Ödemiş
Ödemiş | |
— İlçe — | |
Ödemiş'in İzmir'deki konumu | |
Koordinatlar: 38°13′K 27°58′D / 38.217°K 27.967°D | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | İzmir |
Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
Yönetim | |
- Kaymakam | Celil Ateşoğlu |
- Belediye başkanı | Abdurrahman Mahmut Badem (AK Parti) |
Yüzölçümü [1] | |
- Toplam | 1.025 km2 (395,8 mi2) |
Rakım | 123 m (404 ft) |
Nüfus (2015)[2] | |
- Toplam | 132,028 |
- Kır | - |
- Şehir | 132,028 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
Posta kodu | 35750 |
İl alan kodu | 0232 |
İl plaka kodu | 35 |
İnternet sitesi: Odemis.bel.tr |
Ödemiş (Yunanca: Οδεμήσιο) , İzmir'e bağlı ilçe ve ilçe merkezidir. Ödemiş İzmir'de Bergama'dan sonra en geniş yüzölçümüne sahip ilçedir. İzmir'de en kalabalık 12. ilçedir. Ayrıca Küçük Menderes ilçeleri arasında yüzölçümü en geniş ilçe ve en kalabalık 2.ilçedir.Ödemiş,İzmir İli'nin merkez ilçeleri dışında en büyük ilçesidir. 2004 verilerine göre Ödemiş'in tarımsal üretim değerinin ülke içindeki payı 0,70675'dir. Bu oranla tarımsal üretim değer sıralamasında ülke içinde 13.sırada yer almıştır.[3]
Köken Bilim
Ödemiş ilçesinin ismi hakkında pek çok görüş vardır. Kimi görüşlere göre Ödemiş ismi Yunanca Eudaimos(Mutluluk) ya da Adamis(Ana tanrıça) kelimelerinden gelmektedir. Fransız oryantalist Vital Cuinet ise V.La Turquie d’Asie eserinde bölgenin ismi Teke Türkmenlerine bağlı Ötemiş oymağından gelmektedir. Ayrıca Refik Ahmet-Anadolu Türkmen Aşiretleri eserinde de bu görüşe yer alır. [4][5]
Coğrafya
Ödemiş Türkiye’nin batısında Ege bölgesinde İzmir iline bağlı bir ilçedir. 2015 yılı nüfus verilerine göre toplam nüfusu 132.028'dir. Ödemiş´in İzmir’e uzaklığı 113 kilometredir. Denizden yüksekliği 123 metre olup en yüksek noktası 2157 metre ile Bozdağlar'dır. Yüzölçümü 107.900 hektardır. Büyük bir kısmı ovalık olan arazinin ortasından Küçük Menderes Nehri akmaktadır. Gölcük Gölü ilçe topraklarında bulunur.
Bölge Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. İlçede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağmurlu geçer. Bozdağlar ve Aydın Dağları'na kar yağar, nem oranı %64 dür. Ödemiş bitki örtüsü genelde makidir. Dağlarda meşe ağacı türleri, kestane menengiç ve kızılçam ağaçları yetişmektedir. Ovada ise ceviz, incir, kavak, fıstıkçamı, turunçgiller, zeytin ve meyve ağaçları yer almaktadır.
Ekonomi
Ödemiş'in ekonomisi tarıma dayalı olup ilçe yüzölçümünün %36 sı tarım arazisidir. 21 binden fazla aile tarımla uğraşmakta ve geçimini böylelikle sağlamaktadır. Başlıca tarım ürünleri patates, incir, zeytin, karpuz, susam, kestane, tütün, üzüm ve yaş sebzelerdir. Yöre verimli topraklara sahip olup, tarlalardan bir yılda üç ürün kaldırılabilmektedir. Ayrıca Bademli yöresi meyve fidanı yetiştiriciliği ve kiraz üretimi alanlarında Türkiye ekonomisinde büyük bir paya sahiptir. Ayrıca Ödemiş'te üretilen bir diğer önemli ürün ise Ödemiş Deri Tulum Peyniri'dir. Tüm Ege bölgesinde enfes tadını bilmeyen yoktur. Ege bölgesinde Deri Tulum Peyniri sadece Ödemiş'te yapılmaktadır.
İlçe'nin ilçe halkı tarafından "kompir" olarak nitelendirilen sarı renkli patatesi sadece Ege Bölgesi'nde değil tüm Türkiye pazarlarında görülebilen en meşhur tarım ürünüdür.
İlçenin hazır yemek kültürünün en meşhur örnekleri Ödemiş kebabı, Ödemiş Sandviçi ve Töngül Pidesi'dir. Ev yemek kültüründe ise sebze ve et yemeklerine ilaveten birçok bölgede bilinmeyen ebegümeci, ısırgan, iğnelik, sarmaşık, vb gibi envai çeşit otlardan yapılan enfes ot kavurmaları mevcuttur.
Ödemiş'in sanayi yapısı da tarımsal hammaddelere dayalıdır. Ayrıca imalat sanayi içinde değerlendirilecek iş makineleri, çelik döküm, elektronik, süt ürünleri, plastik, ağaç ürünleri, zeytinyağı vb. fabrikalar ve işletmeleri bulunmaktadır. Sanayileşme yönünde özellikle son yıllarda önemli adımlar atılmaktadır.
Ödemiş türküleri
- Mezarımın Taşı Bozdağa Karşı
- Muhabbetler kuruldu
- Yeşil Gey Yeşil Kuşan
- Ödemiş Kavakları
- Bakırlım Da İnip Gelir İnişten
- Demirci Mehmet Efe
- Eminemin Duvağı
- Ödemiş Dedikleri
- Ödemiş'in İçinde Camlı Meyhane
- Kaymakçı Kahvesi
Turistik yerler
Ödemiş ilçesinde bulunan turistik yerler şöyledir:
- Bedia Akartürk Müzesi
- Kadın El Sanatları Pazarı
- Tarihi Arasta Çarşısı
- Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi
- 125.Yıl Kültür Parkı
- Ödemiş Müzesi
- İlk Kurşun Anıtı
- Gölcük Gölü
- Bozdağ Kayak Merkezi
- Tarihi Lübbey Köyü
- Birgi Mahallesi
- Hypaipa Antik Kenti
Alışveriş
İlçede büyük market olarak 6 tane A101, 5 tane Şok,13 tane Karabıyık Market, 2 tane Pehlivanoğlu, 2 tane UCZ Sistem, 5 tane BİM, 2 tane Migros, 2 tane Kipa vardır. Giyim mağazası olarak: Koton, Defacto, LC Waikiki, Şanel, S-Wass gibi mağazalar vardır.
Tarihi Sitler
Ödemiş bölgesine ait tarihi sit alanları şöyledir; Hypaipa (Günlüce), Dios Hieron (Birgi), Digda (Ovakent), Potamia (Bademli), Ayasurat (Türkönü), Torrhebia (Gölcük), Mesotmolos (Bozdağ), Bazdegümi (Yolüstü), Medeksis (Ortaköy), Adagüme (Konaklı), Bükürgüme (Bademli).
Mutfak
Ödemiş ilçesine ait yöresel yemekler şöyledir: Ödemiş Kebabı, Töngül Pidesi, Keşkek, Ekmek Dolması, Yağlı Sulu Akıtma, Kestirme Çorbası, Höşmerim, Heybeli Çorba, Yağlı Ekmek, Sinkonta, Isırgan Avukması, Dibile, Kabakaşı Tatlısı, Kalburbastı Tatlısı.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965[6] | 112.902 | 30.580 | 82.322 |
1970[7] | 117.842 | 34.630 | 83.212 |
1975[8] | 123.935 | 37.364 | 86.571 |
1980[9] | 128.671 | 40.736 | 87.935 |
1985[10] | 135.673 | 47.475 | 88.198 |
1990[11] | 124.968 | 51.620 | 73.348 |
2000[12] | 128.259 | 61.896 | 66.363 |
2007[13] | 128.253 | 71.219 | 57.034 |
2008[14] | 128.797 | 71.480 | 57.317 |
2009[15] | 129.210 | 73.310 | 55.900 |
2010[16] | 129.695 | 74.054 | 55.641 |
2011[17] | 129.968 | 75.299 | 54.669 |
2012[18] | 129.005 | 75.577 | 53.428 |
2013[19] | 129.295 | 129.295 | veri yok |
2014[20] | 129.407 | 129.407 | veri yok |
2015[21] | 132.028 | 132.028 | veri yok |
Belediye başkanları
Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları | |||
---|---|---|---|
Yıllar | Belediye Başkanı | Parti | Oy oranı (%) |
2014 | Abdurrahman Mahmut Badem | AK Parti | 39.06 |
2009 | Bekir Keskin | CHP | 46.47 |
2004 | Abdurrahman Mahmut Badem | AK Parti | 37.42 |
1999 | Mehmet Eriş | CHP | 28.92 |
1994 | Münir Bezmez | DYP | 25.93 |
1989 | Gülen Köymen | DYP | 39.26 |
1984 | Hüseyin Son | ANAP | 28.80 |
1977 | Tahir Çaylı | CHP | 52,09 |
1973 | Fuat Kılcı | AP | 47,38 |
Genel Seçimler
Yıl | Kazanan Parti | Oy Oranı |
---|---|---|
1973 | CHP | %48 |
1977 | CHP | %52 |
1983 | HP | %42 |
1987 | SHP | %30 |
1991 | DYP | %34 |
1995 | DYP | %35 |
1999 | DSP | %38 |
2002 | DYP | %22 |
2007 | Ak Parti | %32 |
2011 | Ak Parti | %45 |
2015 | CHP | %39 |
2015 | CHP | %38 |
Ulaşım
İzmir'den Aydın Otoyoluna girip Torbalı-Ödemiş kavşağından çıkarak Bayındır-Ödemiş yoluna girerek Ödemiş'e varılır. Ankara-İzmir yolundan geliyorsanız Salihli ilçesinden Bozdağ-Ödemiş yönüne sapılır ve Ödemiş'e varılır.
Denizli'den geliyorsanız Buldan ilçesinden Alaşehir Yoluna girilir ve Alaşehirden Kiraz-Ödemiş yönüne sapılarak Ödemiş'e varılır.
Demiryolu ile İzmir(Basmane)-Torbalı-Bayındır-Ödemiş istasyonları arası günde 7 kez karşılıklı 100 dk süren modern tren seferleri düzenlenmektedir.
Torbalı(İZBAN) - Ödemiş arasında 795 numaralı düzenli ESHOT seferleri düzenlenmektedir.
İzmir, Balıkesir, Bursa, İstanbul, Uşak, Afyon, Ankara ve Antalya otogarından karşılıklı otobüs seferleri de düzenlenmektedir.
Ayrıca ilçe merkezinden Tire, Bayındır, Kiraz, Aydın, Nazilli, Beydağ, Alaşehir, Salihli ve Kuşadası’na karşılıklı minibüs seferleri vardır.
ÖDEMİŞ , İZMİR'den yönler | |||||||||||
Salihli |
|||||||||||
Bayındır ve Tire |
|
Beydağ ve Kiraz | |||||||||
Nazilli |
Eğitim
Okullar
- Ödemiş Anadolu İmam Hatip Lisesi
- Ödemiş Ticaret Odası Anadolu Öğretmen Lisesi
- Ödemiş Anadolu Lisesi
- Ödemiş Yabancı Dil Ağırlıklı Lisesi
- Ödemiş Hulusi Uçaçelik Anadolu Lisesi
- Ödemiş Fen Lisesi
- Ödemiş Kaymakçı Lisesi
- Ödemiş Anadolu Meslek ve Endüstri Meslek Lisesi
- Prof. Dr. Muzaffer Kula Anadolu Lisesi
- Ödemiş İlk Kurşun Mesleki Teknik Ve Anadolu Lisesi
- Ödemiş Ovakent Çok Programlı Anadolu Lisesi
- Birgi Fazlı Alpay M.T.A.L
Kaynakça
- ↑ 6/11
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6XDI2q9rF. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ↑ http://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/5e32d48195ff4f0a9568f1d7daf79136.pdf
- ↑ Refik Ahmet-Anadolu Türkmen Aşiretleri, 1930,S.206
- ↑ Vital Cuinet- V.La Turquie d’Asie, cilt:3, Paris-1894,s.515
- ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bspoq2nl. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnWGvcQ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btq3aeJB. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtufBw1x. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btwj7yKW. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyMchfP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0UyXta. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu209gxs. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3nVSQR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuD1h3Ox. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFbZCgl. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGuy9WN. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxkK12b. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUw3npf. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6XDI2q9rF. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
|
|