Alalah

Koordinatlar: 36°14′16″K 36°23′05″D / 36.237677°N 36.384838°E / 36.237677; 36.384838

Alalaḫ ve civarında yer alan diğer antik kentlerin konumunu gösteren harita.

Alalah, Tel Açana (Hititçe: Alalaḫ) olarak da bilinir, Antakya'nın kuzeydoğusunda, Reyhanlı ilçesi sınırları içinde Amik Ovasında Türkiye - Suriye sınırında yer alan büyük höyük. Yörenin tarihsel katmanlaşmasını vermesi ve Girit - Miken - Hitit kültürleriyle ilişkileri aydınlatması açısından önemlidir.

Arkeolojik kazı çalışmaları

Tel Açana başkenti Halpa (Halep) olan Yamhad Krallığı'na bağlı yerel bir beyliğin merkeziydi. 1937-39 ve 1946-49 dönemlerinde British Museum adına Sir Leonard Woolley başkanlığında bir ekip tarafından kazıldı. Kazılarda MÖ 3400-1194 arasına tarihlenen 17 kültür katı saptandı. Mezopotamya ve doğusu ile Ege ve batısı arasındaki kültür etkileşimini göstermesi ve Amik Ovası'nın kronolojisini vermesi bakımından önem taşır.

Alalaḫ Antik Kent'inde yapılan arkeolojik kazılarda bulunan heykel, büst, fresk, ve mühür örnekleri

Alalaḫ tapınağı ve sarayları

Höyüğün dördüncü katında bulunan ve MÖ 15. yüzyıla tarihlenen çok katlı saray yapısı ilgi çekicidir. Sarayın odalarında bulunan Hurri dilinde yazılmış tabletler, Mitanni Krallığı dönemine tarihlenir. Bu tabletlere göre Alalaḫ, Mitanni Krallığı'na bağlı bir Hurri kenti, ayrıca bir olasılıkla başkenti Halep olan Sami Yamhad Krallığı'na Mukiş ülkesinin de merkezidir.

Alalaḫ Antik Kent'inde bulunan tapınak ve saray planları

Boğazköy'de bulunan Hititçe ve Akad dilinde yazılmış çiftdilli bir yazıttan, I. Hattuşil'in Alalaḫ ve Aleppo'yu (Halep) ele geçirdiği öğrenilmiştir. Böylece Yamhad hanedanı son bulmuş olmalıdır. İmparatorluk döneminde Hititlerin Suriye'ye yayılmasıyla Alalaḫ MÖ 14. ve 13. yüzyıllarda Hitit siyasal ve kültürel etkisi altına girmiştir. Arkeolojik malzeme tipik Hitit özellikleri taşır. Bazalt kapı aslanları ve IV. Tuthaliya adının hiyeroglifle yazıldığı kabartmalı bazalt kaplama taşları (ortostat) dikkat çeker.

Alalaḫ Antik Kent'inde bulunan çivi yazısı örnekleri

Alalaḫ sanatı

İkinci ve dördüncü katlarda stilize çiçek desenli Hurri çanak çömlekleri yaygın olarak bulunur. Ayrıca dördüncü katta duvarları fresklerle bezeli bir ev kalıntısı vardır. Beşinci katta Minyas çanak çömlekleri, altıncı ve yedinci katlarda da gövdelerindeki boyalı şeritler arasında hayvan, özellikle de ördek betimlemeleri olan Habur çanak çömlekler bulunmuştur. Ayrıca yedinci katta Girit mimari tarzını andıran, ama bit-hilani denen Suriye kökenli bir saray yapısı vardır. Yarim-Lim Sarayı adıyla anılan bu yapının duvarları ortostatlarla kaplıdır. On birinci katta kuyulara gömülmüş kült eşyaları arasında Girit ve Kıbrıs etkisi taşıyan vazolar elde edilmiştir.

Alalaḫ Antik Kent'inde bulunan Londra - British Müzesi'inde sergilenen Girit / Miken tarzı çanak-çömlek sanat eserlerine ait örnekler

Alalaḫ'ta ayrıca gömme geleneklerini aydınlatıcı buluntular da ortaya çıkarıldı. Sit alanı içinde, evlerin yakınında ya da altında mezarlar bulundu. Ölüler çoğunlukla doğrudan toprağa gömülüydü. Yalnızca beşinci katmanda bir tabut bulundu.

Alalaḫ yaklaşık MÖ 1200'de denizden gelen halklarca yok edilmiştir.

Dış bağlantılar

Bibliyografya

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/15/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.