Ünye

Koordinatlar: 41°7′N, 37°16′E

Ünye
—  İlçe  —
Türkiye'de bulunduğu yer
Koordinatlar: 41°7′K 37°16′D / 41.117°K 37.267°D
Ülke	Türkiye
İl	Ordu
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
Yönetim
- Belediye başkanı	Ahmet Çamyar (AK Parti)
Yüzölçümü [1]
- Toplam	487 km^2 (188 mi^2)
Rakım	10 m (33 ft)
Nüfus (2015)[2]
- Toplam	120,720
- Kır	-
- Şehir	120,720
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	52300
İl alan kodu	452
İl plaka kodu	52
İnternet sitesi: Ünye Belediyesi

Ünye, Ordu'ya bağlı bir ilçedir. Doğusunda Fatsa; batısında Terme, İkizce ve Çaybaşı; güneyinde Akkuş ve Kumru ilçeleriyle komşudur. Kuzey sınırını Karadeniz çizer. Ordu'nun merkez ilçesi Altınordu'ya 63, Samsun merkez ilçeye 90 km mesafededir.

İklim

İlçede tipik Karadeniz iklimi geçerlidir.

Ekonomi

İlçe ekonomisi temel olarak tarıma dayanmaktadır. Gerçekten özellikle fındık tarımı ilçe ekonomisinin can damarını oluşturmaktadır. Gerek fındık tarımı ile uğraşan aileler, gerek fındık ticareti ile uğraşan ticarethaneler ve gerekse de fındık kırma tesisleri ekonominin can damarını oluşturmaktadır. İlçe yerleşkesinin büyük kısmını fındık bahçeleri kaplamaktadır. Fındık dışındaki ürünler ekonomik hayatta büyük bir yer kaplamayan, ailelerin genelde kendi ihtiyaçları için yetiştirdikleri ya da köylülerin pazarda sattıkları ürünlerdir. Ünye hurması, mısır, pancar diye bilinen pancar da yetiştirilmekte, son yıllarda iklimin elverişliliği nedeniyle kivi üretimi artmaktadır.

Tarım dışında ilçenin en büyük sanayi kuruluşu Ünye Çimento Fabrikasıdır. Ünye limanı beklenen canlılığa bir türlü kavuşamamıştır. Fakat içerisinde kurulan Ünye Tersanesi sayesinde gemi onarım ve yapım çalışmalarıyla daha aktif bir rol üstlenmiştir. Ünye un fabrikası ÜNSAN ortaçaplı bir un fabrikasıdır. Son yıllarda tekstil atölyeleri sayısında bir canlanma gözükmektedir. Esnaf işletmeleri tarımdan sonraki en önemli geçim kaynağıdır. Gerçekten esnafların şehrin siyasi hayatına da yön vermekte olduğu gözlenmektedir. Ünye-Ceyhan Boru Hattı günümüzde aktiftir.

Sosyal yaşam

Ekonominin can damarı olan fındık sosyal yaşamı da belirlemektedir. Fındığın hasat zamanı olan temmuz sonu ve ağustos aylarında ilçe merkezinin boşaldığı, insanların köylere gittikleri gözlenmektedir. Hasat mevsiminden önce ise Ünye en canlı dönemini yaşamaktadır. Son yıllarda açılan Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ile Meslek Yüksekokulunun etkisiyle sosyal yaşamın hareketliliği dikkat çekmektedir.

Mimari

Ünye'de mimari eski ve yeni diye ayrılabilir. Yeni olanı ülkenin her yanında görülen özellikler taşır. Siteler, kooperatif evleri, aşırı betonlaşma. Yine de nispeten düzgün bir yerleşim sayılır. Şehirleşmenin sahil şeridine yayıldığı, ilçenin sınırlarının 27 km ye ulaştığı görülmektedir. Uzun sahil şeridi boyunca yükselen apartmanlar ise çarpık bir kentleşme sergilemektedir. Eski Ünye'nin Ermeni ve Rumlardan kalan kısmı bu gün Yalı diye bilinen yerden Çakırtepe'ye doğru uzayan bir alanda kuruludur. Eski Ünye evleri bu yerleşkede halen varlıklarını korumaktadır, ve son yıllarda restore çalışmalarına başlanmıştır. Eski ünye mimarisi bir yandan Osmanlı diğer yandan Rum kültüründen izler taşımaktadır. Yalı yerleşkesinde Rum mimarisi egemenken, Kadılar Yokuşu nda Osmanlı mimarisi gözlenmektedir. Geniş bir avlu içerisinde yer alan iki katlı, ahşap ve taş ağırlıklı binalar mutlaka bir çatıya da sahiptir. Şehrin göbeğinde yer alan Saray Camisi 1710 yılında inşa edilmiş olup halen hizmet vermektedir. Bu cami Kurtuluş Savaşı yıllarında yıpranmış, 1928 yılında dönemin belediye başkanı Tokatlızade Hüseyin Efendi tarafından onarılarak yeniden hizmete açılmıştır. Zarif tek bir minareye sahip uzun bir camidir ve kubbe içermez.

Tarih

Ünye ilçe merkezinde bulunan tarihi Ünye Kalesi

Yapılan araştırmalar Ünye ve çevresinin Anadolu’daki en eski yerleşim yerleri arasında olduğunu göstermiştir. Ünye çevresinin prehistorik dönemi ile ilgili olarak en geniş çaplı araştırma, kendisi de Ünyeli olan Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Cografya Fakültesi Arkeoloji Bilim Dalı Profesörlerinden Kılıç Kökten tarafından yapılmıştır.

Ünye, 2.Mahmut döneminden Cumhuriyetin ilanına kadar Trabzon valisi Haznedarzade Süleyman Paşa'nın ailesi tarafından yönetilmiştir. Haznedarzade Süleyman Paşa Ünye'ye saray yaptırmıştır. Bu gösterişli saray Fransız ressamlar tarafından da resmedilmiştir. Fakat çıkan bir yangın sonucu saray kullanılamaz hale gelmiştir. Günümüzde Sarayın surlarının üstünde aileye mensup kişilerin evleri bulunmaktadır.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[3]	92.684	15.039	77.645
1970[4]	106.436	19.448	86.988
1975[5]	117.332	23.366	93.966
1980[6]	126.440	28.227	98.213
1985[7]	142.850	35.508	107.342
1990[8]	109.139	42.836	66.303
2000[9]	126.124	61.552	64.572
2007[10]	112.298	72.867	39.431
2008	113.122	72.080	41.042
2009[11]	115.242	74.806	40.436
2010[12]	114.408	75.711	38.697
2011[13]	114.790	77.568	37.222
2012[14]	117.995	78.227	39.768
2013[15]	118.201	118.201	veri yok
2014[16]	118.910	118.910	veri yok
2015[17]	120.720	120.720	veri yok
2015[18]	120.720	120.720	veri yok

Turizm

İlçede çok sayıda mesire yeri bulunmaktadır. Çamlık diye bilinen denize bakan bir yamacın üstünde kurulmuş ağaçlık arazi 4 mevsim boyunca ziyaretçi çekmektedir. Çakırtepe ise şehre hakim bir tepede yer almaktadır ve özellikle ünlü ünye pidesini yapan tesisler burada yer almaktadır. Ünye kalesi şehrin 5 km dışında kalan bölgedeki önemli turistik destinasyondur. Uzunkum, Karadeniz'in en uzun plajlarından biridir ve bu alanda başı çeker. Uzunkum, İncekum, İnciraltı, Çınarsuyu diye bilinen yerler; adeta plajlar zinciri halinde kilometrelerce uzanır.Ozan Yunus Emre'nin bilinen mezarlarından birisi de Ünye de yer almaktadır. Bir şiirine dayanarak Ünye de vefat ettiği iddia edilir. Çınar Ağacı, şehir merkezinde yer alan 300 yıldan daha yaşlı bir çınardır. Son yıllarda yıldız taşıma yetkisine sahip otel sayısında artış gözlenmektedir. Kabakçı'daki Şeyh Yunus Türbesi de önemlidir. Ünye, deniz turizmi için de çok elverişlidir. Çamlık önemli bir mesire yeridir. Buradan itibaren Terme'ye doğru turistik tesisler, pansiyonlar vardır. Özellikle Çınarsuyu Tatil Kompleksi, turizm açısından çok önemlidir. Çakırtepe dinlenme, yeme-içme ve eğlenme mekânı ile Acısu civarı, Asarkaya Milli Parkı da bu ilçenin doğal köşelerindendir.

Ünye'de ticari hayat çok canlıdır. Batıda Samsun, doğuda Ordu ve güneyde Tokat ile bağlantısı vardır. 60 km. güneydeki Akkuş ilçesi yeni kurulan Çaybaşı ve İkizce ilçelerinin de sosyal, ticari ve ekonomik yönden bağlantıları Ünye iledir. Yazkonağı mahallesinde bulunan Yazkonağı mağaraları, mağara turizmi için gelecek vaat etmektedir. Buranın turizme açılması için Ordu Valiliği bir çalışma başlatmıştır. Ünye'de deniz turizmi çok önemlidir. Türkiye'nin çeşitli yerlerinden ve yurtdışından gelen turistler de Ünye'nin ekonomisine katkıda bulunur. Ayrıca 1991 yılından bu yana her yıl geleneksel olarak düzenlenen Ünye Uluslararası Kültür Sanat ve Turizm Festivali yerli ve yabancı turist çekmektedir.

Spor

İlçenin adını da taşıyan maçlarını Ünye İlçe Stadyumu'nda oynayan 1957 yılında kurulan Ünyespor tek futbol takımıdır.;

Notlar

1. 9/11
2. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDOuaE9. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
3. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtmGNouR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
4. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtntIgEf. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
5. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtqjnezQ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuuWfUS. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BvpTrBjW. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btyf9T3X. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0pZAJP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu2CAY4D. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuED7zrX. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFrCbcC. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuH8GIT3. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxt89q6. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
15. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVDUAA3. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
16. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDOuaE9. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
17. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6etp1CNhl. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016. 
18. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

• Ünye Belediyesi Resmi Sitesi
• Ünye Kaymakamlığı Resmi Sitesi