Sınıfsız toplum

Sınıfsız Toplum, Marksizme göre, ekonomik kıtlığın yerini ekonomik bolluğun almasıyla toplumsal ve tarihsel bütün sınıf ayrımlarının ve kafa emeği ile kol emeği, tarım ile sanayi, köy ile şehir arasındaki kutuplaşmaların ortadan kalkacağı, sosyalizmin ikinci ya da daha ileri aşaması.

Kapitalist toplumda proletaryanın burjuvaziye karşı mücadelesi, sonunda işçi sınıfı devrimine yol açacak, ama komünizm hemen gerçekleşmeyecektir. Sosyalizmin birinci aşamasını oluşturan sosyalist toplum döneminde devrik sınıfların kalıntıları var olacak, eşitsiz gelişimden ötürü dünya çapında kapitalizmin varlığı ve kapitalist ülkelerin baskıları duyulacak, teknolojinin, üretimin, kültürün gelişerek başka ülkelerdeki sosyalist devrimlerle birleşmesiyle zamanla gerekli bolluk temeli yaratılacaktır. Buna, meta üretiminin alanının giderek daraltılması ve devletin sönmesi süreci eşlik edecek, sonunda sınıfların bütün temelleriyle silindiği bir aşamaya gelinecektir. Ekonomik kıtlık koşullarında sosyalist toplum bile bölüşümde “herkese emeğine göre” ilkesine bağlı kalmak zorundayken sınıfsız komünist toplumda bölüşüm, “herkese ihtiyacına göre” ilkesi uyarınca gerçekleştirilebilecektir.

Günümüzde bu kuram içerdiği gelecek öğelerinin arzu edilir olup olmaması açısından çok, öngörülen geçiş döneminin böyle bir sonuca götürüp götürmeyeceği açısından Marksizm içinde de sorgulanmaktadır. SSCB ve öbür Doğu Avrupa ülkelerinde yaşanan devletçi sosyalizm denemeleri, proleterya diktatörlüğünün devletin sönmesine değil olağanüstü bürokratik gelişimine yol açtığını, meta ekonomisinin sönmesi yönünde de bir gelişmenin de görünür gelecekte beklenemeyeceğini ortaya koymuştur.

Ayrıca bakınız

• Sınıf bilinci
• Proletarya
• İşçi sınıfı
• Burjuvazi
• Komünizm
• Üretim ilişkileri