Kimekler

Yemek bozkırlarında bulunan Ertiş Irmağı

Kimekler veya Yemaek, (Çince: 基马克 veya 基馬克, jīmǎkè), Kore kaynakların'da Yemaek olarak geçerler. Mançurya bölgesin'de M.Ö 1. yy ile M.S 10. yy'a kadar Koguryo(Goguryeo) devletin'de varlıklarını sürdürmüşlerdir. Yemaek halkı M.S 1. yy'da Ye ve Maek olan iki kabile'nin birleşmesinden oluşmuştur. Çin kaynaların'da Mançurya'da yaşayan Yemek(Yemaek) adlı bir kabile M.S 916 yılında batıya göç etmiştir. Yemek(Kimek) kabilesi İrtiş nehrine varacaklardır.

Her ortaçağ tarihçisi Kimeklere Kimek derken, Kaşgarî Yemek demektedir. Öyle ise, Kimek/Yemek/Yemeak okunmasında ve yazılmasında bir fark yoktur (ya da Kaşgarî neden “Yemek” yazdı?)Kimek oluş efsanesinde İrtiş Nehri’nde ortaya çıkan (börü) ejderha (ki uslu bir ejderdir) (Cirlot, 1962; J. Chevalier, 1969) bu bezek Türk mitoloji kavramlarına uymaz. Çin ve Japon mitolojisine özgüdür (Ögel, 1948).

Kimekler'in adının Şehname'de geçmesi (M.S 977 ila 1010)

Kimekler, İrtiş Nehrine Mançurya'dan geldiklerinde ilk defa Şehname'de geçerler. Şehname M.S 977 ila 1010 arasında yazılmıştır. Bazı kaynaklarda batı Kimekler'in Göktürkler'de yaşadığı söylensede bu bir tahmindir. Göktürk ve Türgiş kaynaklarında Kimekler yer almaz. Kimekler ilk defa 11. yy'da tarihe geçmişlerdir. Yemek kabilesinin göç etme sebebi Mançurya dağındaki bir yanardağ faciasıdır. Yanardağ faciasından büyük yara alan Kimekler dağılırlar. Kimekler'in yenilgisini gören bu büyük fırsatı kaçırmayan Kitan Moğolları, Kimeklere saldırırlar. Göç olayı bu şekilde başlamış olur. Kimek(Yemaek)lerin devleti yanardağ faaliyeti'nin gerçekleştiği zaman Balhae devletiydi. M.S 926 yılında Balhae devleti Kitanlar tarafından yıkılmış oldu. 11. yüzyılda Asya'nın doğusundan batısına doğru sürekli göç ettiklerinden boy birliğine dayalı yapıları bozulmuştur. Birlikleri bozulunca Kıpçaklar'ın egemenliğine girdiler. Kumanlar, Kimekler'in devamıdır. Kumanlar ilk defa 12. yy'da tarihe geçmişlerdir. Kumanlar'ın ortaya çıkmasıyla Kimekler tarih sahnesinden yok olmuşlardır. Kumanlar(Kimek), Moğollar ile yapılan Kalka Nehri Savaşı (M.S 1223) bozgunundan sonra Balkan topraklarına gelmişlerdir. Bizans hakimiyetine girmişler ve 2. Bulgar devletini kurmuşlardır.

Trakya ve Anadolu'da Japon genleri bulundu!

Kimekler veya Kumanlar Ege ve Trakya bölgesine yerleşmişlerdir. Kimekler, Oğuz boylarıyla karışmışlardır. TÜBİTAK'ın bir kan hastalığıyla ilgili veri toplamak için yaptığı araştırma, tarihi bir dedektifliğe döndü. Trakya ve Ege'de yerli halka karışan Kumanlar(Kimek)'da Japonya'ya ait olan (HemoglobinUB2) bulunmuştur.

Pomak sıfatı

Osmanlı'nın yardımcı kuvvetleri Yamaklar(Yamaks);

Bilindiği üzere Osmanlı’nın toprak düzeni tımar-has ve zeamet düzenidir. Osmanlı ordusunun bir kısmı barış zamanlarında topraklarını işlerler. Savaş zamanında savaşa giderlerdi. Osmanlı askeri düzeninde “Eşkinci ve Yamak” teşkilatı vardır. 30 kişilik gruplara ayrılan askerlerin 5 tanesi Eşkinci 25 tanesine Yamak denirdi. Eşkinciler savaşa giderler Yamaklar ise onların askeri harcamalarını karşılardı. Eşkincilere başka bir isim olarak “Ellici” denirdi. Savaşa gidenler 50 akçe alır ve bu harcamaları Yamak kalanlar tarafından karşılanırdı. Osmanlının kullandığı eski yazıda yamak kelimesi giderek “Pamak” olarak okunmuş ve bu da Halk ağzında Pomak kelimesine dönüşmüştür. Çünkü Orta Rodoplar şivesinde “a” harfi “oa” sesine dönüşür.

Bunu destekleyen en önemli veri Yamak kelimesinin anlamıdır. “Yemak” yardım eden veya yardımcı demektir.[12] Kumanlar'ın Yamak boyu, Balkan topraklarına yerleşmiştir.

Kimekler'in Divân-ı Lügati't-Türk'te adının geçmesi !

Ortaçağa özgü Çin coğrafyacılardan Yemek (Kimek), ayrıca Chumuhun ve Üeban (Yūēban) gibi etnik grupların kim oldukları bilinmiyordu, Arap ve Fars coğrafyacıları; bütün bu adların Yemek (Kimek) boyu olduğunu yazmışlardır.[1]. Uygur döneminde, Çu boylarının içinde çekirdek boyu oluşturan Yemekleri (Kimek) Arap ve Fars kaynaklarından tanınmışlardır.[2] Yemek boy adından erken İslâm kaynakları da bahsetmektedir. Yemek asıllı kimseler Abbasî Halifesinin gulâmları (memlûk) arasında bulunmuştur.[3]

Kâşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te;

"Rûm ülkesine en yakın olan boy Beçenek'dir; sonra Kıpçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay(Kayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Kırgız) gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar.".[4] tüm Türk boy ve oymakların yaşam alanları tanımlanır.

Ayrıca;

"Çomul boyunun kendilerinden bulunduğu çöl halkı ayrı bir dile sahiptir, Türkçeyi iyi bilirler. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da böyledir. Her boyun ayrı bir ağzı vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. Kırgız, Kıpçak, Oğuz, Toxsı (Tukhs)[5], Yağma, Çiğil, Uğrak, Çaruk boylarının öztürkçe olarak yalnız bir dilleri vardır. Yemeklerle Başgırtların dilleri bunlara yakındır. .... Dillerin en yeğnisi Oğuzların, en doğrusu da Toxsi ile Yağmaların dilidir."[6]

"آرتِس Ertiş" "Yemek" kırlarında bulunan bir ırmağın adı........"[7] ve ".... Bunun gibi Çiğiller ve başka Türklerce ﺫ‎ (Dhāl) olarak söylenen bu harfi "Rus" ve "Rum" ülkelerine kadar uzanan Bulgar, Suvar, Yemek, Kıfçak boyları, hep birden (ز z ) olarak söylerler. Öbür Türkler "ayak"a "اَذَق adhak ", bunlar "اَزَق azak " derler."[8] gibi Türk boy ve oymakların dilleri hakkında bilgi verilir.

Notlar

  1. ↑ Gumilev, L.N. "Ancient Turks", Moscow, Science, 1967, Ch.27
  2. ↑ S.A. Pletneva, "Kipchaks", sayfa 26.
  3. ↑ P. Golden, "Kıpçak Kabileleri Üzerine Notlar: Kimek ve Yemekler", Türkler, Cilt II, sayfa 762.
  4. ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 28.
  5. ↑ http://www.kroraina.com/hudud/index.html Hudud al-'Alam, The Regions of the World.
  6. ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 30.
  7. ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 97.
  8. ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 32.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Tarihteki ve Günümüzdeki Türk halkları
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.