Artuklu, Mardin

Artuklu
  İlçe  

Artuklu

Mardin'in ilçeleri
Ülke Türkiye Türkiye
Bölge Güneydoğu Anadolu
İl Mardin
Yönetim
 - Belediye Başkanı Emin Irmak, Sevinç Bozan [1] (BDP)
 - Kaymakam Şakir Öner Öztürk [2]
Nüfus (2013)
 - Şehir 148,066
Zaman dilimi DAZD (UTC+2)
 - Yaz (YSU) DAYZD (UTC+3)
Alan kodu 482

Artuklu, Türkiye'nin Mardin ilinin bir ilçesi. 12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile Mardin merkez ilçesinin kaldırılması sonucu ilçe olmuştur.[3] İlçede farklı dinî inanışlar paralelinde, sanatsal ve tarihi değeri olan cami, türbe, kilise, manastır ve benzeri dini eserler bulunmaktadır.

Tarihçe

Fırat ve Dicle nehirleri arasında Mezopotamya bölgesinde, tarih boyunca pek çok medeniyet yerleşmiştir. Bir dağın tepesinde kurulmuş olan Artuklu, Yukarı Mezopotamya'nın en eski yerleşim yerlerinden biridir.

M.Ö.4500' den başlayarak Arami Süryani Arami/Süryani Subari, Sümer, Akad, Babil, Mitanniler, Asur, Pers, Bizans, Araplar, Selçuklu, Artuklu, Osmanlı hakimiyetine girmiştir.

Coğrafya

Artuklu, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Mezopotamya havzasında bulunmaktadır. Mardin dağlarının, Mazıdağı, Derik, Midyat, Savur ve Nusaybin yörelerine sokulan yüksek kesimlerinde, Meşe ağaçlarından oluşan topluluklara rastlanır. İklim olarak Akdeniz iklimi ile karasal iklimin ortak özelliklerine sahiptir. Yazları çok sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı ve soğuktur.

Nüfus

Artuklu'da Türkler, Araplar, Kürtler, Süryaniler ve Ermeniler gibi etnik gruplar yaşarlar.[4][5]

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[6] 61.519 30.974 30.545
1970[7] 66.975 33.740 33.235
1975[8] 73.704 36.629 37.075
1980[9] 78.020 39.137 38.883
1985[10] 91.139 44.085 47.054
1990[11] 83.863 53.005 30.858
2000[12] 108.340 65.072 43.268
2007[13] 130.916 82.134 48.782
2008[14] 130.024 81.269 48.755
2009[15] 130.318 82.449 47.869
2010[16] 128.477 79.947 48.530
2011[17] 138.850 88.054 50.796
2012[18] 139.254 86.948 52.306
2013[19] veri yok veri yok veri yok
2014[20] veri yok veri yok veri yok
2015[21] veri yok veri yok veri yok

Mimari

Evler

İlçenin kesme taş işçiliğiyle yapılan evleri dikkat çekmektedir. Süryani ve Arap mimarisinin tipik örnekleri olan bu evler ve İslam mimarisinin oluşturduğu cami ve medreseler bir açık hava müzesi görünümündedir.

Mardin Kalesi

İlçeye hakim bir tepede etkileyici Mardin Kalesi bulunur. Evliya Çelebi, yazdığı seyahatnamede[22] kaleyi ve ele geçirilmesinin zorluğunu şöyle tarif eder:

Hendeği olmayan kalenin etrafı cehennem çukurunu hatırlatan derinlikte tıraşlanıp parlatılmış kayalardır. Birçok mağaraları, karanlık pusu yerleri, on sene kuşatmaya yetecek su sarnıçları vardır. Yalçınlardan inen yağmurun bir damlası heba edilmeyip kaya yollarından sarnıçlarına gider.

Resimler

Kaynaklar

  1. http://artuklu.bel.tr/web/
  2. http://www.artuklu.gov.tr/
  3. "Kanun No. 6360". 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150516015534/http://www.resmigazete.gov.tr:80/eskiler/2012/12/20121206-1.htm. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2014.
  4. Mardin Looklex Encyclopedia
  5. Deyrulzafaran Manastırı.
  6. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bspw99W0. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnmS8Xk. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtqX5Im0. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuqC3iT. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwuLqGR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyZz9sq. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0kfhnI. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu27y7Gi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3yOLe9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEAWCF4. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFmcciv. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuH3amvD. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxqYA0Y. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  19. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVA1wG7. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  20. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDKzgrn. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  21. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  22. Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 4. Cilt, İkdam Matbaası, 1314, s.57-60.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/8/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.