsu düzenli değildir. Kışları kar ve yağmur sularından taşma gösterirken yazın suları yok denecek kadar azalır. Bu akarsudan yararlanılarak sulu tarım yapılmaktadır.İlçeye bağlı Kuyubaşı yakınında yer altından çıkan suyla sulu tarım yapılmaktadır. Dargeçit ilçemize geldiğinizde Gülbiş'e uğramadan sakın gitmeyiniz. Burada etrafı ağaçlandırılmış bir havuz bulunmaktadır. Gülbiş ideal piknik yeridir.

İlçe sınırları içinde doğal sayılabilecek göl bulunmamaktadır. Yer altı sularının yetersizliği nedeniyle halen ilçenin bazı köylerinde içme sularını, yağmur sularının doldurduğu kuyulardan temin eden köyler vardır.

İlçenin su şebekesi yapılmadan önce subaşında bulunan kaynaktan su kanallarıyla İlçe merkezinin su ihtiyacı karşılanmaktaydı. Bu nedenle su kanallarının önünde 5 tane su değirmeni Süryaniler tarafından yapılmıştı. Kanallardan suyun yetersiz gelmesiyle değirmenler kapatılmıştır. Halen bu su değirmenlerin kalıntıları ve binaları yer almaktadır.

Aşan vadisi
Dargeçit ilçesi arazi dağılımı

Yüzölçümü 1000 km² Tarla arazisi 15.865 hektar. Sebze arazisi 562 Hektar. Meyvelik 3.411 hektar Çayır-Mera 145.205 hektar Koruluk-Orman 140.756 hektar Tarıma elverişsiz arazi 140.756 hektar Kullanılmayan arazi 39.601 hektar.

İklim

İlçede karasal iklim hakimdir. Yazları sıcak ve kurak,kışları soğuk ve yağışlıdır. Rüzgarlar genellikle doğu ve güneydoğudan eser. Kış ve ilkbahar mevsimleri genellikle yağışlıdır.

Kiliseler

Eski Dargeçit çarşısı

Mezarlıklar

Nüfus

İlçenin nüfusu 2011 genel nüfus sayımına göre 27.573'tür. Bunun 14.689'u ilçe merkezinde, 12.884'ü belde ve köylerde yaşamaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1990[5] 31.436 10.079 21.357
2000[6] 27.611 16.541 11.070
2007[7] 26.988 14.118 12.870
2008[8] 30.906 15.666 15.240
2009[9] 27.342 14.208 13.134
2010[10] 27.828 14.700 13.128
2011[11] 27.573 14.689 12.884
2012[12] 30.253 17.329 12.924
2013[13] 28.891 28.891 veri yok
2014[14] 28.601 28.601 veri yok
2015[15] 27.722 27.722 veri yok

Yerel yönetim

Eylül 2016'da "PKK-KCK örgüt üyesi olduğu gerekçesiyle 31 Mart 2016'da tutuklanan belediye başkanı Zeynep Sipçik'in yerine 1 Eylül 2016 tarihinde yürürlüğe giren 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca kaymakam Mehmet Yaşar Yeşiltaş kayyum olarak atandı.[16]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ http://www.dargecit.gov.tr/
  2. ↑ http://www.hgk.msb.gov.tr/urunler/diger/il_ilce_alanlari.pdf
  3. ↑ http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198871
  4. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDKzgrn. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  5. ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyZz9sq. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0kfhnI. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu27y7Gi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3yOLe9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEAWCF4. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFmcciv. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuH3amvD. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxqYA0Y. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  13. ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVA1wG7. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  14. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDKzgrn. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  15. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  16. ↑ "28 belediyeye kayyum atandı" Birgün. 11 Eylül 2016. En son 11 Eylül 2016 tarihinde erişildi.

Dış bağlantılar

Dargeçit'in mahalleleri
Mardin'in ilçeleri
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/5/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.