Leyte Körfezi Muharebesi

Leyte Körfezi Savaşı
Pasifik Savaşı
Hafif uçak gemisi USS Princeton ateş almış halde, Luzon'un doğusu, 24 Ekim 1944.
Tarih 23 Ekim – 26 Ekim 1944 Bölge Leyte Körfezi, Filipinler Sonuç Müttefikler'in zaferi
Taraflar
Amerika Birleşik Devletleri Avustralya	Japon İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
William Halsey, Jr. Thomas C. Kinkaid	Takeo Kurita Shōji Nishimura Kiyohide Shima Jisaburō Ozawa Yukio Seki
Güçler
8 filo uçak gemisi 8 hafif uçak gemisi 18 eskort 12 savaş gemisi 24 kruvazör 141 destroyer and destroyer eskorts Çok sayıda çıkartma gemisi, denizaltı 1,500 civarında savaş uçağı
Kayıplar
USS Donkopolis battı

Leyte Körfezi Savaşı, II. Dünya Savaşı'nın sonucunu etkileyen hava ve deniz savaşı (23-26 Ekim 1944). Japonya Birleşik Filosu'nun çökertilmesini, ABD'nin Filipinler'i işgalini ve Müttefiklerin Pasifik'i denetim altına almasını sağlamıştır. II. Dünya Savaşı ve tarihteki en büyük deniz savaşlarından biri kabul edilir.

Çarpışma ABD kuvvetlerinin 20 Ekim 1944'te, 1942'den beri Japon işgali altında olan Filipinler üzerine başlattıkları genel saldırı çerçevesinde Filipinler'in orta kesimindeki Leyte Adasına bir amfibi saldırısı düzenlemesiyle başladı; Amiral William Halsey, Jr. ve Thomas C. Kinkaid'in filolarınca (6 zırhlı ve 18 uçak gemisi) korunan 4 tümen ve 700 gemiyle 19 ekim'de Palau'dan hareket eden Douglas MacArthur, 20 ekim'de Leyte'ye çıkarma yaptı. Ayın 23'ünde amiral Soemu Toyoda, biri Japonya'dan (amiral Jisaburo Ozava), öbür ikisi Singapur'dan (amiral Takeo Kurita ve Shōji Nishimura) gelen filoları (Japon donanmasının yüzde 60'ı) Filipinler üzerine çevirerek konvoyun yolunu kesmeyi denedi.

Japonlar kuzeyde, San Bernardino Boğazınin uzağında bulunan ABD 3. Filosu'nu tuzağa düşürmeyi amaçlayan Zafer Harekatı'yla (Şo-Go) giriştiler. Bu arada üç ayrı kuvveti de çıkarma harekatını engellemek üzere Leyte Körfezine gönderdiler. 1. Saldırı Kuvveti kuzeyden hareketle Sibuyan Denizi ve San Bernardino Boğazı üzerinden, 2. Saldırı Kuvveti ve C Kuvveti ise güneyden Mindanao Denizi ve Surigao Geçidi üzerinden körfeze yönelecekti.

Japon kuvvetlerinin Leyte Adasının güneybatısında konumlanmaları sırasında ABD 7. Filosu'na bağlı denizaltılar 1. Saldırı Kuvveti'nin yerini belirlediler ve 23 Ekim'de Palawan'ın batısında iki Japon ağır kruvazörünü batırdılar. Özellikle Sibuyan Denizinde, neredeyse aralıksız süren bir dizi hava ve deniz çarpışması oldu. Bu arada ABD 3. Filosu Japonların yem olarak öne sürmüş olduğu gemileri kovaladı. 24 Ekim günü Amerikan savaş uçakları, Kurita'nın filosunun San Bernardino Boğazı yönündeki ilerlemesini geciktirdi;

Leyte Körfezi Muharebesi'nde başlıca dört hareketi: 1 Sibuyan Denizi Muharebesi, 2 Boğazı Muharebesi, 3 Engaño Burnu Muharebesi, 4 Samar açıklarındaki muharebe, Leyte Körfezi is no 2'nin üstü ve no 4'ün solunda ve Leyte Adası ise Leyte Körfezi'nin solunda yer almaktadır.

25 Ekim'de hemen hemen aynı anda üç büyük çarpışma gerçekleşti. 7. Filo'ya bağlı savaş gemileri ve kruvazörler Surigao Geçidinde C Kuvveti'ni yok ettiler ve 2. Saldırı Kuvveti'ni geri çekilmeye zorladılar. Bu arada 1. Saldırı Kuvveti, savunmasız San Bernardino Geçidinden geçti ve Samar açıklarındaki 7. Filo'ya bağlı nakliye gemilerine (2 uçak gemisi ve 3 destroyer batırıldı) ağır zarar verdi, ama Japonlar çıkarma birliklerine saldırmaya hazır göründüğü sırada geri çekildi.

Kuzeyde, Engaño Burnu açıklarında 3. Filo'ya bağlı gemilerden bir bölümü Japonların yem olarak kullandığı nakliye gemilerini batırırken, bir bölümü de güneye indi ve 1. Saldırı Kuvveti'ne saldırarak kovaladı.

Bu savaş, kamikaze intihar uçaklarını ilk kez Leyte'de kullanan Japon donanması için öldürücü bir darbe oldu.

Kaynaklar

• Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki Leyte Körfezi Savaşı maddelerinden yararlanılmıştır.