Akşehir

Koordinatlar: 38°21′27″K 31°24′59″D / 38.3575°K 31.41639°D

Başlığın diğer anlamları için Akşehir (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Akşehir
—  İlçe  —
Türkiye'de bulunduğu yer
Konya Siyasi Haritası
Ülke	Türkiye
İl	Konya
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Yalçın Sezgin [1]
- Belediye başkanı	Salih Akkaya (AK Parti) [2]
Rakım [3]	1.050 m (3.445 ft)
Nüfus (2015)[4]
- Toplam	94,159
- Kır	-
- Şehir	94,159
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	42550
İl alan kodu	0332
İl plaka kodu	42
İnternet sitesi: Akşehir Belediyesi

Akşehir, Konya ilinin bir ilçesidir.

İlçe yüzölçümü 1442 km² 'dir. Denizden yüksekliği 1050 metredir. Konya - Afyon karayolu üzerinde olup Konya iline 135, Afyonkarahisar iline 90 kilometre mesafededir.

Kültür

Nasreddin Hoca gençliğinden itibaren burada yaşamıştır. Türbesi de Akşehir'dedir. 2007 yılında Nasreddin Hoca Derneği, Türk Patent Enstitüsü'nden Markaların Korunması Hakkında 556 Sayılı Kanun Hükmündeki Kararname'ye göre, "Dünyanın Ortası Akşehir" şeklindeki tescil belgesini almıştır.

24 Ağustos her yıl Akşehir Onur Günü olarak kutlanır. Dünyada Napolyon Kirazı adıyla bilinen ve Akşehir-Eber Gölleri arasında oluşan mikroklima etkisiyle aromasını kazanan kirazı da meşhurdur. Bu kiraz 2004 yılında Akşehir Kirazı adıyla tescil ettirilmiştir.

İlçede bulunan Nasreddin Hoca'nın maya çaldığı Akşehir Gölü harita üzerinde yüzölçümü olarak Türkiye'nin 5. büyük gölüdür (353 km²). Akşehir Gölü, bilinçsiz sulama ve küresel ısınmanın etkisiyle her yıl yok olmaya bir adım daha yaklaşmaktadır. Toplam 350 kilometrekarelik sulak alan, 2004 yılında 95, 2005'te ise 35 kilometrekareye kadar gerilemiştir. Gün geçtikçe iyice düşen su seviyesi, gölde yaşayan canlı türlerini de olumsuz etkilemektedir. Uzmanlar tarafından 1970'li yıllarda 30 çeşit olduğu belirtilen balık türünün sayısı 3'e kadar düşmüştür. Şehirde bir tek yerel televizyon olarak aksehir.tv bulunmaktadır. 1953 yılında kurulan Pervasız Gazetesi en eski yerel gazete olarak bulunmakta bunun yanı sıra İstasyon Gazetesi 2002'den, Akşehir Postası Gazetesi ise 2011 yılından bugüne yayın hayatını sürdürmektedir.

Tarihçe

Tarih boyunca hep önemli bir yerleşim, ticaret, kültür merkezi olan Akşehir'e ait ilk arkeolojik bulgular Neolitik Dönem'e kadar uzanıyor. Hititler zamanında Akşehir'in adı Thymbrion'dur. Zamanla Frigya egemenliğine daha sonra Anadolu'da egemenlik kuran Lidyalılar'ın yönetiminde kalan Akşehir'in önemi daha da artmıştır. "Krallar Yolu" Akşehir'den geçmektedir. Akşehir, MÖ 3. yüzyılda, Philomelium "Bal Sevenler" adıyla anılmaya başlanmıştır. Pers ve Hellenistik dönemlerden sonra kent, Roma daha sonra da Bizans egemenliğine geçer.

Araplar Akşehir'i, beyaz çiçek açmış elma ve erik ağaçlarının görüntüsünden dolayı "Belde-i Beyza" (Beyaz Şehir) olarak anmışlardır. Ancak sonra Anadolu'ya yayılan Türkler, Kutalmışoğlu Süleyman Şah komutasında kenti almışlardır. Haçlı Seferleri, Selçuklu taht kavgaları, Moğol istilası sıralarında sürekli savaşlar yaşayan Akşehir (Akşar) büyük yıkımlar yaşamak zorunda kalmıştır. 1381 yılında Padişah Murat Hüdavendigâr'a satılarak Osmanlı egemenliğine girerse de Y. Beyazit'in Timur'a yenilmesi ile Moğollar'ın, Fetret döneminden sonra Karamanoğulları'nın eline geçer bu olaydan sonra Akşehir'de Oğuzların Avşar boyuna ait Türklerin oranı artışmıştır. Fatih Sultan Mehmet 1467 yılında Akşehir'i fethederek Osmanlı topraklarına katar. 19. yüzyıl sonlarında Akşehir’de Kaymakanlık yapan Bereketzade İsmail Hakkı’nın Hatıralarında verdiği bilgilere göre; Akşehir’in çevre kasabalarıyla birlikte 100.000'den fazla nüfusu vardır. Akşehir sosyal ve ekonomik bakımdan canlı bir merkezî yerleşim birimidir.

Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktası Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra, 18 Kasım 1921 tarihinden itibaren Garp (Batı) cephesi karargahı Akşehir'e yerleşir. Kumandan İsmet (İnönü) Paşa TBMM'den ve Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'dan aldığı emirlerle "Büyük Taarruz"un hazırlıklarını 9 ay boyunca Akşehir'de yapar. Akşehir, bir anlamda sinesinde Büyük Taarruz'u doğuma hazırlar. Mustafa Kemal Paşa'nın da katılımıyla son hazırlıklar tamamlanır ve 24 Ağustos 1922 tarihinde, Batı Cephesi Karargahı ve bağlı kuvvetlerimiz Büyük Taarruz için Akşehir'den Afyon'a doğru hareket ederler. Ünlü yazar, Tarık Buğra, Küçük Ağa romanında işte o günlerin Akşehir'ini anlatmıştır.

Akşehir tarihi boyunca nüfusu fazlalaşan bir ilçedir.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[5]	74.433	25.269	49.164
1970[6]	82.062	32.591	49.471
1975[7]	85.742	35.544	50.198
1980[8]	91.160	40.312	50.848
1985[9]	96.522	45.320	51.202
1990[10]	94.611	51.746	42.865
2000[11]	114.918	60.226	54.692
2007[12]	99.831	63.472	36.359
2008[13]	96.180	60.765	35.415
2009[14]	95.889	61.196	34.693
2010[15]	95.791	61.638	34.153
2011[16]	94.886	61.557	33.329
2012[17]	94.575	62.054	32.521
2013[18]	93.883	93.883	veri yok
2014[19]	94.133	94.133	veri yok
2015[20]	94.159	94.159	veri yok

Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Şenliği

5-10 Temmuz tarihleri arasında her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen etkinliklere dünyadan, farklı alanlarda çalışmaları olan sanatçılar, yazarlar, bilim adamları ve basın mensupları katılmaktadır. 4 Temmuz günü Temsili Nasreddin Hoca'nın türbeden şenliğe davet edilmesiyle şenlik başlar, ardından Akşehir Gölü'ne maya çalmaya gidilir ve 10 Temmuz gecesine kadar sürer.

Her yıl sevilen, mizahi karakteri bulunan bir sanatçı Temsili Nasreddin Hoca olur. Şehrin ve Nasreddin Hoca'nın tanıtımı için yapılan bir uygulamadır.

Şimdiye kadar temsili Nasreddin Hoca olan sanatçılardan bazıları Lütfi Ökeşli, Osman Ongun, Zafer Özbakır, Levent Kırca, Abdullah Şahin, Erol Günaydın, Sevim Güvendik, Hasan Kaçan, ve Kadir Çöpdemir'dir.

Eğitim

Akşehir'de Selçuk Üniversitesine bağlı 1 fakülte 1 yüksek okul ve 1 meslek yüksek okulu vardır.

Selçuk Üniversitesi Akşehir İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Selçuk Üniversitesi Akşehir Kadir Yallagöz Sağlık Yüksek Okulu

Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksek Okulu

Akşehir'de 9 adet lise mevcuttur.

Sağlık

Akşehir Bölge Hastanesi (Devlet Hastanesi)

Akşehir'de 1953 yılından bu yana eski binasında hizmet veren Akşehir Devlet Hastanesi yapılan ek binalarla hizmete devam etmektedir. Hastane'nin yatak sayısı 300 olup, faal yatak sayısı 223'dur.^[21]

Akşehir Özel Parkhayat Hastanesi

Özel Akşehir Parkhayat Hastanesi, 11.500m² kapalı alana ve 34'ü yoğun bakım yatağı olmak üzere toplam 103 yatak kapasitesine sahiptir. Hastanede 4 ameliyathane, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, Güzellik Merkezi ve 120 kişilik konferans salonu bulunmaktadır. Bölgenin tek özel hastanesi olan Özel Akşehir Parkhayat Hastanesinde 21 branşta 28 hekim ve toplam 300 personel sağlık hizmeti sunmaktadır.

Özel Fmc Konya Akşehir Diyaliz Merkezi

Özel FMC Konya Akşehir Diyaliz Merkezi 43 yataklı olarak Akşehir'de askeri depo karşısında hizmet vermektedir.

Spor

Akşehir'de futbol, basketbol, voleybol, masa tenisi, binicilik, atıcılık, hentbol vb. spor faaliyetleriyle ilgilenen spor kulüpleri vardır. Akşehirspor, Akşehir Selçukluspor, Akşehir Belediyespor, Akşehir Gençlik Spor, Akşehir Endüstri Spor; spor kulüpleri amatör olarak mücadele etmektedir.

Tarihi ve Turistik Mekanları

• Nasreddin Hoca Türbesi
• Batı Cephesi Karargahı Müzesi (18 Kasım 1921)
• Hıdırlık
• Akşehir Evi
• Nasreddin Hoca Etnoğrafya Müzesi (1914-Rüştü Bey)
• Ulu Camii (1213)
• Hasan Paşa İmaret Camii (1510-11)
• Taş Medrese (?)
• Gülmece Anıtı
• Seyyid Mahmut Hayrani Türbesi (1224)
• Eski Kilise (19.Y.Y.)
• Gavur Hamamı (?)
• Meydan (Şifa) Hamamı (1329-30)
• Kızılca Mescidi (1476-77)
• Kileci Mescidi (13.Y.Y.)
• Ferruhşah Mescidi (1224)
• Güdük Minare Mescidi (1227)
• İplikçi Camii (1337)
• Hacı İbrahim Veli Türbesi (1370)
• Nimetullah Nahçivani Türbesi - Akşehir Kent Ormanı

Türküleri

• Karadır Kaşların
• Entarisi Aktandır
• Karanfilsin Bibersin
• Emmiler Emmiler
• Kıcılar Kavak Kıcılar
• Durnam Gelir Yata Kalka
• Bir Sabahtan Yolum Düştü Gedil'e
• Yasiyan'a Varamadım Yalınız
• Karşıdan Gel Göreyim
• Gadifem Gara Gatlı
• Garip Çoban
• Üç Türkoğlu
• Yüz Dirhemdir
• Kartal Kuşun Kanadında Al Olur
• Ay Oğlan
• Tahiroğlu

Yemekleri

• Zülbiye (Soğan Aşı)
• Herse
• Nasreddin Hoca Peynir Baklavası
• Ergörmez Aşi
• Toğga çorbası
• Sakala sarkan
• Etli Ekmek

Kaynakça

3. http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198797
4. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDEnkud. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
5. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bspt9quW. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnfOm5a. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtqKDKwz. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btum6zz6. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btwq3EEb. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyT6loT. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0dihZx. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu24hxm6. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3tSwCe. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuE5o85w. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFhX2Z9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGzul2i. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
17. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxnxKAe. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
18. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPV6cBB6. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
19. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDEnkud. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
20. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
21. http://aksehirdh.saglik.gov.tr/viewpage.php?page_id=8

Dış bağlantılar

• Akşehir Belediyesi
• Akşehir Kaymakamlığı
• Akşehir Televizyonu