Sovnarkom

Kremlin'deki hükûmet binası

Sovnarkom veya Halk Komiserleri Kurulu (Rusça: Совет народных коммиссаров), 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükümet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

Temeli

Eylül 1917'de İşçi, Köylü ve Asker Sovyetleri askeri ve politik güce ihtiyaç duyuyordu. Kızıl Muhafızların 7 Kasım 1917'de Kışlık Sarayı ele geçirmesiyle Petrograd Sovyet'i Rusya Geçici Hükümetini devirmiş bulunmaktaydı. Bir gün sonra II.Sovyetler Kongresi bu olayı başarılı kabul etti ve Bolşeviklerden oluşan yeni hükümet kuruldu.

Yeni hükümetin resmi adı Halk Komiserleri Kurulu idi. Bu ismin seçilme nedeni bakan ve kabine kelimelerinin daha çok "burjuvaziye" ait olduğunun düşünülmesidir.

Halk Komiseri (Rusça: Народный комиссар,Narodny komissar, veya Narkom) bakan görevi görüyor ve bir Halk Komiserliğinin(Rusça: Народный комиссариат, Narodny komissariat, veya narkomat) başı oluyordu.

Oluşumu

Vladimir Lenin, 30 Ağustos 1918'deki suikast girişiminin ardından yaralarının iyileşmesinden sonra Sovnarkom toplantısına başkanlık ediyor, 1918

Geleneksel olarak hükümet, bakanlar kurulu ve buna başkanlık eden bir yöneticiden oluşur. Fakat Bolşevikler bunu burjuvazi kurumu olarak görüyor ve yeni bir işçi ve köylü hükümeti oluşturmak istiyorlardı.

Sovnarkom'un yetkileri ve yapısı RSFSC 1918 Anayasası ile belirlenmişti. RSFSC Sovnarkom'u "devletin genel yönetim işleri" ile ilgili olarak Sovyetler Kongresine sorumluydu. Anayasaya göre Sovnarkom, Sovyetler Kongresi toplantı halinde değil iken onun yerine kararname çıkarabilirdi. Bunlar bir sonraki toplantıda genellikle kongre tarafından onaylanırdı.

Her bir Halk Komiseri, bulunduğu Halk Komiserliği'nin başıydı ve birkaç tane yardımcısı vardı. Ayrıca kendisine tavsiye veren bir kurul vardı.

Halk Komiserleri Kurulu Başkanı Kongre tarafından seçilirdi ve görevi başbakana eşdeğerdi. İlk Sovnarkom Başkanı Vladimir Lenin'di.

İlk Halk Komiserleri

2. Tüm Rus Kongresi tarafından seçilen ilk kurul aşağıdaki gibidir.

Halk Komiserliği Komiser Ölümü
Başkan Vladimir Lenin 1924 Doğal yollardan
Sekreter Nikolai Gorbunov 1938 İdam edildi
Tarım Halk Komiserliği Vladimir Milyutin 1937 Hapiste öldü.
Savaş İşleri Halk Komiserliği Vladimir Antonov-Ovseyenko

Nikolai Krilenko

1939 İdam edildi

1938 İdam edildi

Deniz İşleri Halk Komiserliği Pavel Dibenko 1938 İdam edildi
Ticaret ve Sanayi Halk Komiserliği Viktor Nogin 1924
Eğitim Halk Komiserliği Anatoli Lunaçarski 1933
Gıda Halk Komiserliği Ivan Teodoroviç 1937 İdam edildi
Dışişleri Halk Komiserliği Lev Troçki 1940 Suikast
İçişleri Halk Komiserliği Aleksey İvanoviç Rikov 1938 İdam edildi
Adalet Halk Komiserliği Georgy Oppokov 1937 İdam edildi
Çalışma Halk Komiserliği Aleksandr Şlyapnikov 1937 İdam edildi
Milletler Halk Komiserliği Josef Stalin 1953 Doğal yollardan
Telgraf ve Posta Halk Komiserliği Nikolai Glebov-Avilov 1937 İdam edildi
Demiryolları Halk Komiserliği (boş)
Maliye Halk Komiserliği Ivan Skvortsov-Stepanov 1928

Tüm Birlik Sovnarkom

1922'de SSCB'nin kurulmasından sonra Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti hükümeti kuruldu. Ayrıca her Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde de ayrı birer hükümet oluşturuldu.

Sovmin

1946'da Sovnarkom Bakanlar Kurulu ismini aldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 3/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.