Mustafa Abdülhalik Renda

Mustafa Abdülhalik Renda
4. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Görev süresi
1 Mart 1935 - 5 Ağustos 1946
Yerine geldiği Kâzım Özalp
Yerine gelen Kâzım Karabekir
Türkiye Maliye Bakanı
Görev süresi
25 Aralık 1930 - 3 Şubat 1934
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Şükrü Saraçoğlu
Yerine gelen Fuat Ağralı
Görev süresi
3 Temmuz 1926 - 1 Kasım 1927
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Hasan Saka
Yerine gelen Şükrü Saraçoğlu
Görev süresi
22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925
Başbakan Ali Fethi Okyar
Yerine geldiği Recep Peker
Yerine gelen Hasan Saka
Görev süresi
2 Ocak 1924 - 21 Mayıs 1924
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Hasan Fehmi Ataç
Yerine gelen Recep Peker
Türkiye Millî Savunma Bakanı
Görev süresi
1 Kasım 1927 - 25 Aralık 1930
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Recep Peker
Yerine gelen Zekai Apaydın
Türkiye Büyük Millet Meclisi
2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. dönem milletvekili
Seçim Bölgesi 1923 – Çankırı
1927 – Çankırı
1931 – Çankırı
1935 – Çankırı
1939 – Çankırı
1943 – Çankırı
1946 – Çankırı
Kişisel bilgiler
Doğum 29 Kasım 1881(1881-11-29)
Yanya, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 1 Ekim 1957 (75 yaşında)
Erenköy, Türkiye
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
Bitirdiği okul Mülkiye Mektebi
Mesleği Bürokrat

Mustafa Abdülhalik Renda (29 Kasım 1881, Yanya - 1 Ekim 1957; Erenköy, Kadıköy, İstanbul), Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında bürokrasinin ve siyasetin çeşitli kademelerinde görev yapan Türk siyasetçidir.

Hayatı

29 Kasım 1881 tarihinde Yanya'da Yanya eşrafından Rendazade Aslan Efendi'nin oğlu olarak doğdu. Yanya İdadisi Rüştiyesi ve İstanbul İdadisinde orta öğrenimini tamamlayarak 25 Temmuz 1903 tarihinde Mülkiye Mektebi'nin yüksek bölümünden diploma aldı.

27 Temmuz 1903 tarihinde Ziraat Bankası Muhasebe Kalemi Mukayyit Refiki unvanı ile göreve başladı. 27 Ekim 1903 tarihinde Rodos İdadisi matematik, geometri, tarım, sağlık ve Fransızca öğretmenliğine atandı. 11 Ağustos 1904 tarihinde Cezayir Bahri Sefit (Ege Adaları) Vilayeti Maiyet Memurluğuna görevlendirildi. 11 Mart 1906 tarihinde Tepedelen, 14 Kasım 1908 tarihinde Pogon, 18 Ocak 1909 tarihinde Delvine Kaymakamlıklarında bulundu. İki kez Berat Mutasarrıflığına, 4 Şubat 1911'de Kavala Kaymakamı iken Çamlık Mutasarrıflığına, 18 Haziran 1911 tarihinde Ergir Mutasarrıflığına vekaleten görevlendirildi ve aynı tarihte açığa alındı. 8 Mayıs 1913 tarihinde Siirt Mutasarrıflığına, 20 Aralık 1914 tarihinde Bitlis Valiliğine, 14 Ekim 1915'te Halep Valiliğine, 29 Nisan 1917 tarihinde Dahiliye Vekaleti Müsteşarlığına, 6 Mayıs 1918 tarihinde yeniden Halep Vilayeti Valiliğine atandı. Halep'in işgali üzerine 12 Kasım 1918 tarihinde Bursa Valiliğine getirildi. Bu göreve gitmeden Damat Ferit Paşa Hükümetince azledildi ve tutuklandı, altı ay sonra Malta'ya sürüldü. Malta dönüşünde 4 Ocak 1922 tarihinde İktisat Vekaleti Müsteşarlığına, 20 Ocak 1922 tarihinde Dahiliye Vekaleti Müsteşarlığına, 29 Nisan 1922 tarihinde Konya Valiliğine atandı. 19 Eylül 1922 tarihinde düşman işgalinden kurtarılan İzmir'in yeni Türkiye devleti adına ilk valisi oldu.

30 Temmuz 1923 tarihinde Çankırı'dan milletvekili seçildi. 2 Ocak 1924 tarihinde I. İsmet İnönü Hükümeti'nde 2. kez Maliye Bakanlığı'na getirildi. II. İsmet İnönü Hükümeti'nde de 21 Mayıs 1924 tarihine kadar aynı görevini sürdürdü. III. İsmet İnönü Hükümeti'nde 3. kez Maliye Bakanlığı'nı üstlendi. IV. İsmet İnönü Hükümeti'nde Millî Savunma Bakanlığı'na getirildi, V. İsmet İnönü Hükümeti'nde de aynı bakanlığını korudu. 25 Aralık 1930 tarihinde 4. kez Maliye Bakanlığı'na atandı.

TBMM 2., 3., 4., 5., 6., 7., ve 8. Dönemlerde de Çankırı'dan milletvekili seçildi. 1 Mart 1935 ile 5 Ağustos 1946 tarihleri arasında TBMM Başkanlığı yaptı. En uzun süre görevde kalan TBMM başkanıdır.

10 Kasım 1938 tarihinde yaşamını yitiren Atatürk'ten boşalan cumhurbaşkanlığı makamına bir gün süreyle vekalet etti.[1]

1 Ekim 1957 tarihinde İstanbul Erenköy'deki evinde saat 20'de vefat etti. İki gün sonra saat 11'de köşkünden alınan cenazesi, Haydarpaşa köprüsünün başında top arabasına konularak, askeri törenle Haydarpaşa Garı'na getirilmiş ve 12.35'te kalkan Ankara trenine teslim edilmiştir. Törene, vali ve belediye reis vekili Kemal Hadımlı, mesai arkadaşlarından Şükrü Kaya, Kâzım Özalp ve diğer dostlarıyla kalabalık bir halk topluluğu katılmıştır. Cenazesi Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verildi.[2]

Kaynakça

  1. ↑ Türk Siyasi Hayatının Ardında Kalan İsim: Mustafa Abdulhalik Renda
  2. ↑ http://e-magaza.atam.gov.tr/Mustafa-Abdulhalik-RENDA-1881-1957,PR-487.html

Dış bağlantılar

Siyasi görevi
Önce gelen:
Kazım Özalp		 Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
1 Mart 1935 - 5 Ağustos 1946		 Sonra gelen:
Kâzım Karabekir
Önce gelen:
Şükrü Saraçoğlu		 Türkiye Maliye Bakanı
25 Aralık 1930 - 3 Şubat 1934		 Sonra gelen:
Fuat Ağralı
Önce gelen:
Recep Peker		 Türkiye Millî Savunma Bakanı
1 Kasım 1927 - 25 Aralık 1930		 Sonra gelen:
Zekai Apaydın
Önce gelen:
Hasan Saka		 Türkiye Maliye Bakanı
13 Temmuz 1926 - 1 Kasım 1927		 Sonra gelen:
Şükrü Saraçoğlu
Önce gelen:
Recep Peker		 Türkiye Maliye Bakanı
22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925		 Sonra gelen:
Hasan Saka
Önce gelen:
Hasan Fehmi Ataç		 Türkiye Maliye Bakanı
2 Ocak 1924 - 21 Mayıs 1924		 Sonra gelen:
Recep Peker
Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanları
TBMM Müdafaa-i Millîye Vekilleri
(1920-1923)
TC Millî Savunma Bakanları
(1923-günümüz)
Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanları
TBMM Maliye Vekilleri
(1920-1923)
TC Maliye Bakanları
(1923-1983)
TC Maliye ve
Gümrük Bakanları
(1983-1993)
TC Maliye Bakanları
(1993-günümüz)
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/13/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.