Fransız Direnişi

Croix de Lorraine, direnişin Charles de Gaulle tarafından seçilen sembolu[1]
Üzerinde Lorraine Haçı olan Fransız bayrağı, Özgür Fransızların amblemi
Müttefik Sefer Güçleri Yüksek Komutanı Orgeneral Dwight Eisenhower ve ABD Kara Kuvvetleri 1. Ordusu Komutanı Korgeneral Omar Bradley, Fransız Direnişi'nin genç bir mensubuyla konuşurken (Aşağı Normandiya, 1944 yazın).

Fransa'da La Résistance (direniş) olarak da anılan Fransız Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan kaçak hareketler ve şebekeler topluluğuna; ve bu toplulukların 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateşkes ila 1944 yılındaki kurtuluşa kadar geçen süredeki ortak eylemlerine verilen addır.

Bu başkaldırı, işgalci kuvvetlere (temelde Almanlar) ve Vichy rejiminin kuvvetlerine karşı düzenlenen istihbarat ve sabotaj hareketleri veya askeri operasyonlardan oluşmaktaydı. Aynı zamanda, geniş bir yeraltı basın ağının bulunması, broşürlerin dağıtılması, sahte kimlik üretimi, grev ve gösteriler düzenlenmesi, kaçak savaş esirlerinin ve çalışma kamplarındaki mahkûmlar ile mahkûm edilen Yahudilerin kurtarılması için çalışmalar yapılması gibi çok daha sivil ve şiddet içermeyen yönleri de bulunmaktaydı.

Direniş, Kuzey Afrika ve Alsace bölgesinin yanı sıra tüm Fransa'ya dağılmıştı.

Direnişin farklı biçimleri

Tarihçi Olivier Wieviorka, direnişin kendini, hem şebekeler ve silahlı mücadele yoluyla bir savaş mantığında örgütlediğini, hem de sivil hareket ve oluşumlar yoluyla işgal mantığında örgütlediğini söylemektedir. Henri Michel, direnişi işgalciler ve işbirlikçilerine karşı "vatanın ve insanlık onurunun kurtarılması adına verilen savaşlar toplamı" olarak tanımlar.

Özgür Fransa Hareketi ve iç direniş

18 Haziran 1940 tarihinde General de Gaulle radyo aracılığıyla, şu ya da bu şekilde askeri deneyimi ya da yetisi bulunan fransızları Londra'da kendisi ile birleşmeye davet etmişti. Bu davete uyan fransızlar, Özgür Fransa (fransızcada France Libre) hareketi veya dış direniş üyesi olarak kabul edilirler.

İç direniş ise, Fransa'da işgal altındaki yerlerde bulunan erkek ve kadınları kapsamaktadır. Bunlar, Alman kuvvetlerine ve işgalci güçlerin veya Vichy hükümetinin meşruiyetine karşı eylemlerde bulunmak için organize olmuşlardı.

İlk başta, 1940'ta, Özgür Fransa hareketi direniş şebekesi gibi metropollerde oluşmamıştı, dolayısıyla iç direniş hareketleri ile ilk temas 1941 sonlarına dek kurulamamıştı. İki şebekenin 1942-1943 arasında, General de Gaulle önderliğinde Jean Moulin tarafından yürütülen birleşme süreci bu başlangıçtaki kesinti nedeni ile bir takım zorluklara sahne olmuştur.

Özgür Fransa hareketi 1942 temmuzunda Savaşan Fransa (France combattante) adını almıştır.[2]

Direnişin askeri ve siyasi yönleri

Direniş üyelerinden müttefik askerlerine katılanlar bulunsa da, askeri hareketler hakkında net bir sayı vermek mümkün olamamaktadır. Ayrıca, direniş esnasında, Yahudilere sahte kimlik sağlamak gibi, askeri bir yön taşımayan sivil itaatsizlik hareketleri de önemli bir mücadele biçimidir.

Siyasi olarak Direniş belli bir ideolojiye mal edilememektedir. Direnişte yer alan toplumsal katmanların pek çoğu da, siyaset yapmakla değil, ülkeyi işgalden kurtarmakla daha çok ilgili olduklarını açıkça belirtmişlerdir. Bu durum, savaşın bitimi ile Direniş üyelerinin herhangi bir birleştirici siyasi oluşum içine girememeleri ile de gözlemlenebilmiştir.

Direnişin motivasyonları

Direnişin askeri ve siyasi bileşenleri kimi zaman birbirinden ayrılabilmekteydi. Gerçekte, Fransa'da direniş hareketinin iki ana bileşeni bulunmaktaydı:

Bu iki tür tepki, özellikle sosyalist militanlar, radikaller, sağcı cumhuriyetçiler ve kimi komünist militanlar söz konusu olduğunda birleşebilmekte idi.

Dış faktörler: Kısa kronoloji

Fransız direnişinin tarihi, kısmen de olsa, II. Dünya Savaşı ve işgal altındaki Fransa'da yer alan tarihi gelişmelerden kaynaklanan belli sayıdaki dış faktörden etkilenmiştir. En önemli olaylar, aşağıda tarihleri ile birlikte belirtilmiştir:

Direnişin kökenleri ve dönüşümü

Direnişin sosyolojik yönleri

Direnişçiler tüm yaşlardaki kadın ve erkeklerden oluşmaktaydı, ancak çoğunluğu gençti, hatta çok gençti.

Büyük direnişçi Emmanuel d'Astier de la Vigerie, Le Chagrin et la Pitié adlı belgeselde, direnişçilerin toplumun kıyısında "topluma uyum sağlayamayan"lardan olduğu imajını vermişti. Ancak gerçekte direnişte yer almış olan romantik ve bohem kişilerin sayısı, çalışmaların gösterdiği üzre, evli olan, bir işi, niteliği ve ailesi olan insanların sayısının yanında çok az kalmaktadır. Direnişçiler arasında üniversite mensupları, öğretmenler, gazeteciler, mühendisler, din adamları, askerler, orta ve üst sınıflardan kişiler, nitelikli işçiler, zanaatkarlar da bulunmaktaydı. Direniş zamanında, bir küçük azınlık dışında tüm toplum isyana katılmıştı.

Tüm toplumsal katmanlar, tüm siyasi görüşler, tüm felsefi görüşler ve tüm dinler direnişte yerlerini almışlardır. Yahudiler, hristiyan-demokratlar, sosyalistler ve komünistler ise en fazla yer alanlardır.

Ayrıca bakınız

Fransız İç Kuvvetleri

Notlar

  1. ↑ Pharand (2001), s. 169
  2. ↑ Savaşan Fransa hareketinin yayın organı, 9. sayı, 28 Ağustos 1942, sayfa 52
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/12/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.