Arthur Henderson
Arthur Henderson | |
---|---|
Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı | |
Görev süresi 7 Haziran 1929 - 24 Ağustos 1931 | |
Başbakan | Ramsay MacDonald |
Yerine geldiği | Austen Chamberlain |
Yerine gelen | Rufus Isaacs |
Birleşik Krallık İçişleri Bakanı | |
Görev süresi 23 Ocak 1924 - 4 Kasım 1924 | |
Başbakan | Ramsay MacDonald |
Yerine geldiği | William Bridgeman |
Yerine gelen | Sir William Joynson-Hicks |
İşçi Partisi Lideri | |
Görev süresi 28 Ağustos 1931 - 25 Ekim 1932 | |
Yerine geldiği | Ramsay MacDonald |
Yerine gelen | George Lansbury |
Görev süresi 5 Ağustos 1914 - 24 Ekim 1917 | |
Yerine geldiği | Ramsay MacDonald |
Yerine gelen | William Adamson |
Görev süresi 22 Ocak 1908 - 14 Şubat 1910 | |
Yerine geldiği | Keir Hardie |
Yerine gelen | George Nicoll Barnes |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 18 Eylül 1863 Glasgow, İskoçya |
Ölüm | 20 Ekim 1935 (72 yaşında) Londra, İngiltere |
Partisi | İşçi Partisi |
Dini | Metodizm |
Arthur Henderson (13 Eylül 1863, Glasgow, İskoçya-20 Ekim 1935, Londra, İngiltere), Britanya İşçi Partisi'ni örgütleyen başlıca siyaset adamlarından biri. Haziran 1929-Ağustos 1931 arasında dışişleri bakanlığı yapmış, 1934'te Nobel Barış Ödülü'nü almıştır.
Biyografi
Robert Stephenson'ın Newcastle upon Tyne'daki (Northumberland) lokomotif tesislerinde dökümcü olan Henderson, Dökümcüler Sendikası'nın Newcastle şube sekreteri oldu. Darlington, Durham ve Newcastle belediye meclislerinde Liberal Parti üyesi olarak görev aldı. 1903'te Darlington belediye başkanı seçildi. Aynı yılın sonunda Durham'daki Bernard Castle'dan İşçi Partisi adayı olarak Avam Kamarası'na girdi. Böylece ilk kez bir İşçi Partisi üyesi hem Muhafazakarların, hem de Liberallerin adayı karşısında seçimlerde başarı sağlıyordu. Henderson, seçkin bir konuşmacı olmamakla birlikte 1914, 1921-23 ve 1925-27'de Avam Kamarası'nda partisinin önde gelen yöneticileri arasına girdi. 1908-10 ve 1914-17 dönemlerinde İşçi Partisi genel başkanlığı yapan Henderson, 1911'den 1934'e değin parti sekreterliği görevini de yürüttü.
Henderson, Avam Kamarası'ndaki İşçi Partili üyelerin çoğunluğuyla birlikte Ağustos 1914'te Birleşik Krallık'in I. Dünya Savaşı'ndaki tutumunu destekledi. Böylece o sırada İşçi Partisi'ndeki barışçı azınlığın önderi Ramsay MacDonald'dan partinin parlamento grup başkanlığını devraldı. Savaş döneminde Herbert Henry Asquith'in koalisyon hükümeti sırasında (Mayıs 1915-Aralık 1916) önce Eğitim Kurulu başkanı, daha sonra da devlet saymanı ve işçi sorunları konusunda genel danışman olarak görev aldı. Asquith'in yerine David Lloyd George geçince yeni başbakanı destekleyen Henderson, beş kişilik savaş kabinesinde sandalyesiz bakan oldu. 1917 yazında Rusya'ya gitti. Stockholm'de uluslararası bir sosyalist konferans toplanması yönünde Aleksandr Kerenski'nin devrimci geçici hükümetinin önerdiği planı kabul etti. Lloyd George önce bu öneriye katıldığı izlenimini verdiyse de sonradan görüş değiştirdi. Henderson bunun üzerine kabineden istifa etti (12 Ağustos).
Henderson 1918 boyunca bütünüyle parti sekreterliğiyle ilgilendi. Sosyalist reformcu Sidney Webb'le birlikte parti tüzüğünün büyük bölümünü kaleme aldı. Bu tüzük, İşçi Partisi'ni ilk kez seçim bölgelerinde etkili örgütleri olan açıkça sosyalist bir parti konumuna kavuşturdu. İşçi Partisi altı yıl sonra ilk kez iktidara geldiğinde (Ocak-Kasım 1924) MacDonald hükümetinde Henderson içişleri bakanı oldu.
MacDonald'ın II. İşçi Partisi hükümetinde dışişleri bakanlığı yapan Henderson Milletler Cemiyeti'ni hararetle destekledi. Mayıs 1931'de Dünya Silahsızlanma Konferansı başkanı seçildi. İşsizlere verilen ödeneklerin kısılması kararı nedeniyle arasının açıldığı MacDonald Ağustos 1931'de bir ulusal koalisyon hükümeti kurunca, Henderson dışişleri bakanlığından istifa etti. Artık bütünüyle silahsızlanma çalışmalarıyla ilgileniyordu; Nobel Barış Ödülü'nü de bu çalışmalarından dolayı aldı. Son önemli görevini Temmuz 1933'te yerine getirdi. Paris, Roma, Berlin, Prag ve Münih'e (burada Adolf Hitler'le görüştü) giderek silahların sınırlandırılmasına yönelik bir planı savunmaya çalıştı.
Mary Agnes Hamilton'un kaleme aldığı Arthur Henderson 1938'de yayımlanmıştır.
Dış bağlantılar
Kaynakça
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: William Bridgeman |
Birleşik Krallık İçişleri Bakanı 1924 |
Sonra gelen: Sir William Joynson-Hicks |
Önce gelen: Austen Chamberlain |
Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı 1929–1931 |
Sonra gelen: Rufus Isaacs |
Parti siyasi görevi | ||
Önce gelen: Keir Hardie |
İşçi Partisi Lideri 1908–1910 |
Sonra gelen: George Nicoll Barnes |
Önce gelen: Ramsay MacDonald |
İşçi Partisi Lideri 1914–1917 |
Sonra gelen: William Adamson |
Önce gelen: Ramsay MacDonald |
İşçi Partisi Lideri 1931–1932 |
Sonra gelen: George Lansbury |
|
|