Kağıttan kaplan

Başlığın diğer anlamları için Kağıttan kaplan (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Amerika Birleşik Devletleri'nin kağıttan kaplan olduğunu anlatan 1950 yılındaki Çin Halk Cumhuriyeti yapımı oyuncaklar

Kağıttan kaplan (Çince: 紙老虎; zhilaohu), güçlü görünen fakat aslında zararsız olan objeleri tanımlamak kullanılan Çince terim. Bu ifade, tehdit gibi görünen ama özünde etkisiz olan ve direnemeyen yapıları tanımlamak için kullanılır.

Politik olarak; Çin Halk Cumhuriyeti lideri Mao Zedong Amerika Birleşik Devletleri ve onun temsil ettiği emperyalizmi bu ifadeyle tanımlamış ve tüm Batı Bloku'nu bu sloganla tanımlamıştır.

Etimoloji

"Kağıt kaplan" ifadesi Çin kültüründe kullanılan eski bir ifadedir. İngilizce'ye ilk kez John Francis Davis tarafından 1836 yılında çevrilmiştir.^[1]

Kullanımı

Mao Zedong, 1956 yılında ABDli gazeteci Anna Louise Strong ile yaptığı röportajda, Amerikan emperyalizmini açıklamak için "Kağıttan kaplan" terimini kullanmış ve şu ifadelere yer vermiştir;^[2]

“	"Görünüşte çok güçlüdür ama gerçekte korkulacak bir şey değildir. O kağıttan bir kaplandır. Dıştan bakıldığında kağıttan yapılmıştır, rüzgara ve yağmura dayanıklı değildir. Ben onun kağıttan kaplandan başka birşey olmadığına inanıyorum."	”

Mao'ya göre; bütün gericiler birer kağıttan kaplandır.^[3] Buna göre onlar yüzeysel olarak güçlüdür fakat ani çöküşleri için nedenleri bulunmaktadır ve buna yatkındırlar. Çin-Sovyet ayrılığının temellerini oluşturan nedenlerden biri de Mao'nun bu fikirleri olmuştur. Stalin sonrası dönemdeki Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) politikalarını eleştiren Mao'ya göre kapitalist ülkeler ile sosyalist devletlerin birarada yaşaması imkansızdır, çünkü bu devletler antagonist çelişki kapsamında birbirleriyle daima savaş içerisindedir. Bu nedenle "emperyalizm ile devamlı olarak savaş" düşüncesinden yana olan Mao, ABD'ye karşı sert ve uzlaşmaz bir politika izlenirse bu ülkenin ve temsil ettiği emperyalizm gücünün kolayca ezilebileceğini düşünmekteydi. Nitekim Mao bu görüşünü "ABD kağıttan bir kaplandır, ABD emperyalizmi güçlü görünüyor ama halkından ve kitlelerden uzaklaşmıştır." sözleriyle ifade etmiştir.^[4] Buna karşın SBKP genel sekreteri Nikita Kruşçev, Mao'nun bu agresif tutumunun bir nükleer savaşa neden olabileceğini belirterek eleştirmiştir.^[5] Karşılık olarak da "Güzel de, kağıttan kaplan’ın nükleer dişleri var" yanıtını vermiştir.^[4] Bunun üzerine Mao, SBKP'yi revizyonizm ile suçlayacaktır.

Türkiye'de kullanım

İfade, Türkiye'de de zaman zaman kullanılmıştır. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Süheyl Batum, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ile ilgili “Koca askeri yıktılar. Meğer kağıttan kaplanmışlar, biz onları asker zannettik. Meğer ABD içini oymuş. O koca ağacı hop diye yıktılar.” ifadelerini kullanmıştır.^[6] Aynı ifadedeki benzer kullanımlar 2016 Türkiye askerî darbe girişimi sonrası TSK'yı tanımlamak için de kullanılmıştır.^[7]

Kaynakça

1. Davis, John Francis. The Chinese: A General Description of the Empire of China and Its Inhabitants, (İngilizce), 1836, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
2. Mao Zedong, U.S Imperialism is a Paper Tiger, (İngilizce) 14 Temmuz 1956, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
3. Mao Zedong, All Reactionaries are Paper Tigers, (İngilizce) 18 Kasım 1957, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
4. “Kağıttan Kaplan”, Papermoon ve Mao ile Kruşçof, 30 Mayıs 2016, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
5. Crankshaw, E. Khrushchev: A Career, 1966, Viking Adult Publisher, ISBN 0399132554
6. Batum: Asker meğer kağıttan kaplanmış, NTV, 5 Şubat 2011, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
7. ‘Türk ordusu kağıttan kaplan’, Sputnik, 7 Ağustos 2016, Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.