IV. Ağa Han

IV. Ağa Han, Alevî-Bâtınîliğin Dâ’î-i Â'zam-ı ve Nizâr’îyye İsmâil’îyye mezhebinin Kırk Dokuzuncu İmâm-ı Zamânı. (1957 - devam ediyor.) IV. Ağa Han, asıl adı Kerim el-Hüseyin Şah, Kerim Ağa Han olarak da bilinir (d. 13 Aralık 1936, Cenevre, İsviçre), Şiîliğin Nizârî İsmâil’îyye mezhebinin Kırk Dokuzuncu ve şimdiki imâmı.

IV. Ağa Han 1959 yılında Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nı ziyareti sırasında ilk nükleer bomba patlatılmasından arta kalan bir Trinititeyi hediye olarak alırken.

Kimliği

Ecdâdı önce Haşhaşinler'e, sonra da Elemût Devleti'nin gizlenen Nizârî imâmları vasıtasıyla Fâtımîler Hâlifeliği'nden Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh'a dayanır. Babası olan Cleope Teresa Magliano'nun oğlu Prens Ali (Aly Salomone) (13 Haziran 1911 - 13 Mayıs 1960) Salman Han'ın ilk eşi, III. Churston Baronu John Yarde-Buller ile Leinster Düşesi (Denise Orme) Jessica FitzGerald'ın kızları, Viskontes Camrose Joan Barbara Berry'den doğan ilk oğludur. 1957 tarihinde ölen dedesi III. Ağa Han'ın yerine Şiîliğin Nizârî İsmâilîyye mezhebinin Kırk Dokuzuncu İmâm-ı Zâmanı ve "Alevî-Bâtınîlik âleminin Dâ’î-i Â'zamı" oldu. Kaçarlar Hanedanlığı'ndan "Feth Ali Şah" neslinden gelmesi nedeniyle İngiltere tarafından soyundan gelenlere ve çocuklarına 1938 yılında Prens/Prenses unvanları verildi.[1]

Hayatı

Kerîm el-Hüseyinî IV. Ağa Han'ın babası, (1958 - 1960) yılları arasında Pakistan'ın Birleşmiş Milletler Büyükelçiliği görevini de yürüten Prens Ali Salman Han 1952 yılında, daha sonra kızları Yasemin'nin dinî konusunda çıkan anlaşmazlık[2][3] nedeniyle ayrıldığı İkinci eşi Rita Hayworth ile birlikte.

"IV. Ağa Han" imâmlığının ilk yılında dünyanın çeşitli yerlerine dağılmış olan mezhep üyelerini ziyarete başladı. Cemaatine, yerleştikleri ülkelerin vatandaşlığına geçmelerini, ancak güçlük ve baskıyla karşılaştıkları ülkelerden de ayrılmalarını telkin etti.

Eğitimi

1959 yılında Harvard Üniversitesi'nden İslam Tarihi alanında lisans derecesi alarak mezun oldu.

Evlilikleri, boşanmaları, ve çocukları

Ağa Han ilk evliliğini daha sonra Begüm Salimah Ağa Han adını alan eski İngiliz manken Sarah ("Sally") Fransas Croker-Poole ile 22 Ekim 1969 (sivil) ve 28 Ekim 1969 (dinî) tarihlerinde o zaman ikamet etmekte olduğu memleketi Paris'te gerçekleştirdi. Yirmi yıllık evlilikleri müddetince çiftin üç evladı dünyaya geldi. Daha pek fazla süre geçmeden babası Aly Han gibi o da eşinden ayrı bir yaşantı sürmeğe başladı.[4][5] Bu durum eşi Begüm Selime hanımı bayağı mutsuz etti.[5] 1984 yılına geldiklerinde, Ağa Han ile Begüm Selime tamamen ayrı yaşamağa başladılar.[5] Bununla birlikle evliliklerinin resmen boşanma ile neticelenmesi Ağa Han 20 Milyon £ ödemeyi kabullenmesiyle tam On Bir sene sonra 1995 yılında gerçekleşti. Neticede Begüm Selime hediye olarak aldığı mücevherleri ve meşhur Mavi Begüm Elması'nı 17,5 Milyon £ karşılığı satma hakkını elde etti.[5][6][7] Ağa Han ile Begüm Selime çiftinin bir kız iki erkek evladı oldu:

Ağa Han ikinci kez daha sonra Begüm Inaara Ağa Han adını alan Gabriele Prinzessin zu Leiningen ile Fransa'nın Gouvieux kentinde duvarlarla çevrili Aiglemont Şatosu'nda 30 Mayıs 1998'de evlendi. Bununla beraber, evliliğin üzerinden altı yıl geçtikten sonra Begüm Inaara ile Ağa Han boşanmak üzere 8 Ekim 2004 tarihinde mahkemeye müracaat ettiler.[8][9][10] 2011 Eylül ayında boşanmaları için Begüm Inaara'ya 50 Milyon £ ödenmesine karar verildi.[10][11] Begüm Inaara'nın Ağa Han'ın bir hostes ile olan yaşantısını izlemek amacıyla özel bir dedektif kiraladığı da mahkemede açıklandı.[10] Halen devam eden boşanma davası sürecinde 50 milyon £ tazminat Fransa mahkemesine Ağa Han tarafından ödenmekle birlikte, Begüm Inaara ile Ağa Han'ın evlilikleri yasal olarak devam etmektedir.[12] Begüm Inaara ile Ağa Han'ın bir oğlu vardır:

Özel zevkleri

İş yaşamındaki becerisiyle de ün kazanan IV. Ağa Han, Sardinya Adasındaki Costa Esmeralda'nın (Zümrüt Kıyısı) bir tatil yöresi olarak gelişmesini sağlayan konsorsiyumu yönetti. İslam mimarisinin gelişmesi için özel bir çaba sarfeden IV. Ağa Han bu alanda Ağa Han Mimarlık Ödülü adında bir de teşvik programı yürütmektedir. Ayrıca, ailesinin at yetiştiriciliği geleneğini de sürdürmektedir.

Şahsi serveti

Forbes dergisinin 2009 yılında açıkladığına göre yaklaşık olarak 900Milyon$ olan servetiyle IV. Ağa Han Dünya'nın en zengin On kraliyet ailesinden birisidir.[13]

IV. Ağa Han - Kerim el-Hüseyin Şah'ın soyağacı

Kanada-Ottawa Vatandaşı IV. Ağa Han, 27 Şubat 2014 tarihinde Kanada Avam Kamarası'nda İlâhî ortaklık tesisi konusunda verdiği söylevden sonra Milletvekilleri tarafından ayakta alkışlanmıştı.

Unvan, şeref, fahri doktora ve ödülleri

Unvanları

Pakistan-Karaçi Ağa Han Üniversitesi'nde Ağa Han tarafından kurdurulan Müslüman Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü içerisinde yer alan İsmaili-Araştırmalar Enstitüsü'nde görevli araştırmacılardan Ferhad Defteri'nin açıkladığına göre, Ağa (Osmanlı Devleti) ve Han (unvan) kelimelerinden oluşan Ağa Han unvanı I. Ağa Han'a henüz On Üç yaşındayken babasının öldürülmesinin hemen ardından verilmiş bir unvandı. Defteri'nin ek olarak yaptığı açıklamaya göre, daha sonra bu lakap onun soyundan gelen Nizârî İmamlarına miras olarak kaldı.[14] Diğer taraftan bir adli dava esnasında III. Ağa Han, Ağa Han'ın bir unvan değil ama I. Ağa Han'a gençliğinde verilen takma bir isim olduğunu açıklamıştı.[15]

Şerefleri

Fahri doktoraları

Ödülleri

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. 1 2 Edwards, Anne (1996). Throne of Gold: The Lives of the Aga Khans, New York: William Morrow and Company. ISBN 0-00-215196-0
  2. "Prince Wants Yasmin Back", AP, October 31, 1953. Accessed June 13, 2009.
  3. "Rita Says No to Million", Sydney Morning Herald, September 13, 1953. Accessed June 13, 2009.
  4. Harriman, Pamela (May 30, 2005). "Lives and Loves: Pamela Harrima". The Scotsman, p. S2.
  5. 1 2 3 4 Hollingsworth, Mark (March 2011). "Aga in Waiting". ES Magazine. http://markhollingsworth.co.uk/wp-content/uploads/2011/03/aga.pdf. Erişim tarihi: April 9, 2012.
  6. Alleyne, Richard (October 9, 2004). "A very discreet divorce for the Aga Khan and his wife". The Telegraph (London). http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1473716/A-very-discreet-divorce-for-the-Aga-Khan-and-his-wife.html. Erişim tarihi: December 7, 2011.
  7. MacDonald, Marianne (November 11, 1995). "Aga Khan fails to stop former wife's jewellery sale". The Independent (London). http://www.independent.co.uk/news/aga-khan-fails-to-stop-former-wifes-jewellery-sale-1581347.html. Erişim tarihi: December 7, 2011.
  8. Princess Inaara Foundation
  9. Leppard, David; Winnett, Robert (November 21, 2004). "Aga Khan faces the $1 billion divorce". The Sunday Times (London). http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article393552.ece. Erişim tarihi: November 21, 2008.
  10. 1 2 3 Samuel, Henry (January 12, 2012). "The Aga Khan, the alleged affair with an air hostess and the $75 million divorce settlement". Sydney Morning Herald. http://www.smh.com.au/lifestyle/celebrity/the-aga-khan-the-alleged-affair-with-an-air-hostess-and-the-75-million-divorce-settlement-20120112-1pwjt.html. Erişim tarihi: 9 April 2012.
  11. Kay, Richard. "Third time lucky for Aga Khan?". London: Daily Mail. http://www.dailymail.co.uk/news/article-2044584/Aga-Khan-s-second-divorce-Third-time-lucky-Prince-Karim.html. Erişim tarihi: 9 April 2012.
  12. "Aga Khan appeals wife's bumper divorce payout". AFP. http://www.thelocal.fr/2271/. Erişim tarihi: 9 April 2012.
  13. Pendleton, Devon; Serafin, Tatiana; von Zeppelin, Cristina (17 June 2009). "In Pictures: World's Richest Royals: Prince Karim Al Husseini, Aga Khan". Forbes. http://www.forbes.com/2009/06/17/monarchs-wealth-scandal-business-billionaires-richest-royals_slide_11.html. Erişim tarihi: 26 Nov 2013.
  14. Daftary, Farhad (2007). The Ismailis: Their History and Doctrines (2nd edition). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-511-35561-5.
  15. "Bombay High Court:Haji Bibi vs H.H. Sir Sultan Mahomed Shah 1 September 1908". Russell, High Court of Bombay. 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150706224347/http://indiankanoon.org/doc/1531123/. Erişim tarihi: 26 March 2012.
  16. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 List of honours
  17. "Aga Khan, C.C. – Order of Kanada". 22 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20071022192403/http://gg.ca:80/honours/search-recherche/honours-desc.asp?lang=e&TypeID=orc&id=8642. Erişim tarihi: December 7, 2006.
  18. Kenya: Country Honours Aga Khan (Page 1 of 1) – website allAfrica.com
  19. London Gazette, Sayı 57155, sahife 24, 31 Aralık 2003.
  20. Eight hundred year-old Cambridge University awards Mawlana Hazar Imam an honorary degree. Theismaili.org.
  21. url=http://www.parl.gc.ca/HousePublications/Publication.aspx?Language=E&Mode=1&Parl=40&Ses=2&DocId=4012641#SOB-2849627|date=2009-06-19|house=House of Commons
  22. "Book of Members, 1780–2010: Chapter A". American Academy of Arts and Sciences. May 10, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.amacad.org/publications/BookofMembers/ChapterA.pdf. Erişim tarihi: April 6, 2011.
Şii İslam unvanları
Önce gelen
Muhammed Şah
Nizârî-İsmâ‘îl’îyye İmâmı
İmâm Şah Kerîm el-Hüseyinî IV. Ağa Han
Kırk Dokuzuncu Nizâr’îyye Dâ’î-i Â'zamı
Şîʿa Nizârî-İsmâ‘îlî İmâmı

1957 - Devam ediyor
Sonra gelen

İsmâ‘îlî-Nizârîlik İmâmı
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/23/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.