TAK (örgüt)

TAK
Teyrêbazê Azadiya Kurdistan (TAK)
Aktif	29 Temmuz 2004-günümüz
Liderler	Bahoz Erdal (iddia)[1][2]
Operasyon sahası	Türkiye
Bölünme	PKK (TAK iddiası)[3]
Karşıtlar(ı)	Türkiye
Savaşlar(ı)	Türkiye-PKK çatışması

TAK tam adı ile Kürdistan Özgürlük Şahinleri (Kürtçe: Teyrêbazên Azadiya Kurdistan) , 2004 yılında kurulan, Türkiye'nin metropollerinde, turistik bölgelerinde sivillere, askerî hedeflere karşı bombalı saldırı, intihar saldırısı, sabotaj ve kundaklama türünde stratejik ve sansasyonel saldırılar düzenleyen yasadışı silahlı örgüt.^[4]

Kuruluşu ve amacı

29 Temmuz 2004'te kurulan Kürdistan Özgürlük Şahinleri kuruluş bildirgesinde, PKK ve HPG'nin siyasal dengeleri gözeten mücadele yöntemlerini zayıf ve pasifist bulduklarını bu yüzden örgütten ayrılıp TAK oluşumuna gittiklerini açıkladı. Bildiride, Türkiye'nin her yerinde bombalar patlatılacağını, suikastler ve yakma türünde sabotaj eylemleri düzenleneceğini açıklayan TAK, hedefe intikam ruhuyla yöneleceklerini belirtti. Ayrıca kuruluş bildirgesinde Abdullah Öcalan'dan "önderlik" olarak bahsedilirken, öncelikli hedeflerini askerî bürokrasi, ekonomi ve turizm olarak sıralamışlardır.^[3][5]

Altyapısı 1993 yılında oluşturduğu belirtilen TAK, ilk kez PKK'nın 1999 yılında iptal ettiğini duyurduğu ateşkes çağrısından birkaç hafta sonra, Ağustos 2004'te İstanbul'daki iki otel bombalanması olayını üstlenerek ortaya çıktı.^[6][7] O dönemden beri başta İstanbul, Ankara ve güneydeki Akdeniz illerindeki bazı turistik alanlar olmak üzere Türkiye'nin batısındaki bölgelerde birçok bombalı saldırıyı üstlenmesi ile gündeme geldi.^[8][9]

Günümüzde örgütün iç yapısı hakkında çok az bilgi mevcuttur. Almanya'da Kürtçe yayın yapan haber ajansı MHA'nın bir çalışanı 2005 yılında Süddeutsche Zeitung'a verdiği bir röportajda, TAK üyelerinin her zaman isimsiz ve gizli kalacağını ifade etmiştir.^[10]

PKK ile ilişkisi

12 Ocak 2012'de İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından yayımlanan World Report 2012: Turkey adlı raporda; "TAK, PKK ile bağlantılı bir grup" olarak nitelendirildi. ^[11] 9 Ekim 2016'da, Şemdinli'de PKK tarafından düzenlenen bombalı intihar saldırısı ve İstanbul'un Yenibosna semtinde gerçekleştirilen motorsiklet saldırısı sonrası Beyaz Saray tarafından yazılı bir kınama mesajı yayımlandı. Açıklamada; TAK'ın, PKK'nın "kentsel terörizm birimi" olduğuna dair ifadeye yer verildi.^[12]

Kürdistan Özgürlük Şahinleri'nin kuruluş bildirgesinde, PKK'dan farklı siyasi hedeflere veya ideolojik bir çizgiye sahip olduğuna dair bir ibare bulunmamakla birlikte, silahlı saldırı yöntemlerinin PKK'dan daha sert olduğu vurgulanmaktadır. TAK, bir açıklamasında örgüt olarak hiçbir kimseye ve hiçbir yere bağlı olmadıklarını ileri sürmüş ve kendilerini yapı olarak "fedai bir güç" olarak nitelemiştir.^[13] Ayrıca, PKK'yı "daha aktif" bir faaliyete çağırmaktadır.^[14]

TAK, "Türkiye devletiyle uzlaşmaya hazır olmakla" suçladığı PKK'dan ayrıldığını ifade etmekte ve kendisini bir muhalefet grubu olarak tarif etmektedir.^[15] Buna karşın iki yapının birbirinden bağımsız olduğuna dair şüpheler halen mevcuttur.^[16][17] Bununla birlikte PKK'nın yönetiminden memnun olmayan eski üyeleri tarafından kurulduğuna dair iddialar da vardır.^[18]

Konuyla ilgili Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK) sözcülerinden Serhat Varto, BBC'ye verdiği röportajda Kürdistan Özgürlük Şahinleri'nin yaptığı saldırıları kınadıklarını bildirmiş, aralarında ilişki bulunduğuna dair iddiaları reddederek "TAK ile PKK arasında hiçbir organik ilişki yoktur, o ayrı bir yapılanmadır" yanıtını vermiştir.^[19]

Terör örgütü olarak tanınması

Kürdistan Özgürlük Şahinleri, 2008 yılından beri Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'nın yabancı terör örgütleri listesinde yer almaktadır.^[20] 2006 yılında Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığı tarafından terör örgütleri listesine dahil edildi.^[21] Ayrıca, Avrupa Birliği'nin terörist organizasyonlar listesinde bulunmaktadır.^[22][23]

Saldırıları

• 2005 Kuşadası saldırıları: 16 Temmuz 2005'te Kuşadası'nda bir otobüsün patlatılması sonucu 3'ü Türk 2'si turist 5 kişi hayatını kaybetmış, 20 kişi yaralanmıştır.^[24][25]
• 5 Nisan 2006'da Adalet ve Kalkınma Partisi İstanbul temsilciğine saldırı gerçekleştirilmiştir.
• 28 Nisan 2006'da Marmaris'te bir oteldeki saldırılarında iki kişi hayatını kaybetti.^[26][27]
• 28 Ağustos 2006'da Antalya'da saldırı düzenlemiş ve çok sayıda kişi yaralanmış, dört kişi hayatını kaybetti.^[27][28]
• 22 Haziran 2010 tarihinde gerçekleştirilen, İstanbul'un Küçükçekmece ilçesinin Halkalı mahallesinde askerî personel taşıyan otobüse uzaktan kumandalı bombayla gerçekleştirilen ve dört asker, bir sivilin öldürülmesiyle sonuçlanan eylemi üstlenmiştir.^[29]
• 2010 İstanbul saldırısı: 31 Ekim 2010 tarihinde İstanbul Taksim'de 32 kişinin yaralanması olayını^[30], olaydan dört gün geçtikten sonra üstlenmiştir. 20 Eylül 2011 Ankara Kızılay’da üç kişinin ölümüne, 34 kişinin yaralanmasına yol açan bombalı saldırıyı iki gün sonra üstlenmişlerdir.^[31]
• Sabiha Gökçen Havalimanı saldırısı: 23 Aralık 2015 tarihinde İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'na yapılan, bir kişinin hayatını kaybettiği ve bir kişinin yaralandığı havan topu saldırısını dört gün sonra üstlenmiştir.^[32]
• Şubat 2016 Ankara saldırısı: 17 Şubat 2016 günü Ankara Kızılay'da askerî servis aracına bombalı saldırı düzenlenmiş, saldırıda 28 kişi hayatını kaybetmiştir. TAK, olaydan iki gün sonra saldırıyı üstlenmiştir.^[33] Bununla birlikte olayın TAK tarafından yapılmadığına dair iddialar da mevcuttur. Buna göre TAK, YPG üzerindeki dikkatleri dağıtmak için bombacının fotoğrafını bir sivilin fotoğrafından montajladığı iddia edildi.^[34] Daha sonra TAK yeni fotoğraflar yayınlanarak montaj iddialarını yalanladı.
• Mart 2016 Ankara Saldırısı: 13 Mart 2016 günü Ankara Kızılay'da bir otobüs durağında bomba yüklü araçla saldırı düzenlenmiş, saldırıda 37 kişi hayatını kaybetmiştir.^[35] TAK, saldırıyı olaydan 4 gün sonra üstlenmiştir.^[36]
• 2016 Bursa saldırısı: 27 Nisan 2016'da Bursa Ulu Camii yakınında düzenlenen intihar saldırısını 1 Mayıs 2016'da üstlendi.^[37]
• 2016 Vezneciler saldırısı: 7 Haziran 2016'da İstanbul'un Fatih ilçesinin Vezneciler semtinde bomba yüklü araçla gerçekleştirilen saldırıda beşi polis memuru, altısı sivil olmak üzere 11 kişi hayatını kaybetti, 36 kişi yaralandı. TAK, saldırıyı üç gün sonra üstlendi. ^[38]
• 6 Ekim 2016'da İstanbul'un Bahçelievler ilçesinin Yenibosna semtinde bomba yüklü motosiklet ile düzenlenen saldırıda on sivil yaralandı. TAK saldırıyı bir gün sonra üstlenerek, saldırının PKK lideri Abdullah Öcalan'ın 6 Ekim 1998'de Suriye'den çıkarılmasına atfen gerçekleştirildiğini ve saldırılarının metropoller başta olmak üzere farklı kentlerde süreceğini açıkladı.^[39]
• 24 Kasım 2016'da Adana Valiliği binasına bombalı araç ile düzenlenen saldırıda 2 sivil hayatını kaybetti, 33 kişi yaralandı. 29 Kasım 2016'da, TAK saldırıyı üstlendiğini açıkladı.^[40]
• 2016 Beşiktaş saldırıları: 10 Aralık 2016'da saat 22.30 sıralarında İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde düzenlenen çifte saldırı sonucu 36 emniyet görevlisi ve sekiz sivil hayatını kaybetti, 166 kişi yaralandı. Bir gün sonra TAK, saldırıların sorumluluğunu üstlendiğini açıkladı. ^[41]
• 2016 Kayseri saldırısı: 17 Aralık 2016'da Kayseri'nin Melikgazi ilçesinde bombalı araçla düzenlenen intihar saldırısında 14 asker hayatını kaybetti, 56 kişi yaralandı. TAK saldırının sorumluluğunu üç gün sonra üstendiğini açıkladı. ^[42]
• 2017 İzmir saldırısı: 5 Ocak 2017'de İzmir ilinin Bayraklı ilçesinde bombalı araç ile gerçekleştirilen saldırı.^[43] Saldırıda bir polis memuru ve bir adliye çalışanı hayatını kaybetti, üçü polis 7 kişi yaralandı.^[43] Üç failden ikisi öldürüldü, biri kaçtı.^[43] Saldırıyı olaydan 6 gün sonra TAK üslendi.^[44]

Bunun yanında çeşitli orman yangınları da örgüt tarafından üstlenilmiştir.^[45][46]

Kaynaklar

1. The Militant Kurds: A Dual Strategy for Freedom, Erişim tarihi: 26 Ocak 2016.
2. "PKK, şehirlerde eylem için Suriyeli katili görevlendirdi". Sözcü. 22 Aralık 2015. http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/pkk-sehirlerde-eylem-icin-suriyeli-katili-gorevlendirdi-1014570/. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016. 
3. Mahmut Hamsici (14 Aralık 2016). "İstanbul saldırılarını üstlenen TAK kimdir?". BBC Türkçe. http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-38299763. Erişim tarihi: 18 Aralık 2016. 
4. Patterson, R. (2008). Rising nationalism and the EU accession process. Turkish Policy Quarterly, 7(1), 131-138.
5. ANF: Ankara saldırısını TAK üstlendi, 19 Şubat 2016, Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
6. Sarıkaya, M. TAK’dan YDG-H’ye, Habertürk Gazetesi, 20 Ocak 2015, Erişim tarihi: 26 Ocak 2016.
7. "Bomb in waist pack triggered Turkey blast" AFP, 17 Temmuz 2005.
8. Eccarius-Kelly, Vera, s. 35
9. Kaplan, Michael (19 Şubat 2016). "Ankara Bombing Update: Kurdish Militant Group TAK Claims Responsibility For Attack". International Business Times. http://www.ibtimes.com/ankara-bombing-update-kurdish-militant-group-tak-claims-responsibility-attack-2315010. 
10. Alexander Schwabe. Kurdische Freiheitsfalken, Boten der Hölle (Almanca), Der Spiegel, 30 Ağustos 2006, Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
11. "World Report 2012: Turkey Events of 2011". İnsan Hakları İzleme Örgütü. https://www.hrw.org/world-report/2012/country-chapters/turkey. Erişim tarihi: 18 Aralık 2016. 
12. "Statement by NSC Spokesperson Ned Price on Terrorist Attacks in Turkey". Beyaz Saray. https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2016/10/09/statement-nsc-spokesperson-ned-price-terrorist-attacks-turkey. Erişim tarihi: 18 Aralık 2016. 
13. Paraskevas, A., Arendell, B. (2007). A strategic framework for terrorism prevention and mitigation in tourism destinations. Tourism Management, 28(6), 1560-1573.
14. teyrebazenkurdistan.com, Kuruluş Bildirgesi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016
15. Brandon, J. (2006). The Kurdistan Freedom Falcons Emerges as a Rival to the PKK. The Jamestown Foundation–Terrorism Focus, 3(40).
16. Frederike Geerdink. Ankara bombing: PKK, TAK ties come under scrutiny again, 4 Mart 2016, Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
17. Eccarius-Kelly, Vera. The Militant Kurds: A Dual Strategy for Freedom (İngilizce), Praeger, 2011, s. 36, ISBN 978-0-313-36468-6.
18. Militant Kurds warn of wreaking havo (İngilizce), Houston Chronicle, 30 Ağustos 2006, Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
19. Mahmut Hamsici, PKK, TAK'ın saldırılarını neden durdurmuyor?, BBC, 20 Mart 2016, Erişim tarihi 18 Aralık 2016.
20. "U.S. labels Kurdish group as terrorist". CNN. 2008-01-11. http://edition.cnn.com/2008/POLITICS/01/11/us.turkey/index.html?section=cnn_latest. 
21. "List of Proscribed Organizations". Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığı. https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/266038/List_of_Proscribed_organisations.pdf. Erişim tarihi: 20 Şubat 2016. 
22. "Updating the list of persons, groups and entities subject to Articles 2, 3 and 4 of Common Position 2001/931/CFSP on the application of specific measures to combat terrorism, and repealing Decision (CFSP) 2015/521". Avrupa Konseyi. 2015-07-31. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32015D1334&qid=1440691334018&from=EN. Erişim tarihi: 2016-02-20. 
23. "Berghof Peace Support: EU Terrorist Listing". Avrupa Birliği. 2010. http://www.berghof-peacesupport.org/publications/RLM_EU_Terrorist_Listing.pdf. Erişim tarihi: 2016-02-20. 
24. "PKK'nın Kuşadası'ndaki bombalı saldırı ile örgütün bir ilgisi olmadığı ileri sürüldü". BBC. 17 Temmuz 2005. http://www.bbc.co.uk/turkish/europe/story/2005/07/050717_kusadasi-attacs.shtml. 
25. PKK'dan TAK'a: Eylemlerine derhal son ver, T24, 5 Kasım 2010, Erişim tarihi: 26 Ocak 2016.
26. Otel patlamasında ölü sayısı 2'ye yükseldi
27. 2006 Eylemlerimiz
28. Antalya'da bomba: 4 ölü, 87 yaralı
29. İşte askere bombayı atan örgüt!
30. "Taksim'de canlı bomba saldırısı". Hürriyet. 2010-10-31. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/16178946.asp. Erişim tarihi: 2010-11-04. 
31. "Ankara saldırısını TAK üstlendi". TAK. 2011-09-22. http://www.ntvmsnbc.com/id/25281717/. Erişim tarihi: 2011-09-22. 
32. Sabiha Gökçen saldırısını üstlenen TAK: "PKK'nin savaş tarzı bizi bağlamaz"
33. "Ankara saldırısını TAK üstlendi". Doğan Haber Ajansı. Hürriyet. 2016-02-19. http://m.hurriyet.com.tr/ankara-saldirisini-tak-ustlendi-40057700. 
34. YPG'yi photoshop yaptılar, Yeni Şafak, 19 Şubat 2016, Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
35. Ankara Kızılay'da bombalı saldırı: 37 ölü, NTV, 14 Mart 2016, Erişim tarihi: 17 Mart 2016.
36. Ankara saldırısını TAK üstlendi, BBC, 17 Mart 2016, Erişim tarihi: 17 Mart 2016.
37. "Bursa'daki canlı bomba saldırısını TAK üstlendi". NTV.com.tr. 2016-05-01. http://www.ntv.com.tr/turkiye/bursadaki-canli-bomba-saldirisini-tak-ustlendi,UjPgnWuPLUGOJYtn_hEV8A. 
38. "Vezneciler saldırısını TAK üstlendi". NTV.com.tr. 2016-06-10. http://www.ntv.com.tr/turkiye/vezneciler-saldirisini-tak-ustlendi,qmDWxsCniE6mPqFK4F-niA. 
39. "Yenibosna'daki saldırıyı TAK üstlendi". BBC Türkçe. 2016-10-07. http://www.bbc.com/turkce/37590995. 
40. "Adana Valiliği saldırısını TAK üstlendi". Deutsche Welle. 2016-11-29. http://m.dw.com/tr/adana-valiliği-saldırısını-tak-üstlendi/a-36575018. 
41. "Son dakika: Bakandan yürek yakan açıklama... Şehit sayısı artıyor..." (Türkçe). Hürriyet Gazetesi (hurriyet.com.tr). 2016-12-12. http://www.hurriyet.com.tr/yuregimiz-yaniyor-sehit-sayisi-artiyor-40303989. 
42. "Kayseri'deki askerlere yönelik bombalı saldırıyı TAK üstlendi". Sputnik. 20 Aralık 2016. https://tr.sputniknews.com/turkiye/201612201026411761-kayseri-tak-asker/. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
43. "İzmir'de patlama" (Türkçe). CNN Türk (cnnturk.com). 5 Ocak 2017. http://www.cnnturk.com/turkiye/son-dakika-izmirde-patlama. Erişim tarihi: 5 Ocak 2017. 
44. İzmir saldırısını TAK üstlendi
45. Orman yangınları söndürülemiyor
46. Orman Yakmakta da Söndürmekte de Üstümüze Yok

Dış bağlantılar

• ‘TAK’ Nedir ve Kimlerden Oluşur?