Meclis-i Mebusan 6. dönem mebusları listesi

1920 Osmanlı Meclis-i Mebusanı ya da VI. Meclis-i Mebusan, 12 Ocak - 18 Mart 1920 tarihleri arasında görev yapan son Osmanlı Meclis-i Mebusanı'dır. 16 Mart 1920'de İstanbul'un İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi nedeniyle 18 Mart'ta çalışmalarını sonlandırdı. Bu meclisteki mebusların büyük bölümü 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara'da açılan Büyük Millet Meclisi'ne katıldı..

Öncesi

Aralık 1919 seçimlerine Rumların ve Ermenilerin çoğunluğu çıkacak sonucu gayrimeşru ilan ettirmek amacıyla girmemişlerdi. Bu arada, Anadolu'da Mustafa Kemal Paşa Aralık 1919’da Ankara'ya geldikten kısa bir süre sonra Meclisin çalışmalarıyla ilgili son hazırlıklarını bitirdi. Alınan karara göre; Meclisi Mebusan'daki tüm çalışmaları yürütecek bir Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti oluşturulacak, Meclis başkanlığına Mustafa Kemal Paşa seçilecek, Sivas Kongresi kararları onaylanacak ve Misak-ı Millî için mecliste yemin edilecekti. İstanbul'a giden milletvekillerine bunlarla ilgili gerekli açıklamalar yapıldı.

Açılması

12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplanan son Osmanlı Meclisi Mebusanı'nda Mustafa Kemal Paşa Meclis Başkanlığına seçilmedi. Hatta Müdafaa-i Hukuk Grubu yerine de Felah-ı Vatan Grubu kuruldu. Milli Mücadele için tehlike yaratacak bu duruma oldukça kızan Mustafa Kemal Paşa, yazdığı Nutuk adlı eserde, Ankara toplantılarında söz verip yerine getirmeyen mebuslar için; Sözlerinde durmayan bu efendiler imansızdırlar. Korkaktırlar, cahildirler. dedi.

Misak-ı Millî'nin Kabulü

Sivas Kongresi kararlarının görüşülmesi sırasında Mustafa Kemal Paşa'ya bağlı genç mebusların baskısıyla Kongre kararları onaylandı. 17 Şubat 1920'de oybirliği ile altı maddelik Misak-ı Millî’yi kabul etti. Bu maddelerin önemlisi şüphesiz Hatt-ı Mütareke dahil ve haricindeki Türklerle meskun toprakları bölünmez bir bütün olarak kabul eden I. maddedir.

İstanbul'un işgali

İtilaf Devletleri Misak-ı Milli'nin kabul edilmesinden sonra, Sevr Antlaşması'nı Osmanlı hükümetine kabul ettirmek amacıyla 16 Mart 1920'de İstanbul’u resmen işgal ettiler. Meclis buna rağmen 18 Mart'ta son bir kez daha toplandı. Bu son oturumda da çalışmalara ara verildi. Meclis İtilaf Devletleri tarafından basılınca, padişah tarafından 11 Nisan'da dağıtıldı.

Seçim Bölgesi	Mebus
Amasya	Bekir Sami Bey
	İsmail Hakkı Paşa
	Ömer Lütfi Bey
Ankara	Ahmed Rüstem Bey
	Taşpınarlı Hacı Atıf Efendi
	Ömer Mümtaz Bey[1]
	Mustafa Hilmi Bey
Antep	Ali Cenani
	Abdurrahman Hulusi Bey
Aydın	Cami Bey
	Hüseyin Kâzım Kadri Bey
	Mehmet Emin Bey
Bayazıt	Şefik Efendi
Bitlis	Sofrasur Asizade Resul Bey[1]
	Sadullah Fevzi Bey[1]
Bolu	Tunalı Hilmi Bey
	Ahmed Selahaddin Bey
	Cevat Abbas Bey
	Mehmed Vasfi Bey
	Ahmed Tayyar Efendi
Bozok (Yozgat)	İsmail Fazıl Paşa
	Yusuf Bahri Efendi
Burdur	Hüseyin Baki Bey
Bursa	Hasan Fehmi Kolay
	Osman Nuri Bey
	İlyas Zühdi Efendi
	Ahmed Münir Bey
Canik (Samsun)	Cavit Paşa
	Emin Bey
Çorum	İsmet Efendi
Çatalca	Mahmut Hayrettin Bey
Denizli	Hakkı Behiç Bey[1]
	Faik Efendi
Dersim	Hasan Hayri Bey
Diyarbekir	Mehmet Zülfü Bey[1]
	Piriççizade Feyzi Bey[1]
Edirne	Faik Bey
	Mehmet Şerafettin Efendi
	Galip Bey
Ergani	Kadri Bey[1]
	Rüştü Bey
Ertuğrul (Bilecik)	Ahmet İffet Bey
Erzincan	Halil Bey
Erzurum	Mustafa Kemal Paşa[1]
	Celalettin Arif Bey
	Hüseyin Avni Bey
	Süleyman Necati Bey
	Zihni Bey
Eskişehir	Abdullah Azmi Efendi
	Hacı Veli Efendi
Gelibolu	Celal Nuri Bey
	Şakir Bey
Genç	Mehmet Celal Bey[1]
Gümüşhane	Kadirbeyoğlu Zeki Efendi
Hakkâri	Mazhar Müfit Bey
	Süleyman Asaf Bey
Isparta	Mersinli Cemal Paşa
	Seyfullah Efendi
İçel	Ali Rıza Bey
İstanbul	Abdülhak Adnan Bey
	Ahmet Ferit Bey
	Ahmed Muhtar Bey
	Ahmed Selâhaddin Bey
	Fuat Selim Bey[1]
	Hasancan Hamid Bey
	Kâmil Efendi
	Mişon Ventura Efendi[2]
	Köstenceli Numan Usta
	Rauf Ahmet Bey
	Reşad Hikmet Bey
İzmir	Refet Bey[1]
	Hasan Tahsin Bey
	Yunus Nadi Bey
	Saracoğlu Şükrü Bey
	İlhami Bey
İzmit	Ali Bey
	Hüseyin Sırrı Bey
	Sapancalı Hakkı Bey
Kangırı (Çankırı)	Behçet Bey
	Hacı Tevfik Efendi
Karahisar-ı Sâhib	Kel Ali Bey
	Ömer Lütfi Bey[1]
	Mustafa Hulusi Efendi
Karahisar-ı Şarki	Fazıl Efendi
Karesi (Balıkesir)	Hacim Muhittin Bey
	Abdülaziz Mecdi Efendi
	Fuat Bey
	Orhan Şemsettin Bey
	Rasim Bey
Kastamonu	Yusuf Kemal Bey
	Mehmet Besim Bey
	Suat Bey
	Şükrü Bey
Kayseri	Ahmet Hilmi Bey[1]
	Ahmed Rifat Bey
	Remzi Bey
Kırk Kilise (Kırklareli)	Mehmed Bahaeddin Efendi
	Mustafa Arif Bey
Kırşehir	Rıza Bey
	Benliağazade Ali Rıza Bey
Konya	Hacı Bekir Efendi
	Kazım Hüsnü Bey
	Mehmed Vehbi Bey
	Musa Kazım Bey
	Ömer Vehbi Bey
Kütahya	Ali Bey
	Hocazade Ragıp Efendi[1]
	Rasih Efendi
Lazistan (Rize)	Osman Nuri Bey
	Asım Bey[3]
Malatya	Mustafa Fevzi Bey[1]
	Hacı Mehmed Rifat Efendi[1]
Mamuret-ül-Aziz (Elazığ)	Muhiddin Bey
	Mustafa Şükrü Bey
	Dikbaşızade Hüseyin Avni Bey
Maraş	Abdülkadir Bey
	Tahsin Bey
Mardin	Ebül’ula Bey
	Midhat Bey[1]
Menteşe (Muğla)	Hilmi Bey
	Halil İbrahim Efendi
Muş	İlyas Sami Bey[1]
	Osman Kadri Bey
Niğde	Ata Bey
	Erişirgil Mehmed Emin Bey
	Muhittin Bey
Oltu[4]	Yasin Bey[1]
	Rüstem Bey[1]
Saruhan (Manisa)	Mahmud Celâleddin Bey
	İbrahim Süreyya Bey
	Muvaffak Bey
	Çerkes Reşid Bey
Siirt	Halil Hulki Bey[1]
Sinop	Rıza Nur
	Zeki Bey
Sivas	Hüseyin Rauf Bey
	Mustafa Vasıf Bey
	Bacanakzade Ziya Bey[1]
	Samih Fethi Bey
Siverek	Bekir Sıtkı Bey
Teke (Antalya)	Hamdullah Suphi Bey
	Yusuf Talat Efendi[5]
Tekfurdağı (Tekirdağ)	Rahmi Bey
	Süleyman Faik Bey
Tokat	Ahmet Bey
	Mehmet Bey
	Şevki Bey
Trabzon	Hüsrev Bey
	Ali Şükrü Bey
	Ahmed Muhtar Bey
	İsmail Bey
	Ali Şefik Bey
	Eşref Bey
Urfa	Ali Fuat Bey
	Şükrü Nasıh Bey
Van	Hakkı Bey[1]
	Haydar Bey
	Münip Bey

Dipnotlar

1. İstanbul'daki meclis çalışmalarına katılmadı.
2. Seçilen tek Gayrimüslim (Yahudi) mebustur.
3. Katılmadı ve 26 Şubat 1920 tarihinde istifa etti.
4. Oltu Şura Hükümeti temsilcisi olarak.
5. Katılmadı ve 19 Şubat 1920 tarihinde istifa etti.

Kaynakça

• Mevhibe Gül Keskin araştırma ve yazıları