İsaurya Hanedanı altında Bizans

İsaurya Hanedanı
Βασιλεία Ῥωμαίων (Yunanca)
Ülke Bizans İmparatorluğu
Mülk Bizans İmparatorluğu
Kuruluş 717
Kurucu III. Leo İsauryalı
Son Hükümdar Atinalı İrini
Yıkılış 802
Bizans İmparatorluğu tarihi
dizisinin bir parçası
Portal icon Bizans İmparatorluğu portali

İsaurya (İsauria) Hanedanı (Suriye Hanedanı da denilmiştir), 717-802 arasında Bizans İmparatorluğu'nu yöneten hanedan. Hükümdarlık dönemleriyle sırasıyla III. Leon (717-741), V. Konstantinos (741-775), IV. Leon (775-780), VI. Konstantinos (780-797) ve İmparatoriçe Eirene (797-802) hanedanın tahta çıkan üyeleridir.

İsmi

Hanedanın adı III. Leon'un memleketi olarak zikredilen Güney Anadolu'da dağlık bir bölge olan İsaurya'dan gelmektedir. Bu ismi ilk kez kullanan 9. yy yazarı Teofanes, Leon'un doğum yerinin o tarihlerde Suriye'ye dahil olan Germanikeia (bugün Kahramanmaraş) olduğunu belirtmesine rağmen, aslen İsauria'lı olduğunu iddia eder. 8. yy yazarı Genç Stefanos'un vita'sında da (yaşamöyküsü) Leon'un doğum yeri Germanikeia olarak geçtiği halde neden İsaurya'lı dendiği konusunda iki görüş vardır: Bunlardan ilkine göre, Teofanes, Suriye'deki Germanekia ile İsaurya'daki Germanikopolis'i birbirine karıştırmıştır. İkincisine göre ise, Bizans tarihinde gerçekten İsauria'lı bir başka imparator Leon vardır ve Teofanes bu ikisini aynı sanmıştır.

Gerçekten de III. Leon'dan kısa süre önce tahtı gasp eden İsaurya'lı Leontios adlı bir soylu, 695-698 arasında kısa bir süre hüküm sürdüğünde, fermanlarında ve bastırdığı sikkelerde Leon adını kullanmıştır. Bunun haklı bir nedeni de vardır: İmparator Zenon döneminde isyan ederek Tarsus'ta imparatorluğunu ilan eden bir başka İsaurya'lı Leontios'un talihsiz akıbetinden dolayı, Leontios adı uğursuz sayılıyordu. Yakın tarihlere kadar bu ayrımın farkına varılmadığından iki ayrı Leon aynı kişi sanılıyordu. Teofanes'in, dolayısıyla daha sonraki araştırmacıların hanedanı İsaurya Hanedanı olarak adlandırmasının nedenleri her ikisi de olabilir. Bu yüzden Suriye Hanedanı adı daha doğru görülmektedir.

İktidar Dönemi

Söz konusu hanedan döneminin en karakteristik olayı dinsel tasvirlere tapınmayı sert biçimde yasaklayan İkonoklazm hareketidir. III. Leon'un başlattığı, V. Konstantinos'un en katı ve acımasız biçimde uyguladığı tasvir yasağı, yine bu hanedanın üyesi İmparatoriçe İrini döneminde etkisini yitirmiştir.

İsaurya (ya da Suriye) Hanedanı döneminde, Bulgaristan'la yakın ilişkiler kurulmuş, III. Leon zamanında başkenti ve imparatorluğu tehdit eden Arap akınlarına karşı Bulgarlardan yardım alınmıştır. V. Konstantinos döneminde biraz gerginleşen bu ilişkiler savaşla sonuçlandı. Bu dönemde Bulgaristan'a yapılan dokuz sefer sonucu Bizans orduları galip geldi.

İsaurya Hanedanı döneminin asıl başarıları Araplara karşı kazanılmıştır. 717'de başlarında komutanlanları Maslama (Mesleme) ile gelen Arap orduları başkenti kuşattıklarında (Konstantinopolis Kuşatması (717-718)) Bizans'ın büyük direnişi ile karşılaştılar. Araplar püskürtüldükten sonra Konstantinopolis bir daha Arap saldırısı ile karşılaşmadı. Fakat aynı dönem hilafetin en parlak devrine rastladığından, imparatorluğun Arap sınırlarını korumak bu kadar kolay olmadı. İmparatoriçe İrini zamanında Bizans, Halife Harun Reşid'e vergi ödemek zorunda kaldı.

Bu hanedanın hükümdarları, başarılı komutanlar, becerikli yöneticiler ve ileri görüşlü yasa koyucular olarak kargaşa içindeki imparatorluğu derleyip toplamayı başardıkları halde, İkonoklazm hareketini başlatarak Bizans'la Roma'nın arasını açtılar, başta Ravenna olmak üzere tüm İtalya'yı kaybettiler. Papalıkla Frank Krallığı arasında kurulan ittifak ise uzun vadede imparatorluğun aleyhine sonuçlar verdi.

İmparatorlar ve imparatoriçeler

Kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/11/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.