Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Komünist Partisi

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Komünist Partisi Коммунистическая партия Российской Советской Федеративной Социалистической Республики
Ivan Polozkov
Kuruluş tarihi	19 Haziran 1990
Kapanış tarihi	25 Ağustos 1991
Merkez	Moskova
İdeoloji	Komünizm Marksizm-Leninizm
Siyasi pozisyon	Aşırı sol
Resmî renkleri	Kırmızı
Parti bayrağı

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Komünist Partisi (Rusça: Коммунистическая партия Российской Советской Федеративной Социалистической Республики, Kommunisticheskaya partiya Rossiyskoy Sovetskoy Federativnoy Sotsialisticheskoy Respubliki) Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde cumhuriyet seviyesinde ki kolu. RSFSC Komünist Partisi 1990 yılında kuruldu.^[1] Bu noktada, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin toplam üyesinin yaklaşık % 58'ine RSFSC Komünist Partisi sahipti..^[2] Parti halk arasında 'Rus Komünist Partisi' olarak biliniyordu.^[3] Parti, siyasi olarak, Gorbaçov iktidarına muhaliflerin merkezi oldu.

Arka Plan

Uzun yıllar, Rusya SFSC, cumhuriyet seviyesinde kendi Komünist Partisi olmayan tek Sovyet cumhuriyetiydi. Gerçekten, 1947 yılında, NKVD, Leningrad davası olarak bilinen RSFSC'de cumhuriyet seviyesinde Komünist Partisi kurulmasını istemekle suçlanan parti görevlilerine karşı bir soruşturma yürütmüştü.^[1][4]

1989 yılında Mihail Gorbaçov liderliğine muhalif eden Komünist Partisi'nde bir kesim otonom cumhuriyet seviyesinde Rus Komünist Partisi için kampanya başlattı.^[1] Haziran 1989 tarihinde, Galina Litinova tarafından Sovyet döneminde Rus ulusunun geriye gittiğini ve Rusya SFSC Komünist Partisi için bir merkez komite kurulmasının gerekliliğinin tartışıldığı bir makale yayınladı.^[5]

Hazırlıklar

Rusya SFSC Komünist Partisi Leningrad-temelli apparatçikler ile Rus ulusal-yurtseverlerin ittifakından doğmuştur. Birleşik İşçi Cephesi, yeni parti teşkilatının anahtar destekçilerinden biriydi.^[6]

Gorbaçov, Rus parti teşkilatının oluşumunu engelleme denemelerinde zorluklar ile karşılaştı. Gorbaçov'a sert şekilde muhalefet edenlerden olmasalar da Komünist Partisi'nin bir çok Rus üyesi, Rus parti teşkilatının oluşumunu destekledi. Otonom Rus Komünist Partisi oluşumunu engellemek için Gorbaçov'un inisiyatifi ile RSFSC Komünist Parti bürosu 1989 sonlarında kuruldu. Fakat bu eylem, RSFSC Komünist Partisi taleplerini engelleyemedi ve yeni kurulan RSFSC Komünist Parti bürosu, RSFSR Komünist Partisi kurulması için çağrıda bulundu. Bu süreç, parti aygıtında tam bir kontrole sahip olmadığını göstermesi açısından Gorbaçov'u küçük düşürdü.^[1]

Yeni parti teşkilatı kurulmasına bağlı olarak, yeni gövdenin adıyla ilgili bir tartışma başladı. Çeçen-İnguş komünistler sadece 'Rus' isminden ziyade 'RSFSC' içermesinin daha uygun olduğunu öne sürdüler. Dahası, kongrenin Sovyetler Birliği Komünist Partisi 28. Kongresinden önce ve sonra olmak üzere iki oturuma bölünmesi içeren karar geçti.^[7]

İlk Kongre oturumu

RSFSC Komünist Partisi'nin kuruluş kongresinin ilk oturumu Moskova'da 19 Haziran 1990 tarihinde açıldı.^[7][8] Kongreye 2,768 delege katıldı. Birinci Sekreterlik makamı için üç güçlü aday vardı, Valentin Kuptsov, Ivan Polozkov ve Ermenistan Komünist Partisi İkinci Sekreteri Oleg Lobov. Gorbaçov'un desteklediği Kuptsov ve tüm-Birleşik parti liderliği ağır bir yenilgi aldı. Sadece 343 oy alırken ona karşı 1,773 delege vardı. Polozkov 1,017 oy alırken ona karşı 1,604 delege vardı. Lobov 848 oy alırken ona karşı 1,773 delege vardı. Akış Polozkov ile Lobov arasında kaldı. Lobov'un 1,066 oyuna karşılık Polozkov 1,396 oy ile seçildi.^[7] kuruluş kongresinin ilk oturumu 23 Haziran 1990 tarihinde sona erdi.^[9]

Poloskov, sertlik yanlısı hizbin lideriydi, Krasnodar'dandı.^[8] Seçildikten sonra, kendisi ile Nina Andreyeva tarafından temsil edilen sertlik yanlısı unsurlar arasına mesafe koyup, Gorbaçov ve Boris Yeltsin ile RSFSC Komünist Partisi arasında uzlaşı aradı.^[1]

İkinci Kongre oturumu

RSFSC Komünist Partisi'nin kuruluş kongresinin ikinci oturumu 4-6 Eylül 1990 tarihlerinde toplandı. İkinci oturum, partinin 272 merkez komite üyesi ve 96 merkez denetim komisyonu üyesini seçti.^[10][11]

Bundan sonra, siyasi çekişme keskinleşti; Polozkov RSFSC'deki komünistleri Yeltsin hükümetinin kapitalizmi getirmesine muhalefet etmeye çağırdı. RSFSC Komünist Partisi, yeni oluşturulan RSFSC Yüksek Sovyet'inde % 40 sandalyeye sahip oldu.^[10]

Siyasi rol

Yeni parti teşkilatı, reformistler, sertlik yanlıları ve ulusalcılar olmak üzere bölünmüştü. Polozkov, Perestroyka karşıtı muhalefetin gücü olarak partinin rolünü belirlemekte önemli bir rol oynadı.^[9][12]

Fakat, liderlik tarzı pasifti ve parti içinden tüm köşelerden saldırı altında kaldı. RSFSC Yüksek Sovyet'inde milletvekilleri ona saldırdıkları oranda Gorbaçov'a saldırmazlarken, Kaliningrad'da komünistler onu Yeltsin'e karşı muhalefeti nedeniyle eleştiriyorlardı.^[13]

RSFSC Komünist Partisi'nini kurulması, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nde teşkilatsal problemlere neden oldu, bunlardan birisi üyelik aidatlarının artık cumhuriyet seviyesinde ki parti teşkilatından geçeceğinin var sayılmasıydı. Bazı düşük seviye parti teşkilatları ise kendi yükümlülüklerini tüm-Birleşik partiye doğrudan ödemeye devam ediyorlardı, esasen bunun anlamı RSFSC Komünist Partisi'nde ki sertlik yanlılarına karşı çıkmaydı.^[14] Vatansever güçler koordinasyon konseyi üyesi olan parti, Mart 1991 referandumunda birleşik Sovyetler Birliği için kampanya yürüttü.^[15]

Polozkov'un azli

Gorbaçov'u hain olarak adlandırmasından üç gün sonra 6 Ağustos 1991 tarihinde Polozkov, RSFSC Komünist Partisi'nin lideri olduğu makamdan azledildi. Kuptsov partinin Birinci Sekreteri oldu.^[16]

Yasaklanması

1991 Sonbaharında, Yeltsin'in yayınladığı üç başkanlık kararnamesi, partinin yasaklanmasına neden oldu. 23 Ağustos 1991 tarihinde 'RSFSC Komünist Partisi'nin faaliyetlerinin askıya alınması hakkında' isimli bir kararname yayınladı. 25 Ağustos 1991 tarihinde Yeltsin 90 numaralı kararnamesi ile partinin tüm faaliyetlerini askıya alıp, mülklerini RSFSC'ye devretti. 6 Kasım 1991 tarihinde yayınladığı kararname ile zaten feshedilmiş partiyi yasakladı.^[17][18]

14 Şubat 1993 tarihinde Rusya Federasyonu Komünist Partisi 'İkinci Olağanüstü Kongre''de kuruldu ve kendini RSFSC Komünist Partisi'nin devamı olarak ilan etti.^[19] Yeni partinin lideri önceden RSFSC Komünist Partisi'nin baş ideoloğu olan Gennady Zyuganov idi.^[20]

Kaynakça

1. Harris, Jonathan. Subverting the System: Gorbachev's Reform of the Party's Apparat, 1986–1991. Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 2005. pp. 110–3.
2. Backes, Uwe. Communist and Post-Communist Parties in Europe. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2008. 437
3. O'Connor, Kevin. Intellectuals and Apparatchiks: Russian Nationalism and the Gorbachev Revolution. Lanham, MD: Lexington Books, Rowman & Littlefield, 2006. p. 165.
4. Buttino, Marco. In a Collapsing Empire: Underdevelopment, Ethnic Conflicts and Nationalisms in the Soviet Union. Milano: Feltrinelli, 1993. p. 61
5. O'Connor, Kevin. Intellectuals and Apparatchiks: Russian Nationalism and the Gorbachev Revolution. Lanham, MD: Lexington Books, Rowman & Littlefield, 2006. p. 148
6. O'Connor, Kevin. Intellectuals and Apparatchiks: Russian Nationalism and the Gorbachev Revolution. Lanham, MD: Lexington Books, Rowman & Littlefield, 2006. pp. 178–9.
7. Ogushi, Atsushi. The Demise of the Soviet Communist Party. London: Routledge, 2008. pp. 100–1
8. White, Stephen, Graeme J. Gill, and Darrell Slider. The Politics of Transition: Shaping a Post-Soviet Future. Cambridge, ENG, UK: Cambridge University Press, 1993. p. 132
9. Segrillo, Angelo (2005) (Portuguese), Rússia e Brasil em transformação: uma breve história dos partidos russos e brasileiros na democratização política, Rio de Janeiro, RJ, BR: 7Letras, ss. 28, https://books.google.com/books?id=KJhURm7VhaYC&pg=PA28 .
10. Harris, Jonathan. Subverting the System: Gorbachev's Reform of the Party's Apparat, 1986–1991. Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 2005. p. 128
11. Orttung, Robert W (1995), From Leningrad to St. Petersburg: Democratization in a Russian City, New York: St. Martin's Press, ss. 178–80, https://books.google.com/books?id=UjbaxYyS2MYC&pg=PA178 .
12. O'Connor, Kevin. Intellectuals and Apparatchiks: Russian Nationalism and the Gorbachev Revolution. Lanham, MD: Lexington Books Rowman & Littlefield, 2006. pp. 179, 223, 291
13. Harris, Jonathan. Adrift in Turbulent Seas: The Political and Ideological Struggles of Ivan Kuz'mich Polozkov. Center for Russian and East European Studies, Univ. of Pittsburgh, 1993. p. 26
14. Ogushi, Atsushi. The Demise of the Soviet Communist Party. London: Routledge, 2008. pp. 121–2.
15. O'Connor, Kevin. Intellectuals and Apparatchiks: Russian Nationalism and the Gorbachev Revolution. Lanham, MD: Lexington Books, Rowman & Littlefield, 2006. p. 250
16. O'Connor, Kevin. Intellectuals and Apparatchiks: Russian Nationalism and the Gorbachev Revolution. Lanham, MD: Lexington Books, Rowman & Littlefield, 2006. p. 265
17. Ogushi, Atsushi. The Demise of the Soviet Communist Party. London: Routledge, 2008. p. 147
18. Ra'anan, Uri, Keith Armes, and Kate Martin. Russian Pluralism, Now Irreversible? New York: St. Martin's Press, 1992. pp. 82–3.
19. American University (Washington, D.C.), and Moskovskiĭ gosudarstvennyĭ universitet im. M.V. Lomonosova. Demokratizatsiya: The Journal of Post-Soviet Democratization, Volume 4. Washington, DC: Quality Press of the Southern Tier, 1996. p. 174
20. Lentini, Peter. Elections and Political Order in Russia: The Implications of the 1993 Elections to the Federal Assembly. Budapest, HU: Central Europ. Univ. Press, 1995. p. 274