Bizans savaşları listesi

Bu makale, Bizans İmparatorluğu'nun, 330–1453 AD, askeriyesi hakkında ki serinin bir parçasıdır.
Yapısal Tarih
Bizans ordusu: East Roman army, Middle Byzantine army (thema •tagmata •Hetaireia), Komnenian-era army (pronoia), Palaiologan-era army (allagia) •Vareg Muhafızlar •Generaller
Bizans donanması: Rum ateşi •Dromon •Amiraller
Seferlerin Tarihi
Savaşlar, isyan ve iç savaşlar, ve muharebeler listeleri
Stratejiler ve taktikler
Tactics •Siege warfare •Askeri talimatlar •Fortifications (İstanbul Surları)

Bu sayfa, başka dilde bir Vikipedi'den çevrilmektedir. Siz de yardım etmek istiyorsanız veya çeviri yarıda kalmışsa, çalışmaya katılan kişilerle veya çeviri grubu ile iletişime geçip, sayfanın durumunu onlara sorabilirsiniz. Sayfanın geçmişine baktığınızda, sayfa üzerinde çalışma yapanları görebilirsiniz.

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330–1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş savaşlar ya da Harici ihtilafların listesidir. Dahili ihtilaflar için, Bizans isyan ve iç savaşları listesine bakınız.

5. yüzyıl

• 421–422: II. Theodosius döneminde Sasani İmparatorluğu ile Roma–Sasani Savaşı (421–422)

6. yüzyıl

• 502–506: I. Anastasius (491-518) döneminde Sasani İmparatorluğu ile Anastasian Savaşı.
• 526–532: I. Jüstinyen (527-565) döneminde Sasani İmparatorluğu ile İberya Savaşı.
• 533–534: I. Jüstinyen (527-565) döneminde Kuzey Afrika'da Vandallar Savaşı.
• 535–554: I. Jüstinyen (527-565) döneminde Dalmaçya ve İtalya'da Ostrogotlara karşı Gotlar Savaşı.
• 541–562: I. Jüstinyen (527-565) döneminde Sasani İmparatorluğu ile Lazika Savaşı.
• 552–555: I. Jüstinyen (527-565) döneminde İspanya'da Vizigot iç savaşında Bizans müdahalesi ve Spania vilayetinin kurulması.
• 568-751: Lombardlar'ın İtalya istilası savaşları.
• 572–591: II. Justin (565-578); II. Tiberius Konstantin (578-582) ve Mavrikios (582-602) dönemlerinde Sasani İmparatorluğu ile Kafkasya'da Bizans–Sasani Savaşı (572–591).
• 582–602: Mavrikios (582-602) döneminde Balkanlar'da Avarlar ve Slavlar karşı İmparator Mavrikios'un seferi.

7. yüzyıl

• 602–628: Phokas (602-610) ve Herakleios (610-641) dönemlerinde Sasani İmparatorluğu ile nihai Bizans–Sasani Savaşı (602–628).
• 626: Avarların ve bazı Slavların Sasani İmparatorluğu desteği ile Konstantinopolis Kuşatması.

9. yüzyıl

• 803–809: I. Nikaforos 802-811) döneminde ve Abbasiler Halifesi Harun Resid 786-809) döneminde Bizans-Abbasiler savaşı. Savaş çıkış nedeni Bizanslıların Abbasilere ödemekte oldukları yıllık haracı tazminatını kesmeleri idi. Harun Resid komutasi altındaki Abbasiler orduları savaşın başında önemli başarılar kazanıp Bizans topraklarında ilerlediler ve 804'de Krasus Muharebesi'nde Bizanslılar büyük bi rmağlubiyete uğradılar. Fakat Horasan'da çıkan bir ayaklanma ile Abbasıi ordularının bir kısmı başlarında halife Bizans ıle bu savaştan ayrıldı. Bizanslılar 807-809 döneminde karşı saldıriara geçtiler ve daha önce kaybetmis oldukları arazileri geri aldılar. Yapılan barışla eski sınırlar geri getirildi ama Bizans daha büyük bir meblağı yıllık haraç olarak ödemeyi kabul etti.
• 808–816: İ. Nikoforos (802-811), Stavrakıos (811-812, I. Mikhail Rangabe (812-813 ve V. Leo Ermeni (813-820) dönemlerinde Birinci Bulgar İmparatorluğu hükümdarları Krum Han (803 –814) ve Omurtag Han (814–831)dönemlerinde Bizans-Bulgar Savaşı. Bulgarlar 809'da Serdica Kuşatması ile "Serdica (modern Sofya)" kalesini aldılar. İmparator Stavrakios komutasında büyük bir Bizans ordusu Bulgar Seferi'ne çıktı ama 811'de Plişka Muharebesi'nde Bizans ordusu hezimete uğrayıp imparator yaralanıp çok geçmeden öldü. Krum Han ve Bulgarlar Doğu Trakya'ya saldırdılar. Versinika Muharebesi'nde Bulgarlar büyük bir zafer kazandılar. Krum Han yerine Omutag Han geçince yeni Bizans Imparatoru V. Leo Ermeni Bulgarları Mesembria Muharebesi'nde emağlup etti. 816'da V. Leo Ermeni ve Omurtag Han arasinda 815 'de 30 yıllık bir barış antlaşması imzalandı.
• 827–902: Sicilya adasının donanma komutanı Eufemius çıkarttığı bir isyan bastırılınca Tunus'daki Aglebiler Emirliği'nin Sicilya'ya davet etti. Araplar adaya çıktılar. Araplar adanın birçok merkezini ellerine geçirdiyseler de ada merkezi olan Sirakuza'yı alamadılar. Bizans karşı taaruzlarına karşı bazı önemli mevkilerde tutunabildiler. İfrikiye ve Endülüs'den gelen askeri desteklerle 831'de Palermo'yu Araplar ellerine geçirip Müslüman Sicilya merkezi yaptılar. Bizanslıların adanın oratasındaki ana savunma merkezi olan Enna kalesi dayandı am a 859'da Müslümanlar eline geçti. 878'da uzun bir kuşatmadan sonra Sirakuza Müslümanlar tarafından alındı. Bizans gücü adanın kuzey-doğusunda kaldı. Zaman zaman Bizanslılar bu bölgeden Müslüman'lara hücum ederek onları adadan atmak istediler ama bu saldırılar başarısız kaldı. Adada en önemli Bizans kalesi olan Taormina 902'de Müslümanlar eline geçti. Bundan sonra Kalbiler hanedanin yönettiği Sicilya Emirliği Fatimiler'den bağımsızlık kazandı. Sicillya'da Rometta adlı tek bir Bizans kalesi kaldı (Bu da 965'da Bizanslılar elinden çıktı.)
• 830–841: Theofilos (829-842) döneminde Abbasiler halifeleri Memun ([[{813]]-[[833) ve Mutasım (833–842) dönemlerinde Bizans-Abbasiler Savaşı (830-841). 830'da Halife Memun Babek'e yapılan yardımın önlenmesi amacıyla Bizans'a bir sefer düzenleyerek Kappadokia'ya kadar ilerledi. Bundan sonra Abbasiler orduları Memun'un ölümüne kadar seferler yapıp birçok Bizans kentini ele geçirdiler. 837'de Theofilios'un 70,000 kişilik ordu ile seferi ve Malatya ve Samsat'ı işgali. 838'de Halife Mutasımı'ın iki koldan büyük seferi. Afşin komutasındaki kolun İmpartor Theofilis'e karşı Anzin Muharebesi'ni kazandı. Sonra Abbasi ordusunun iki kolu birleşerek Amerium şehir ve kalesini kuşatıp; eline geçirip; talan etti. Bizanslılar "Gramerci İoannis" başkanlığında bir elçiler heyetini Bağdad'a gönderip hediyeler ve altın sikkeler dağıttılar. 841'de yeni bir barış yapıldı. Ama Bizans-Abbasiler sınırlarında karsılıklı mevsimlik akınlar devam eti.
• 830'lu yıllar: Theofilos (829-842) döneminde Rusların Paphlagonya saldırıları.
• Yak. 844-875: Theofilos (829-842, III. Mikhail (842-867), ve İ. Basileus (867-886) dönemlerinde "Tephrike (modern Divriği"'de yerleşmiş ve bir devlet kurmuş olan Pauluscular ile savaşlar. Paulusçular liderii Chriocerius idaresinde bu şehri etrafa talan akınları için üs olarak kullanmakta idiler. İmparator I. Basileous ve generalikayınbiraderi generalChristofer bir askeri sefer yaparak bu şehri aldılar ve bu tarikatın başkanını idam ettirdiler. Boylece Pauluscular devleti yıkıldı ve sarp kaleli şehir Bizans'a ilhak edildi.
• 851–863: III. Mikhail (842-867) döneminde Abbasiler halifeleri Mütevekkil (Abbası)Mütevekkil (847-861); Muntasır (Abbası)Muntasır (861-862) ve Mustein (862-866) dönemlerinde Bizans-Abbasiler Savaşı (851-863). Bizanslılar ile Abbasiler sınırlarında karsilikli talan akınlar devamlı yapılmakta idi. Bizanslılar Girit, Pamfilya ve Suriye sınılararında devamlı yerel yenilgilere uğramaktilmaktaydı. Bizanslılar donaması Abbasiler ve Arap donanmalari ve filoları ile deniz çatışmalarina giriştiler. 853'de 85 gemilik bir Bizans filosu Abbasi donanmasına karşı büyük bir deniz muharebesi kazandı. Bizanslıların kurdukları toplamı 300 gemiden oluşan 3 filo Ege Deniz, ve Akdeniz Lübnan ve Suriye sahillerinde harekat yapıp bu sahillerin korunmasını sağladı. III. Mikhail 857'de Abbasiler Malatya Emiri Ömer El-Akta'ya karşı karşı 50.000 kişilik bir Bizans ordusu gönderdi. 859'da III. Mikhail'in şahsi komutasındaki bir Bizans ordusu Samsata (modern Samsat) kalesini kuşattı ama Konstantinopolis'e bir Rus akını olduğu haberi gelince bu kuşatmayı kaldırdı. 860'da III. Mikhail idaresinde bir Bizans ordusu Doğu Anadolu'da sefere çıktı. 860'daki seferde Bizans ordusu Abbası Halifesi Mütevekil'in ordusu ile yaptığı "Dazimon Muharebesi"'nden yenik olarak çıktı. Fakat 863'de Mikhail'in amcası olan Petronas komutasındaki bir Bizans ordusu Malatya Emiri ile Lalakon Muharebesi'ne girişti. Bu muharebeden Bizanslılar galip çıktı ve Malatya Emiri Ömer El-Akta bu muharebede şehit düştü.
• 860: III. Mikhail (842-867) döneminde Konstantinopolis'e Kiev Rus akınları.
• 852, 855–856: III. Mikhail (842-867 döneminde ve Bulgar Han/Knezi İ. Boris (Mihail) ({{852]]–889}}) dönmeinde kısa süren Bizans-Bulgar Savaşları. Bizans kuzey Trakya'da Bulgarlar eline geçmemış olan bazı şehirleri tekrar hükmü altına aldı.
• 871–880: I. Basileus (867-886) Kutsal Roma İmparatoru II. Ludwig (850–875) ile anlaşıp Arapları Adriyatik Denizi ve kıyılarında sahil şehirleine yaptıkları saldırıları önlemek amacı ile bir savaş başlattı. 129 gemiden oluşan bir Bizans donanması buna katılmak için Adriyatik Denizi'ne gönderildi. 871'de Bizanslılar ve II. Ludwig Bari şehini elein geçirerek Arap Bari Emirliği'ne son verdi. Bizanslı general "Yaşlı Nikeforos Fokas" güney İtalya'daki Arap yönetim merkezlerini Bizans adına eline geçirmeye başladı. 877'de Taranto Bizanslılar eline geçir 1880'de Kalabriya'nın tümü Bizanslılar eline geçti. Burada Bizanslılar İtalya Katapanlığı adlı özel bir yönetim sistemi kurup bu yöreleri yönetime başladılar.
• 879-883: I. Basileus (867-886) döneminde kuzey Mezepotamya (Elcezire) bölgesinde bulunan yörel Müslüman emirlere karşı Bizans orduları devamlı çatışmalarda bulundular. Bağdat'da bulunan Abbasi halifesi Mutemid (870–892)'nin otoritesi gayet zayıftı ve yörel emirler kendi orduları ile Bizanslılara karşı koydular. Bizanslılar doğu sınırlarını güçlendirdiler. Samsota ve Zaperta gibi önemli kale şehirleri ve Fırat Nehri vadisindaki önemli kaleler Bizanslılar eline geçti. Malatya şehri Bizanslıları uğraştırdı ama bu şehri ellerine geçirmeyi başaramadılar. Bu arada bir büyük Bizans ordusu Tarsus Muharebesi'nde mağlubiyete uğradı ama Bizanslılar bu mağlubiyetin kötü sonuçlar çıkarmasını önlediler.

10. yüzyıl

• 907: Konstantinopolis'e Rus akınları.
• 941: Konstantinopolis'e Rus akınları.

11. yüzyıl

• 1030–1032: Suriye'de Müslümanlara karşı savaş. İmparator III. Romanos yenilmesine rağmen Georgios Maniakes, Edessa'yı ele geçirdi.

12. yüzyıl

• 1158–1161: Selçuklulara karşı seferler.

13. yüzyıl

• 1203–1204: Dördüncü Haçlı Seferi, Haçlılar Konstantinopolis'i ele geçirdiler.

14. yüzyıl

• 1302–1305: Osmanlı İmparatorluğu ile savaş. Bafeus Muharebesi yenilgisinden sonra, Bizanslılar Katalan Bölüğü'nü kiraladılar. Türklere karşı bir dizi zafer sonrası, liderlerinin öldürülmesini takiben Katalanlar Bizanslılara karşı mücadeleye başladılar.

15. yüzyıl

• 1422: Başarısız Osmanlı'nın Konstantinopolis Kuşatması.
• 1453: Nihai Osmanlı'nın II. Mehmed tarafından İstanbul'un Fethi.
• 1460: II. Mehmed'in Mora Despotluğu'nu fethi.
• 1461: II. Mehmed'in son Bizans-Rum ardıl devleti, Trabzon İmparatorluğu'nu fethi.

Ayrıca bakınız

• Orta Çağda savaş

Kaynakça