Bakırköy

Koordinatlar: 40°58′59″K 28°51′13″D / 40.98306°K 28.85361°D / 40.98306; 28.85361

Bakırköy
  İlçe  

Ayastefanos Antlaşması'nın (1878) imzalandığı konak.

Koordinatlar: 40°58′59″K 28°51′13″D / 40.98306°K 28.85361°D / 40.98306; 28.85361
Ülke Türkiye Türkiye
Bölge Marmara
İl İstanbul
Mahalleler 15
Yönetim
 - Belediye Başkanı Bülent Kerimoğlu (CHP)
 - Kaymakam Adem Öztürk [1]
Yüzölçümü
 - Toplam 32 km2 (12,4 mi2)
Nüfus (2015[2])
 - Toplam 223,248
Zaman dilimi DAZD (UTC+2)
 - Yaz (YSU) DAYZD (UTC+3)
Posta kodu 341xx
Telefon kodu 212
İnternet sitesi:
bakirkoy.bel.tr
bakirkoy.gov.tr

Bakırköy, İstanbul'un Avrupa yakasında yer alan ilçedir. İstanbul'un batı yarısında, Çatalca Yarımadası üzerinde, Marmara Denizi'nin kuzeydoğu sahillerinde yer alır. 1926 yılında kurulan Bakırköy İlçesi, 1992'de bugünkü sınırlarına ulaşmıştır. İlçeyi batıdan Küçükçekmece, kuzeyden Bahçelievler, kuzeydoğudan Güngören ve doğudan Zeytinburnu ilçeleriyle, güneyden Marmara Denizi çevrelemektedir.

İsmi

İstanbul'un en eski ve gelenekli semtlerinden biri olan Bakırköy'ün tarihinin Roma İmparatorluğu'na kadar gittiği, imparatorluğun Avrupa kesimini Bizantion'a bağlayan anayol Via Egnatia'nın üzerinde bulunduğu, o dönemde Hebdomon adıyla tanındığı bilinmektedir. Bizans'ın son dönemlerinde, bugünün Bakırköy'ü kimi kaynaklara göre "Makro Hori" (Uzun Köy), kimi kaynaklara göre "Makri Köy" (Uzak Köy) adıyla anılıyordu. Osmanlı döneminde de kullanılan Makriköy adı, Cumhuriyetin ilanından sonra, 1925'te yer adları Türkçeleştirilirken Bakırköy'e çevrilmiştir.[3]

Konumu

1989'a kadar sahip olduğu 275 km2'lik alanıyla[4] İstanbul'un en büyük yüzölçümlü ilçelerinden olan ve o dönem batıda Çatalca, kuzeyde Eyüp ve Gaziosmanpaşa'yla komşu olan Bakırköy 1989 ve 1992 yerel seçimleri ile önce Küçükçekmece daha sonra Bahçelievler, Bağcılar ve Güngören ilçelerinin ayrılması ile hem nüfus, hem de alan olarak küçülmüştür.

İlçe sınırları kuzeyindeki E-5 Karayolu sınırı olup, Güngören ve Bahçelievler ilçeleri; güneyinde Marmara Denizi, doğusunda Çırpıcı deresi sınır olup, Zeytinburnu ilçesi, batısında ve kuzey-batısında ise Küçükçekmece ilçesi bulunmaktadır. Bu sınırlar içerisinde Bakırköy ilçesi 35 km2 alana kuruludur.Toplam 15 mahalleden oluşmaktadır. 1926'da ilçe olan Bakırköy'den; 1957'de Zeytinburnu (Fatih'in batı mahallelerini de alarak), 1987'de Küçükçekmece ayrılarak ilçe olmuştur. 1992'de Bağcılar, Bahçelievler, ve Güngören (Esenler 1994'te Bağcılar ve Güngören ilçelerinin bazı mahallelerinden oluşmuştur) Bakırköy'den; Avcılar ise Küçükçekmece'den ayrılarak ilçe olmuştur. İstanbul'un gelişmiş ve eski ilçelerinden biridir.

Tarihi

Bakırköy bölgesinde bulunan arkeolojik eserler İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.

Bakırköy 4. yüzyılda, Büyük Konstantin döneminde saraylar, köşkler ve kiliselerle donanmış bir sayfiye yeriydi. Roma döneminde Antik Çağ'daki önemini koruduğu gibi, aynı zamanda askeri ve siyasi bir merkez olan "Hebdomon" adıyla anılmaktaydı. Roma döneminden sonra "Septimum/Jeptimun" adıyla anılan ve Bizans döneminde bir askeri merkez haline gelen yerleşim, sırasıyla Avar, Arap ve Bulgar saldırılarına uğradı ve yağmalandı. Sonraları 12. yüzyıldaki Konstantinopolis'in Latinlerce işgali sırasında büyük ölçüde yakılıp yıkıldı. Bizans'ın son dönemlerinde "Uzunköy" anlamına gelen "Makrohori" olarak adlandırılan yerleşim birimi, 14. yüzyılın ortalarında Osmanlıların eline geçince adı "Makriköy"e dönüştü. Yöreye müslümanların yerleşmesi 17. yüzyılda gerçekleşti. II. Abdülhamid döneminde gelişen ve köşklerle donanan Makriköy, 19. yüzyıl sonlarından beri İstanbul'un bir ilçesi durumundaydı. Makriköy, 1925'te ulusal sınırlar içindeki yabancı kaynaklı adların değiştirilmesi sırasında "Bakırköy" adını almıştır. İlçe sınırları içinde bulunan Yeşilköy (Ayastefanos) 1877-1878'te Rus işgaline uğramış, 3 Mart 1878'de Ayastefanos Antlaşması da burada imzalanmıştır. Burada yaşanan bir diğer önemli tarihi olay ise, 31 Mart Olayı'nı bastırmak için Selanik'ten gelen Hareket Ordusu'nun 1909'da buraya gelerek II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesi kararını almasıdır.[4]

Tarihi gelişmesi içinde, Antik Çağ'dan günümüze çeşitli tarihi eser bırakan Bakırköy'ün önemli tarihi eserleri olarak, Bizans döneminden kalma Fildamı (Fildamı Sarnıcı), 17. yüzyıl Osmanlı mimarisini yansıtan Baruthane, aynı dönemde yapılan, ancak 1875'te Abdülaziz tarafından yeniden inşa edilen Çarşı Camii ve Çeşmesi, aynı dönemde yaptırıldığı sanılan Şifa Hamamı, 19. yüzyılda yaptırılan Bez Fabrikası (Bakırköy Pamuklu Sanayi Müessesesi), Yeşilköy yalıları, Bakırköy evleri, kiliseler, köşkler, Florya Deniz Köşkü sayılabilir.

Bakırköy Sahili

İstanbul'un kuruluşu ile işgal ortadan kalkarak Cumhuriyet dönemine geçildi. İlk yoğun ve yaygın gecekondu alanları da 1947'den başlayarak ilçedeki sanayi kuruluşlarının çevresinde ortaya çıktı. Öte yandan, II. Dünya Savaşı sonrasında Yugoslavya'dan gelen göçmenlerin önemli bir bölümü o yıllarda henüz Bakırköy'e bağlı olan Zeytinburnu'na yerleştirildi. Vakıf arazilerinde kurulan gecekondularla hızla büyüyen Zeytinburnu, 1953'te Bakırköy'e bağlı bir bucak merkezi ve 1957'de de 60 bin nüfusuyla ayrı bir ilçe yapıldı. 1950-1960 döneminde Baruthane arazisi üzerinde Türkiye Emlak Kredi Bankası (bugünkü Türkiye Emlak Bankası) tarafından Türkiye'nin ilk toplu konut yerleşimlerinden biri olan Ataköy kuruldu. Yerleşim, kıyıdaki plaj ve turistik tesislerle tamamlanıyordu.[4]

1960 sonrasında nüfus hızla arttı. Bu hızlı büyüme sonucu; 1950'lerde kırsal nitelik gösteren Güngören, Kocasinan ve Sefaköy gibi yerleşimler hızla tapulu gecekondu alanlarına dönüştüler. Benzer bir gelişme de, 1970'lerde Halkalı ile Londra Asfaltı çevresindeki Esenler, Yenibosna ve Yeşilbağ'da yaşandı. Ancak, Bakırköy ilçe sınırları içerisinde ilk hızlı gelişmeyi gösteren ve 1956'da ayrı bir belediye haline gelen yerleşim Küçükçekmece'ydi.[4]

1981 öncesinde Bakırköy ilçe sınırları içerisinde, Bakırköy Belediyesi'nden başka dokuz yerleşimde (Avcılar, Halkalı, Küçükçekmece, Sefaköy, Esenler, Güngören, Kocasinan, Yenibosna ve Yeşilbağ) daha belediye örgütü vardı. 1981'de yapılan bir düzenlemeyle Esenler ve Yeşilbağ, Güngören Belediyesi'ne; Yenibosna, Kocasinan Belediyesine; Avcılar, Sefaköy ve Halkalı da Küçükçekmece Belediyesi'ne bağlı birer şube haline getirildi. 1984'te yapılan yeni bir düzenleme ile Güngören, Kocasinan ve Küçükçekmece belediyeleri de Bakırköy Belediyesi'ne bağlandı ve Bakırköy, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı bir ilçe belediyesi konumuna getirildi. 1987 yılında yapılan yönetsel bir düzenlemeyle ilçenin batı kesiminde Küçükçekmece ilçesi kuruldu. 5 Mart 1992 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla da Bakırköy sınırları içerisinde Bağcılar, Güngören ve Bahçelievler ilçelerinin kurulmasına karar verildi.

Ekonomi

Türk Hava Yolları Genel Yönetim Binası

Bakırköy, Türkiye'nin ilk metropolleşen kenti İstanbul'un organik bir parçasıdır. İlçe ekonomisi genel olarak sanayi ve ticarete dayalıdır.

Bu yörede kurulan ilk sanayi tesisleri 1768'de açılan Baruthane ile 19. yüzyılın ikinci yarısında üretime geçen bez fabrikasıdır. Bakırköy, ekonomik anlamdaki asıl büyümesini ise 1950 sonrasında yaşadı. 1947'de Belediye İmar Müdürlüğü'nce yayımlanan bir yönetmelikle Yedikule-Bakırköy arası örgütlü sanayinin yerleşmesine açıldı. 1949'da yayımlanan ikinci bir raporla, sanayiye açılan alanlar genişletildi ve bu arada Bakırköy'ün dışı ile Yeşilköy, Küçükçekmece ve Zeytinburnu çevresi de bu kapsama alındı.

İlçede bulunan Galleria, Atrium, Carousel, Town Center, Capacity ve Marmara Forum gibi alışveriş merkezleri ticari hayatı canlı tutmaktadır. Mart 2013 istatistiklerine göre Bakırköy'de 11 olan AVM sayısı, Slovenya, Hırvatistan, İzlanda, Lüksemburg, Estonya, Karadağ, Makedonya, Malta, Güney Kıbrıs, Arnavutluk ve Bosna-Hersek olmak üzere 11 ülkeyi geride bırakmıştır.[5]

Bakırköy Belediyesi tarafından 1989'da yaptırılmaya başlanan ve 1991'de hizmete açılan "Bakırköy Yeraltı Çarşısı"nda 2009 itibariyle toplam 101 dükkân bulunmaktadır ve bu çarşı da ilçenin ekonomisine katkıda bulunan ögelerden biri olmaya devam etmektedir.[6]

Nüfus

1990 yılında Türkiye'nin en kalabalık ilçesi olan Bakırköy, aynı zamanda İstanbul halkının beşte birini barındırmaktaydı.[4]

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[7] 27.732 veri yok veri yok
1935[7] 28.377 veri yok veri yok
1940[7] 33.532 veri yok veri yok
1945[7] 40.595 veri yok veri yok
1950[7] 42.596 veri yok veri yok
1955[7] 107.287 veri yok veri yok
1960[7] 102.617 veri yok veri yok
1965[8] 168.694 82.142 86.552
1970[9] 341.743 148.312 193.431
1975[10] 568.799 200.942 367.857
1980[11] 882.505 234.226 648.279
1985[12] 1.238.342 1.236.204 2.138
1990[13] 1.328.276 1.328.276 veri yok
2000[14] 208.398 208.398 veri yok
2007[15] 214.821 214.821 veri yok
2008[16] 214.810 214.810 veri yok
2009[17] 218.352 218.352 veri yok
2010[18] 219.145 219.145 veri yok
2011[19] 220.663 220.663 veri yok
2012[20] 221.336 221.336 veri yok
2013[21] 220.974 220.974 veri yok
2014[22] 221.594 221.594 veri yok
2014[23] 221.594 221.594 veri yok
2015[24] 223.248 223.248 veri yok

Mahalleler

Toplam 15 mahalle vardır:

Sağlık

İlçenin en bilinen hastanelerinden biri Türkiye'de ilk açılan ruh ve sinir hastalıkları hastanesi olan Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'dir. Hastanenin kurucusu ise Ord. Prof. Dr. Mazhar Osman'dır. Hastane, 15 Haziran 1927'den beri hizmete devam etmektedir.[25]

Spor

Sinan Erdem Spor Salonu

Bir dönem Türkiye 1. Futbol Ligi 'nde de mücadele eden Bakırköyspor ilçenin futboldaki en başarılı kulübüdür. Bunun dışında Emlakbank ve Yeşilyurt gibi spor kulüpleri Basketbol ve Voleybol gibi branşların 1. liglerinde, Bakırköy Rugby Kulübü'de Rugby ligi'nde ilçeyi temsil etmektedir. Ayrıca Bakırköy Gençlik Spor Kulübü; yüzme, sualtı voleybol, paletli yüzme, bocce, çim hokeyi, jimnastik, atletizm ve tenis branşlarında da gençlere hizmet vermektedir.

İnşaatı 2010 yılında tamamlanan Sinan Erdem Spor Salonu, spor faaliyetlerinde 16.500, konser,sanat gösterisi gibi organizasyonlarda 22.500 seyirci kapasitesi ile Türkiye'nın en büyük, Avrupa'nın 3. büyük spor salonu olarak hizmet vermektedir. 2010 Dünya Basketbol Şampiyonası ve 2012 Dünya Kısa Kulvar Yüzme Şampiyonası'na ev sahipliği yapan salon, halen Anadolu Efes'in Türkiye Basketbol Ligi ve Euroleague maçlarına ev sahipliği yapmaktadır. İlçe sınırları içinde bulunan bir diğer önemli spor kompleksi olan Ataköy Atletizm Salonu, Türkiye'deki ilk ve tek atletizm salonudur.[26]

Siyasi hayat

Sosyal demokrat seçmenin çoğunlukta olduğu bir ilçedir. Bu durumda halkın yaş ortalamasının[27] ve eğitim seviyesinin yüksek olması[28] etkilidir. Bu durum 2007 seçimlerinde de değişmemiştir. CHP, Bakırköy'de %50'nin üzerinde oy almıştır. 2010 Anayasa Referandumu'nda da CHP'nin "hayır" isteğini %72,91'lik bir oranla karşılarken, %27,09'u ise "evet" oyunu kullanmıştır.[29]

Yerel Seçimler

Bakırköy Belediye Başkanları ve Partileri[30]
Yıl Belediye Başkanı PartiOy Oranı
1984 Kemal Naci EkşiANAP%49,73
1989 Yıldırım AktunaSHP%39,34
1992* Ali Talip ÖzdemirANAP%??,??
1994 Ali Talip ÖzdemirANAP%48,99
1996* Ahmet BahadırlıANAP%??,??
1999 Ahmet BahadırlıANAP%50,41
2004 Ateş Ünal ErzenCHP%42,71
2009 Ateş Ünal ErzenCHP%56,48
2014 Bülent KerimoğluCHP%68,53

Genel seçimler

Yıl Parti Oy Oranı
1961 AP %44
1965 AP %53
1969 AP %47
1973 CHP %52
1977 CHP %61
1983 ANAP %42
1987 ANAP %43
1991 ANAP %29
1995 ANAP %31
1999 DSP %39
2002 CHP %42
2007 CHP %49
2011 CHP %57
Haziran 2015 CHP %51
Kasım 2015 CHP %56

Atatürk Havalimanı

Atatürk Uluslararası Havalimanı

Bakırköy İlçesi'nin batı kesiminde yer alan Atatürk Uluslararası Havalimanı, 11.77 km²'lik (1178 ha) yüzölçümüyle ilçenin yaklaşık 3'te 1'ini kaplamaktadır.[31] Türkiye’nin en büyük havalimanı olan Atatürk Havalimanı, Yeşilköy, Yeşilyurt, Florya ve Sefaköy semtleri arasında bulunur. Havalimanı, askeri amaçlarla 1912 yılında Yeşilköy'de hizmete girdi. 1985'e kadar bulunduğu Yeşilköy semtinin adını taşıyan havalimanı, 1985 yılında Atatürk Hava Limanı adını aldı.

Kaynakça

  1. http://www.bakirkoy.gov.tr/default_B0.aspx?content=51
  2. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)
  3. "Bakırköy", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Tarih Vakfı, 1994. ISBN 975-7306-00-2.
  4. 1 2 3 4 5 "Bakırköy". Ana Britannica Ansiklopedisi. 4. Cilt. İstanbul: Hürriyet Yayınları. 1993. ss. 168-169.
  5. "‘Bakırköy’deki AVM sayısı 11 ülkeyi geride bıraktı’". milliyet.com.tr. 9 Mart 2013. 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140302150017/http://ekonomi.milliyet.com.tr/-bakirkoy-deki-avm-sayisi-11-ulkeyi-geride-birakti-/ekonomi/ekonomidetay/09.03.2013/1678047/default.htm. Erişim tarihi: 28 Nisan 2013. arşiv
  6. Bambaşka Bakırköy Gazetesi, Sayı: 5, Şubat 2009, sf. 2
  7. 1 2 3 4 5 6 7 Bambaşka Bakırköy Gazetesi, Sayı: 5, Şubat 2009, sf. 4
  8. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BspnalDP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnUNOfc. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btq0ofgf. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuecxDI. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwhrZ4v. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyLQ6l1. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0TLwnT. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1ywlV9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3myMLK. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuD084fM. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFahLvT. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGuLIDJ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxjn5rm. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  21. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUvLF4J. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  22. {{web kaynağı|url=http://rapory.tuik.gov.tr/28-01-2015-15:20:26-135085812021280930041356724563.html|başlık=2014 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=28 Ocak 2015|biçim=html}}
  23. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFD0Y57e. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  24. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  25. Bambaşka Bakırköy Gazetesi, Sayı: 5, Şubat 2009, sf. 16
  26. Ataköy Atletizm Salonu resmen açıldı
  27. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı". Türkiye İstatistik Kurumu. 2010. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140306104145/http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=turkiye_il_ilce_yasgr.RDF&p_il1=34&p_ilce1=1166&p_kod=3&p_yil=2010&p_dil=1&desformat=html. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
  28. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı". Türkiye İstatistik Kurumu. 2010. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140306104218/http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_ilce_cinsiyet_yas_egitim_top.RDF&p_kod=2&p_il1=34&p_ilce1=1166&p_xkod=egitim_kod&p_yas=15&p_yil=2010&p_dil=1&desformat=html. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
  29. İstanbul'da ilçe ilçe referandum sonuçları - www.internethaber.com arşiv
  30. yerelnet.org.tr, Bakırköy Belediyesi
  31. Tarihçe - Atatürk Havalimanı MİA

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.