Muntasır

Muntasir
Ebu Cafer Muhammed
Abbâsî Halifesi
Hüküm süresi 861 – 862
Önce gelen Mütevekkil
Sonra gelen ʿMûsta`in
Tam ismi
Ebû Câʿfer "el-Muntasır bi’l-Lâh" Muhammed bin Câʿfer el-Mûtevekkil
Hanedan Abbâsî Hanedanı
Babası Mûtevekkil
Ölüm 8 Haziran 862
Dini Sünni İslam

Muntasır veya Muhammed el-Muntasır Billâh, tam adıyla Ebû Câʿfer "el-Muntasır bi’l-Lâh" Muhammed bin Câʿfer el-Mûtevekkil (d. ? - ö. 8 Haziran 862 Samarra) 861-862 döneminde beş kusur ay süren hükümdarlık yapan onbirinci Abbasi halifesi.

Yaşamı

Tarihçi Tabari'ye göre 850'de babası Mütevekil bir Haç seferine gitmeden oğlu Muntasır'ı varis ve veliaht yapmıştı. Fakat sonradan Mütevekkil oğlundan çok soğumuş ve oğlu Muntasır'ı devamlı yerip tenkit etmeye başlamıştı. Muntasır babasının kendini varıslikten ve veliahtlıktan uzaklaştırmasından korkup onun bunu gerçekleştirmesini önlemek için ordunun Türk komutanları ile bir komplo planı uyguladı. 11 Aralık 861de Mütevekkil'in kendine çok yakın bir Türk askeri tarafından öldürüldüğü ilan edildi. Birçok tarihçiye göre Mütevekil'in katil olarak öldürüldüğü ilan edilen kişi Mütevekkil'e hücum eden Muntasır'la anlaşan Türk komutanlar tarafından Mütevekkil ile birlikte öldürülmüş ve ölüler konuşmayacağı için halifenin suikastçisi olarak ilan edilmiştir.[1]

Muntasır aynı gün halifelik tahtına çıkmıştır. Muntasır ile babasını öldürme komplosunu kuran Türk askerler kliği yeni halifeye iki kardeşinden birini varis olarak seçilmemesini sağlaması için baskıda bulundular; çünkü bunlardan biri halife olursa bu kliğin Mütevekkil'in ölüme olan ilişkisini ortaya çıkarmasından korkmaktaydılar. 27 Nisan 862de Muntasır'ın iki kardeşi de, Mutaz'ın biraz direnmesine rağmen, halifeliğe varis olmayı kabul etmeyeceklerini ve haklarından vazgeçtiklerini kabul ettiklerini bildirir birer vesika imzaladılar. Böylece Muntasır kendi oğlunu varis ve halifeliğe veliaht tayin etti.

Muntasır Şiilere karşı babası ve dedesinden daha anlayış gösterdi. Özellikle Muharrem ayında Şii hacılarının İmam Hasan ve İmam Hüseyin'in türbelerine gitmelerine izin verdi.

Vasıf adlı bir Türk komutan altında bir Abbasi ordusunu Bizans topraklarına akın hücumu yapmasına izin verdi.

Ölümü

Fakat 7 veya 8 Haziran 862'de birdenbire hiç beklemedik bir zamanda, daha beş kusur ay halifelik yapmış iken Muntasır hayatına gözlerini yumdu. Bu ölümünün neden olduğu bilinmemektedir. Eldeki belgeler çeşitli değişik hastalıkları neden olarak vermektedirler. Bir iddiaya göre ise ucu zehirli bir mızrak yarasından ölmüştür.

Tabari tarihinde Muntasır'ın mezarının yeri bilinen ilk Abbası halifesi olduğunu yazmıştır. Ona göre daha önceki Abassi halifelerinin mezarlarının Abassi ve halife aleyhtarların tecavüzlerine uğrayacağından korkularak nerede oldukları bilinmemektedir. Fakat gerçekten önceki Abassi halifelerinin mezarlarının nerede olduğu bilinmektedir.[2]

Dipnotlar

  1. ↑ Muir, Wiiliam (1924), The Caliphate, its rise, decline and fall, Edinburgh:John Grant say.530
  2. ↑ Tabari tarihinin İngilizce'ye çeviricisi J.L.Kraemer'e göre önceki Abbasi halifelerinin mezarlarının yerleri şunlardır: Seffah: Ambar'daki camiinin mimberi altında, Mehdi: Masabadhan, Harun Reşit: Tus, Memun :Tarsus ve Mütevekkil: Samarra.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Muntasır
Doğumu: ? Ölümü: 862
Sünni İslam unvanları
Önce gelen
Mütevekkil		 Abbâsî Halifesi
861 - 862 		Sonra gelen
Musta`in
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.