Taspar Kağan
| Taspar Kağan Eski Türkçe:       Çince: 佗缽可汗/佗钵可汗 | |
|---|---|
| Göktürk Kağanlığı'nın IV. kağanı | |
| Hüküm süresi | 572 – 581 yazı |
| Önce gelen | Mukan Kağan |
| Sonra gelen | Göktürk İç Savaşı |
| Eş(leri) | Kiancin |
| Çocukları | Amrak |
| Hanedan | Aşina |
| Babası | Bumin Kağan |
| Ölüm | 581 yazı |
| Dini | Budizm |
Taspar Kağan, (Eski Türkçe: , Tatpar Kagan[1], 佗缽可汗/佗钵可汗,Pinyin: T'a-po) 572-581 yılları arasında hükümdarlıkta bulunan Göktürk Kağanlığı'nın kağanı. Bumin Kağan'ın oğlu ve Mukan Kağan'ın kardeşidir.
Mukan kağan ölmeden önce oğlu Ta-lo-pien'in yerine kardeşi Taspar'ın tahta geçmesini vasiyet etmişti. Bundan dolayı Mukan kağanın ölümünden sonra Taspar kağan oldu. Hükümdarlığa geçtiği zaman ağabeyi Mukan Kağan gibi kuzey Çin'de bulunan Chou ve Ch'i devletlerine olan hakim durumu korudu. Çok genişleyen ve büyüyen devlette yeni bir idari yapılanmaya gitti. Ağabeyi Kara'nın oğlu She-t'u'yu (İşbara Kağan) Er-fu kağan olarak doğuya, kardeşi Ju-tan'ın oğlu Börü (Pu-li)'yi batı tarafına "küçük kağan" olarak ilan ederek kendisini kağanlar kağanı seviyesine yükseltmiştir.[2] Taspar kağan döneminde ülkede Budizm etkisi görülmüş ve onun döneminde bir pagoda inşa edilmiştir. Ancak kağanın Budizm'e geçtiğine dair kayıta rastlanmamıştır.[2] 576 yılından sonra kuzey Çin'de bulunan devletler arasında savaş çıkmış ve 577 senesinde Ch'i devleti Chou'lar tarafından yıkılmıştır. Ch'ileri destekleyen Taspar kağan 578 yazında Chou'ların You eyaletine saldırmış ve Chou ordularını mağlup etmiştir. Ch'i prenslerinin başarısız olacağı anlaşıldıktan sonra 580 senesinde Chou'lu prenses ile evlenerek onlarla ittifak kurdu. Taspar kağan 581 senesinde yakalandığı hastalık neticesinde ölmüştür.[2]
Kaynaklar
- ↑ Ethno Cultural Dictionary, TÜRIK BITIG
- 1 2 3 Göktürkler I-II-III, 3 cilt bir arada 1. Baskı, sf: 27-28-30-31, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2012, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl