Karaman

Koordinatlar: 37°10′N, 33°12′E

Karaman
—  İlçe  —
Koordinatlar: 37°10′K 33°12′D / 37.167°K 33.2°D / 37.167; 33.2
Ülke Türkiye
İl Karaman
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
Yönetim
 - Belediye başkanı Ertuğrul Çalışkan (AK Parti)
Yüzölçümü [1]
 - Toplam 3.709 km2 (1.432,1 mi2)
Nüfus (2015)[2]
 - Toplam 184,493
 - Kır 32,237
 - Şehir 152,256
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 70100
İl alan kodu 338
İl plaka kodu 70
İnternet sitesi: http://www.karaman.bel.tr/
YerelNET

Karaman, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan aynı adlı ilin merkez ilçesi. Önemli bir ticaret, kültür ve sanat merkezidir. MÖ 8000'lerden itibaren iskân edilen Karaman ve yöresi; yer altı şehirleri, mağaralar ve inanç merkezlerine sahiptir.

Tarihçe

Karamanoğulları Beyliğinin bir süre başkentliğini yapmıştır.

Yunus Emre, Şeyh Edebalı, Kazım Karabekir, Kemal Reis, Mevlana, Şair Ayni gibi pek çok Türk büyüğünü yetiştirmiş bir şehirdir. Ayrıca Atatürk'ün dedeleri, anne tarafından Sofuzade Feyzullah ve baba tarafından dedesi Kızıl Hafız Ahmet Efendi'nin Karamanlı oldukları Yrd. Doç. Dr. Ali GÜLER tarafından "Hemşehrimiz Atatürk" adlı tezle ispatlanmıştır.

Türkiye'nin 58. büyük ili olan Karaman, koyunlarıyla meşhurdur.

Karaman, tarih bakımından önemli olan illerden birisidir. Bu nedenle gezilmesi gereken illerden birisidir.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1990 125.927 76.525 49.402
2000[3] 152.450 105.384 47.066
2007[4] 160.179 122.809 37.370
2008[5] 164.207 127.192 37.015
2009[6] 168.048 132.064 35.984
2010[7] 170.240 135.185 35.055
2011[8] 172.854 138.135 34.719
2014[9] 181.383 148.362 33.021
2015[10] 184.493 152.256 32.237

Ulaşım

Karayolu

Terminal kent merkezine yaklaşık 3 km uzaklıktadır. Terminale belediye otobüsleri, dolmuş ve özel taksiler çalışmaktadır.

Demiryolu

Tren garı kent merkezine 1 km uzaklıktadır. Tren hattı Adana-Konya istikameti üzerindedir. Yeni yapılan Ankara-Konya hızlı tren hattı ile Ankara'ya bağlanacaktır. Bu hızlı tren hattının yapım çalışmaları başlamıştır.

Tarihî yapılar

Tarihçilere göre Karaman

Eb-ül Fida'ya göre Karaman

Rum Beldelerinin, birisi de Karaman topraklarıdır. Buralarda Türkmenler oturur. Karamanoğulları çevresindeki beyliklerin en güçlüsü ve en uzun ömürlü olanıdır. Konya'nın bir günlük güneyinde Rum Beldesinden birisi de Larende (Karaman)'dır.

Evliya Çelebi'ye göre Karaman

Evliya Çelebi, Karaman ve tarihi eserlerini incelemiş, Yunus Emre'nin de Karaman'da olduğunu belirtmiştir. Karaman Kalesinden, Aktekke (Mevlana'nın annesinin mezarının bulunduğu cami), Nuh Paşa Camii, Dikbasan Camii, Karabaş Veli Camii, Kirişçi Baba Camii ve bunlardan başka çok sayıda cami, medrese, çeşme, han, hamam ve imaretlerden bahseder. Evliya Çelebi bu tarihi eserlerden başka, büyük bir cadde üzerinde 470 dükkandan bahisle, Karamanlıların tarihlerde yaşantılarını ve binlerce evliyanın mevcudiyetini ve Yunus Emre'nin merkadinin (mezarının) Karaman'da olduğunu yazmaktadır.

Katip Çelebi'ye göre Karaman

Katip Çelebi "Cihannüma"sında; Konya'nın kazalarını sıraladıktan sonra, Larende için "Konya'nın Doğu Cenubunda, arası bir menzil düz yerde kasaba ve kaladır. Akarsuyu, bağ, bahçeleri, camileri ve hamamları vardır.

Katip Çelebi Karaman eyaletini şöyle yazmıştır. "Der beyan-ı Eyalat-ı Karaman:

Osmanlılardan evvel bu yerlerde Al-i Karaman iskan etmekle, bu diyara Karaman denilmiştir. Daha evvel bu memleket, ta denizde sonra ererdi.

Konya Salnamelerinde Karaman

1289-1291 Hicri (1872-1874 Miladi) tarihli Konya Salnamelerinde Karaman Tarihi hakkında bilgi verildikten sonra, 88'inci sayfada şöyle deniliyor; "Karaman'da Kibar'ı Evliyaullahtan Tabduk Emre, Yunus Emre, Mader-i ve Birader-i Hz. Mevlana ve Kettaue Baba, Canbaz Kadı medfundurlar".

1294 Hicri (1877 Miladi) tarihli salnamede de şunları yazıyor: "Karamanda büyük küçük 41 camii, 82 mescit, 17 medrese, l kütüphane, 5 tekke, 12 zaviye, l rüştiye mektebi ve biri Ermeni, diğeri Rum 2 adet kilise ve 51'i İslam ve 2'si Rum olan 53 mektep, ikisi çift ve yedisi tek olmak üzere 9 hamam 115 çeşme ve şadırvan, 422 dükkan, 7 han, 5 adet bezirhane, 11 yağhane, 33 değirmen, l imaret, 11 sebil, 12 sarnıç, l buzhane, 4 karlık, l adet Kala-i atik mevcuttur."

Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye Müellifine göre Karaman

Karaman bugün Konya vilayeti dahilinde olup, evvelce Pizidi kıtasını teşkil eden ve sonra bir müddet emirlik halinde idare olunan Larende, Niğde, Ermenek, Konya, Kayseri, Akşehir, Beyşehir, Seydişehir ve Karahisar sancak ve kazalarını toplayan eyaletin ismidir. Bu eyaletin çok yeri dağlık ise de güzel üzüm, afyon yetişir ve tuzlaları vardır."

Şemseddin Sami Bey'e göre Karaman

Sems'ed-din Sami Bey (Kamus-ül A'lam'ında Karaman ilini) şöyle yazmıştır.

Anadolu'nun orta kısımlarının güney cihetine verilen isim olup, Konya, Niğde, İçel sancaklarından ibarettir. Bu bölge, Selçuk Devletinin çökmesinden sonra, İstiklal kazanarak oralarda hüküm süren Karamanoğullarımn adı ile anılır. Bu hükümetin ilk teşekkülünde Larende Kasabası merkez olup, sonra yine Konya'yı terke mecbur olmuşlar, Larendeye çekilmişlerdir. Şimdi dahi Karaman ilinin merkezi Larende ad olunup, bu kasabaya Karaman dahi denilir."

Yılmaz Öztuna'ya göre Karaman

Karamanoğulları, Anadolu Türkmen Beyliklerinin en mühimi, en büyüğü, en kudretlisi ve en devamlısıdır. Karaman Türkmen Beyliği, 1250 yıllarından 1487'ye kadar takriben 237 yıl sürmüştür. Karamanoğlu 24 Oğuz boyundan biri olan, Oğuzların Avşar Boyu Beylerinden Ahmet Sadettin Bey'in oğlu Nuri Sofu Bey'den gelmişlerdir.

2,5 asırlık tarihleri sırasında, Karamanoğulları'mn toprakları zaman zaman büyüyüp küçülmüştür. Karaman Beyliği, Türkiye'nin şu illerine yayılmıştır: Konya, Karaman, Niğde, Aksaray, Kayseri, Ankara, Nevşehir, Mersin, Kırşehir illerinin tamamı, Antalya'nın doğu yarısı, Karamanoğullarının nüfuz ve tabiyetinde bulunmuştur. Karamanoğullan batıya doğru Antalya, Isparta, Afyon dolaylarında zaman zaman yukarıdaki sınırları da aşmışlar, akın mahiyetinde çok daha uzaklara gitmişler ve Bursa'ya da girmişlerdir. Yukarıda gösterilen topraklar 146,000 km² olup, o dönemde bu topraklar üzerinde 2 milyon insanın yaşadığı tahmin edilmektedir.

Kaynakça

  1. ↑ 6/11
  2. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDkHQKc. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  3. ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyyDr1v. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  4. ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3FdFMk. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCQZKv7. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuESiI8p. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuG6ofaj. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuHJB4uy. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDkHQKc. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  10. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

Dış bağlantılar

Karaman merkez belde ve köyleri
Beldeler
Köyler
Karaman'ın ilçeleri
İl merkezi
Bağlı ilçeler
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/19/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.