Tek ülkede sosyalizm
Tek ülkede sosyalizm, 1924 yılında Josef Stalin tarafından ortaya konulan, ertesi yıl Nikolay Buharin tarafından geliştirilen ve son olarak Stalin tarafından devlet politikası olarak benimsenen bir kuramdır. Bu teze göre, 1917 ve 1921 yılları arasında Avrupa'da Rusya hariç tüm komünist devrimlerin yenilgiye uğraması göz önüne alındığında, Sovyetler Birliği kendini içten güçlendirmeye başlamalı ve dünya ekonomisinden yalıtık şekilde sosyalizmi inşa etmelidir.
1925'den önce Lenin'de ve Bolşevik Partisi'nin metinlerinde, hatta Stalin ve Buharin'de var olmayan bir teori olan tek ülkede sosyalizm, önceleri zorunluluktan ötürü oluşan ve öz inanç olmayan bir ideoloji olarak tanıtılsa da, zamanla Sovyetler Birliği içindeki siyasi yapının seyrini tanımlayan bir unsur oldu. 1925 öncesi, ileri kapitalist ülkelerde devrim gerçekleşmeden proletarya diktatörlüğünün eninde sonunda yıkılacağı ve nihai zaferin ancak dünya devrimi arenasında elde edilebileceği dışında bir görüş ifade bile edilmiyordu. Bürokrasi, çıkarlarının teorik plandaki yansıması olarak bu teoriyi pratikte bürokratik bir karşı-devrim dönemiyle birlikte önce SSCB'de ardından Komintern'deki dünya Komünist partilerinde hakim kıldı. Günümüzde bu ifade, Troçkistler ve diğerlerince Marksist Sosyalizme karşıt olduğu ileri sürüldüğü için, devrimci Marksizmin temel önermesi olan ve sosyalist toplumun ancak dünya çapında inşa edilebileceği ve emperyalist burjuvazinin ancak bu planda alt edilebileceğini belirten 'Dünya Devrimi'ne karşıt olarak kullanılmaktadır.