Ödemiş

Başlığın diğer anlamları için Ödemiş (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Koordinatlar: 38°13′N, 27°58′E

Ödemiş
—  İlçe  —
Ödemiş'in İzmir'deki konumu
Koordinatlar: 38°13′K 27°58′D / 38.217°K 27.967°D
Ülke	Türkiye
İl	İzmir
Coğrafi bölge	Ege Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Celil Ateşoğlu
- Belediye başkanı	Abdurrahman Mahmut Badem (AK Parti)
Yüzölçümü [1]
- Toplam	1.025 km^2 (395,8 mi^2)
Rakım	123 m (404 ft)
Nüfus (2015)[2]
- Toplam	132,028
- Kır	-
- Şehir	132,028
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	35750
İl alan kodu	0232
İl plaka kodu	35
İnternet sitesi: Odemis.bel.tr

İlçenin kuzeyini çevreleyen Bozdağlar

Ödemiş (Yunanca: Οδεμήσιο) , İzmir'e bağlı ilçe ve ilçe merkezidir. Ödemiş İzmir'de Bergama'dan sonra en geniş yüzölçümüne sahip ilçedir. İzmir'de en kalabalık 12. ilçedir. Ayrıca Küçük Menderes ilçeleri arasında yüzölçümü en geniş ilçe ve en kalabalık 2.ilçedir.Ödemiş,İzmir İli'nin merkez ilçeleri dışında en büyük ilçesidir. 2004 verilerine göre Ödemiş'in tarımsal üretim değerinin ülke içindeki payı 0,70675'dir. Bu oranla tarımsal üretim değer sıralamasında ülke içinde 13.sırada yer almıştır.^[3]

Köken Bilim

Ödemiş ilçesinin ismi hakkında pek çok görüş vardır. Kimi görüşlere göre Ödemiş ismi Yunanca  Eudaimos(Mutluluk) ya da Adamis(Ana tanrıça) kelimelerinden gelmektedir. Fransız oryantalist Vital Cuinet ise V.La Turquie d’Asie eserinde bölgenin ismi Teke Türkmenlerine bağlı Ötemiş oymağından gelmektedir. Ayrıca Refik Ahmet-Anadolu Türkmen Aşiretleri eserinde de bu görüşe yer alır. ^[4][5]

Coğrafya

Ödemiş Türkiye’nin batısında Ege bölgesinde İzmir iline bağlı bir ilçedir. 2015 yılı nüfus verilerine göre toplam nüfusu 132.028'dir. Ödemiş´in İzmir’e uzaklığı 113 kilometredir. Denizden yüksekliği 123 metre olup en yüksek noktası 2157 metre ile Bozdağlar'dır. Yüzölçümü 107.900 hektardır. Büyük bir kısmı ovalık olan arazinin ortasından Küçük Menderes Nehri akmaktadır. Gölcük Gölü ilçe topraklarında bulunur.

Bölge Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. İlçede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağmurlu geçer. Bozdağlar ve Aydın Dağları'na kar yağar, nem oranı %64 dür. Ödemiş bitki örtüsü genelde makidir. Dağlarda meşe ağacı türleri, kestane menengiç ve kızılçam ağaçları yetişmektedir. Ovada ise ceviz, incir, kavak, fıstıkçamı, turunçgiller, zeytin ve meyve ağaçları yer almaktadır.

Ekonomi

Ödemiş'in ekonomisi tarıma dayalı olup ilçe yüzölçümünün %36 sı tarım arazisidir. 21 binden fazla aile tarımla uğraşmakta ve geçimini böylelikle sağlamaktadır. Başlıca tarım ürünleri patates, incir, zeytin, karpuz, susam, kestane, tütün, üzüm ve yaş sebzelerdir. Yöre verimli topraklara sahip olup, tarlalardan bir yılda üç ürün kaldırılabilmektedir. Ayrıca Bademli yöresi meyve fidanı yetiştiriciliği ve kiraz üretimi alanlarında Türkiye ekonomisinde büyük bir paya sahiptir. Ayrıca Ödemiş'te üretilen bir diğer önemli ürün ise Ödemiş Deri Tulum Peyniri'dir. Tüm Ege bölgesinde enfes tadını bilmeyen yoktur. Ege bölgesinde Deri Tulum Peyniri sadece Ödemiş'te yapılmaktadır.

İlçe'nin ilçe halkı tarafından "kompir" olarak nitelendirilen sarı renkli patatesi sadece Ege Bölgesi'nde değil tüm Türkiye pazarlarında görülebilen en meşhur tarım ürünüdür.

İlçenin hazır yemek kültürünün en meşhur örnekleri Ödemiş kebabı, Ödemiş Sandviçi ve Töngül Pidesi'dir. Ev yemek kültüründe ise sebze ve et yemeklerine ilaveten birçok bölgede bilinmeyen ebegümeci, ısırgan, iğnelik, sarmaşık, vb gibi envai çeşit otlardan yapılan enfes ot kavurmaları mevcuttur.

Ödemiş'in sanayi yapısı da tarımsal hammaddelere dayalıdır. Ayrıca imalat sanayi içinde değerlendirilecek iş makineleri, çelik döküm, elektronik, süt ürünleri, plastik, ağaç ürünleri, zeytinyağı vb. fabrikalar ve işletmeleri bulunmaktadır. Sanayileşme yönünde özellikle son yıllarda önemli adımlar atılmaktadır.

Ödemiş türküleri

1. Mezarımın Taşı Bozdağa Karşı
2. Muhabbetler kuruldu
3. Yeşil Gey Yeşil Kuşan
4. Ödemiş Kavakları
5. Bakırlım Da İnip Gelir İnişten
6. Demirci Mehmet Efe
7. Eminemin Duvağı
8. Ödemiş Dedikleri
9. Ödemiş'in İçinde Camlı Meyhane
10. Kaymakçı Kahvesi

Turistik yerler

Ödemiş ilçesinde bulunan turistik yerler şöyledir:

1. Bedia Akartürk Müzesi
2. Kadın El Sanatları Pazarı
3. Tarihi Arasta Çarşısı
4. Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi
5. 125.Yıl Kültür Parkı
6. Ödemiş Müzesi
7. İlk Kurşun Anıtı
8. Gölcük Gölü
9. Bozdağ Kayak Merkezi
10. Tarihi Lübbey Köyü
11. Birgi Mahallesi
12. Hypaipa Antik Kenti

Alışveriş

İlçede büyük market olarak 6 tane A101, 5 tane Şok,13 tane Karabıyık Market, 2 tane Pehlivanoğlu, 2 tane UCZ Sistem, 5 tane BİM, 2 tane Migros, 2 tane Kipa vardır. Giyim mağazası olarak: Koton, Defacto, LC Waikiki, Şanel, S-Wass gibi mağazalar vardır.

Tarihi Sitler

Ödemiş bölgesine ait tarihi sit alanları şöyledir; Hypaipa (Günlüce), Dios Hieron (Birgi), Digda (Ovakent), Potamia (Bademli), Ayasurat (Türkönü), Torrhebia (Gölcük), Mesotmolos (Bozdağ), Bazdegümi (Yolüstü), Medeksis (Ortaköy), Adagüme (Konaklı), Bükürgüme (Bademli).

Mutfak

Ödemiş ilçesine ait yöresel yemekler şöyledir: Ödemiş Kebabı, Töngül Pidesi, Keşkek, Ekmek Dolması, Yağlı Sulu Akıtma, Kestirme Çorbası, Höşmerim, Heybeli Çorba, Yağlı Ekmek, Sinkonta, Isırgan Avukması, Dibile, Kabakaşı Tatlısı, Kalburbastı Tatlısı.

Nüfus

05.03.1923-31.03.1923 Dönemi Ödemiş Belediye Başkanı Şükrü Saraçoğlu

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[6]	112.902	30.580	82.322
1970[7]	117.842	34.630	83.212
1975[8]	123.935	37.364	86.571
1980[9]	128.671	40.736	87.935
1985[10]	135.673	47.475	88.198
1990[11]	124.968	51.620	73.348
2000[12]	128.259	61.896	66.363
2007[13]	128.253	71.219	57.034
2008[14]	128.797	71.480	57.317
2009[15]	129.210	73.310	55.900
2010[16]	129.695	74.054	55.641
2011[17]	129.968	75.299	54.669
2012[18]	129.005	75.577	53.428
2013[19]	129.295	129.295	veri yok
2014[20]	129.407	129.407	veri yok
2015[21]	132.028	132.028	veri yok

Belediye başkanları

Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları
Yıllar	Belediye Başkanı	Parti	Oy oranı (%)
2014	Abdurrahman Mahmut Badem	AK Parti	39.06
2009	Bekir Keskin	CHP	46.47
2004	Abdurrahman Mahmut Badem	AK Parti	37.42
1999	Mehmet Eriş	CHP	28.92
1994	Münir Bezmez	DYP	25.93
1989	Gülen Köymen	DYP	39.26
1984	Hüseyin Son	ANAP	28.80
1977	Tahir Çaylı	CHP	52,09
1973	Fuat Kılcı	AP	47,38

Genel Seçimler

Yıl	Kazanan Parti	Oy Oranı
1973	CHP	%48
1977	CHP	%52
1983	HP	%42
1987	SHP	%30
1991	DYP	%34
1995	DYP	%35
1999	DSP	%38
2002	DYP	%22
2007	Ak Parti	%32
2011	Ak Parti	%45
2015	CHP	%39
2015	CHP	%38

Ulaşım

İzmir'den Aydın Otoyoluna girip Torbalı-Ödemiş kavşağından çıkarak Bayındır-Ödemiş yoluna girerek Ödemiş'e varılır. Ankara-İzmir yolundan geliyorsanız Salihli ilçesinden Bozdağ-Ödemiş yönüne sapılır ve Ödemiş'e varılır.

Denizli'den geliyorsanız Buldan ilçesinden Alaşehir Yoluna girilir ve Alaşehirden Kiraz-Ödemiş yönüne sapılarak Ödemiş'e varılır.

Demiryolu ile İzmir(Basmane)-Torbalı-Bayındır-Ödemiş istasyonları arası günde 7 kez karşılıklı 100 dk süren modern tren seferleri düzenlenmektedir.

Torbalı(İZBAN) - Ödemiş arasında 795 numaralı düzenli ESHOT seferleri düzenlenmektedir.

İzmir, Balıkesir, Bursa, İstanbul, Uşak, Afyon, Ankara ve Antalya otogarından karşılıklı otobüs seferleri de düzenlenmektedir.

Ayrıca ilçe merkezinden Tire, Bayındır, Kiraz, Aydın, Nazilli, Beydağ, Alaşehir, Salihli ve Kuşadası’na karşılıklı minibüs seferleri vardır.

ÖDEMİŞ , İZMİR'den yönler
	Salihli
Bayındır ve Tire	K B D G	Beydağ ve Kiraz
	Nazilli

Eğitim

Okullar

• Ödemiş Anadolu İmam Hatip Lisesi
• Ödemiş Ticaret Odası Anadolu Öğretmen Lisesi
• Ödemiş Anadolu Lisesi
• Ödemiş Yabancı Dil Ağırlıklı Lisesi
• Ödemiş Hulusi Uçaçelik Anadolu Lisesi
• Ödemiş Fen Lisesi
• Ödemiş Kaymakçı Lisesi
• Ödemiş Anadolu Meslek ve Endüstri Meslek Lisesi
• Prof. Dr. Muzaffer Kula Anadolu Lisesi
• Ödemiş İlk Kurşun Mesleki Teknik Ve Anadolu Lisesi
• Ödemiş Ovakent Çok Programlı Anadolu Lisesi
• Birgi Fazlı Alpay M.T.A.L

Kaynakça

1. 6/11
2. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6XDI2q9rF. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
3. http://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/5e32d48195ff4f0a9568f1d7daf79136.pdf
4. Refik Ahmet-Anadolu Türkmen Aşiretleri, 1930,S.206
5. Vital Cuinet- V.La Turquie d’Asie, cilt:3, Paris-1894,s.515
6. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bspoq2nl. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnWGvcQ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btq3aeJB. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtufBw1x. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btwj7yKW. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyMchfP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0UyXta. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu209gxs. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3nVSQR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuD1h3Ox. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFbZCgl. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
17. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGuy9WN. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
18. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxkK12b. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
19. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUw3npf. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
20. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6XDI2q9rF. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
21. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

• Ödemiş Belediyesi
• Başvekil Şükrü Saracoğlundan Anılar