Türk devletleri listesi

Türk tarihi

İlk Çağ

Orta Çağ

Yeni Çağ

Yakın Çağ

Bağımsız Türk devletleri

Kültigin Heykeli, Orhun Vadisi'nde bulundu.

Karahoca Uygur prensleri

İran'da hüküm süren Kaçar hanedanlığı dönemi sanatından bir örnek

Türk devletleri tarih boyunca Türk halkları tarafından kurulmuş özerk cumhuriyet, beylik ve bağımsız cumhuriyet, beylik, imparatorluk ve hanedanlıkları içerir.

İlk Çağ

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Sakalar	M.Ö 670	-Alp er Tunga -Tomris Hatun -(Şu Destanında) Şu Kağan (Kaynaklarda Kral Ateas)
	Büyük Hun İmparatorluğu	M.Ö.220-46	İlk hükümdar: Teoman Önemli hükümdar(lar): Mete
	Doğu Hun Devleti	M.Ö.46-M.S 48
	Batı Hun Devleti	M.Ö.46-36
	Güney Hun Devleti ya da Batı Hun İmparatorluğu	M.S.48-215
	Kuzey Hun Devleti	M.S.48-156
	Avrupa Hun İmparatorluğu	M.S.370-469	Önemli hükümdar(lar): Attila
	Ak Hun İmparatorluğu	M.S.420-567
	Asya Avar İmparatorluğu	M.S.330-555
	Sabirler	6.Yüzyıl

Orta Çağda İslamiyet Öncesi Dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Göktürk Kağanlığı	M.S.552-582	前突厥 Birinci Göktürk Kurucusu: Bumin Kağan
	Batı Göktürk Kağanlığı	583-657	西突厥
	Doğu Göktürk Kağanlığı	583-630	東突厥
	Avrupa Avar Kağanlığı	562-803
	Xueyantuo	630-647	薛延陀 w:en:Xueyantuo Tingling'in kolu
	Kutrigurlar	5-6.asır	Karadeniz’in kuzeyine egemen oldular
	Otrigurlar	5-6.asır	Karadeniz’in kuzeyine egemen oldular
	Büyük Bulgar Hanlığı	630-665	Önemli hükümdar(lar): Kubrat Han
	Tuharistan Yabgu Devleti	630-700	Göktürklere tabi bir boydu
	Hazar İmparatorluğu	630-965	可薩 Batı Göktürk
	Birinci Bulgar İmparatorluğu	632-1018	Tuna Bulgar Hanlığı (632-864) / Bulgar Knezliği (864-913) / Bulgar Çarlığı (913-1018)
	Kangar Birliği	659-750
	İdil Bulgarları	665-1391	İlk Müslüman Türkler/Çuvaşistan'ın kökeni
	İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı	681-744	後突厥 ya da Kutluklar Önemli hükümdar(lar): Kutluk (İlteriş) Kağan, Bilge Kağan, Kül Tigin
	Türgişler	717-766	突騎施 Batı Göktürk Kağanlığının "On Ok"'dan
	Uygur Kağanlığı	744-840	回紇, 烏護, 烏紇, 韋紇, 回鶻
	Oğuz Yabguluğu	750-1055
	Karluklar	766-840	葛羅祿 (MS 665-680)
	Kansu Uygur Krallığı	848-1036
	Karahoca Uygur Krallığı	991-1209

İslamiyet Sonrası Dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Karahanlı Devleti	840-1042	Karluklar ile Uygur Kağanlığı'nın kalıntısı. Türk tarihinde Orta Asyada İslamiyeti kabul eden ilk devlet.
	Peçenek Hanlığı	860-1091
	Kıpçak Hanlığı	9-13.asır	ya da Kumanlar
	Şirvanşahlar	861-1538	Bugünkü Azerbaycan'da.
	Tolunoğulları	868-905
	Kansu Uygur Krallığı	905-1226	甘州回鶻 Bugünkü Sarı Uygurların kökeni.
	Karahoca Uygur Krallığı	911-1368	高昌回鶻 (Bugünkü Doğu Türkistan)
	Akşitler	935-969
	Salariler	941-981	Bugünkü Azerbaycan'da.
	Revvadiler	981-1040	Bugünkü Azerbaycan'da.
	Oğuz Yabgu Devleti	950-1040
	Gazne Devleti	962-1187	Samaniler'in memlûklerinden.
	Büyük Selçuklu Devleti	1037-1194	Selçuklular
	Doğu Karahanlılar	1042-1211
	Batı Karahanlılar	1042-1212
	Suriye Selçukluları	1092-1117	Melikşah'ın kardeşi Tutuş'un hükümdarlığı
	Anadolu Selçukluları	1092-1243	Rum Selçukluları olarak bilinir.
	Kirman Selçukluları	1092-1230	Alp Arslan'ın kardeşi Kavurd Bey'in sülalesi / Kaşkaylar ve Hamselerin kökeni.
	Harezmşahlar Devleti	1097-1231	Selçuklular'ın Memlûklerinden Anuş Tegin tarafından kurulan devlet
	Böriler	1117-1154	ya da Suriye Atabeyliği
	Zengiler	1127-1259	Musul, Halep Atabeylikleri
	İl-Denizliler	1146-1225	ya da Azerbaycan Atabeyliği
	Erbil Beyliği	1146-1232	ya da Erbil Beyliği
	Salgurlular	1147-1284	ya da Fars Atabeyliği
	Irak Selçukluları	1157-1194	Sencer'in ölümünden sonra Irak-ı Arap ve Irak-ı Acem (Batı İran)'ı yöneten Büyük Seçlukluların kalıntısı.
	Memluk Hanedanlığı	1206-1290	Delhi Sultanlığı'nı Türk Memlûk Hanedanı kurmuştur.
	Karluk Devleti	1212-1300	Karahanlıların devamı.

I. Dönem Anadolu Beylikleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Mengüçlü Beyliği	1072-1277
	Çaka Beyliği	1081-1098
	Dilmaçoğulları Beyliği	1085-1192
	Çubukoğulları Beyliği	1085-1092
	Danişmendli Beyliği	1092-1202
	Saltuklu Beyliği	1092-1202
	İnaloğulları Beyliği	1098-1183
	Ahlatşahlar Beyliği	1100-1207
	Artuklular	1102-1408
	Çobanoğulları	1227-1309
	Tanrıbermiş Beyliği	1074-1098

Moğol İstilası Sonrası Dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Altın Orda Devleti	1242-1502	Kurucusu: Batu Han
	Çağatay Hanlığı	1227-1347	Kurucusu: Çağatay Han
	Bahri Hanedanı	1250-1389	Memlûk Sultanlığı, Burci Hanedanı ise Çerkes memlûklerinden.
	Haleci Hanedanı	1290-1321	Delhi Sultanlığı (1206-1526)
	Osmanlı Devleti	1299-1922	Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu. 600 yıldan fazla varlığını sürdürdü.
	Basarab Hanedanı	1310-1627	Eflak Prensliği'nin Kıpçak = Kuman kökenli hanedanı.
	Tuğluk Hanedanı	1321-1398	Delhi Sultanlığı (1206-1290)
	Timur İmparatorluğu	1370-1507	Çağatay Hanlığı'na bağlı olup Türklerden Barlas boyu.
	Bengal sultanlığı	1352–1576
	Kazan Hanlığı	1438-1552
	Kırım Hanlığı	1441-1783	1475'ten 1774 yılına kadar (Küçük Kaynarca Antlaşması) Osmanlı'ya bağlı kaldı.
	Safeviler	1502-1736
	Babür İmparatorluğu	1526-1858
	Afşar Hanedanı	1736-1802	Türkmenler
	Bakü Hanlığı	1747-1806	Azerbaycan’da.
	Kaçar Hanedanı	1781-1925	Türkmenler

II. Dönem Anadolu Beylikleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Karamanoğulları	1256-1483
	İnançoğulları Beyliği	1261-1368
	Sâhipataoğulları Beyliği	1275-1342
	Pervaneoğulları Beyliği	1277-1322
	Eşrefoğulları	1280-1326
	Menteşeoğulları Beyliği	1280-1424
	Dobruca Beyliği	1281-1299	Dobruca (bugünkü Bulgaristan ve Romanya)'da.
	Alâiye Beyliği	1293-1421
	Karesioğulları	1297-1360
	Candaroğulları Beyliği	1299-1462
	Osmanoğulları Beyliği	1299-1922	Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu.
	Germiyanoğulları Beyliği	1300-1423
	Hamitoğulları Beyliği	1301-1423
	Saruhanoğulları	1302-1410
	Tacettinoğulları Beyliği	1303-1415
	Aydınoğulları	1308-1426
	Tekeoğulları	1321-1390
	Ramazanoğulları	1325-1608
	Eretna Beyliği	1335-1381
	Dulkadiroğulları	1339-1521
	Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti	1381-1398

-- Eski dönemlerde kullanılan Osmanlı bayrakları sırasıyla:
--> --> --> --> -->

Eski Cumhuriyetler

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti	31 Ağustos 1913 - 29 Ekim 1913	Batı Trakya Türk Cumhuriyeti
	Kırım Halk Cumhuriyeti	1917-1918
	Türkistan Milli Devleti	1917-1918
	Aras Cumhuriyeti	1918	Bugünkü Nahçıvan topraklarında kurulan kısa süreli bir hükümet.
	Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükûmeti	1918-1919	ya da Kars Cumhuriyeti
	İdil Ural Devleti	1918-1919
	Alaş Orda	1917-1920
	Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti	1918 - 1920
	Azadistan	1919-1920
	Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti	1920-1924
	Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti	1920-1925
	Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti	12 Kasım 1932 - 6 Şubat 1934
	Hatay Cumhuriyeti	1938-1939
	Tannu Tuva Halk Cumhuriyeti	1921-1944
	Azerbaycan Milli Hükûmeti	1945
	Doğu Türkistan Cumhuriyeti	12 Kasım 1944 - 20 Ekim 1949
	Kıbrıs Türk Federe Devleti	1975-1983
	Ankara Hükûmeti	3 Mayıs 1920 - 29 Ekim 1923	ya da Büyük Millet Meclisi Hükûmeti

Sovyetler Birliği dönemi cumhuriyetleri

İlk dönem Sovyet ve özerk Sovyet cumhuriyetleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1918-1924	Bugünkü Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan topraklarını kapsar. Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti ve Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti toprakları üzerinde kurulmuştur.
	Tatar-Başkurt Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1919-1921	Bugünkü Tataristan'ı ve Başkurdistan'ı kapsar.
	Kırgızistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1920-1925	Bugünkü Kazakistan'ı kapsar. Kırgızistan ÖSSC daha sonra Kazakistan ÖSSC adını almıştır. 1920 öncesi, bugünkü Kazakistan toprakları üzerinde Türkistan Genel Valiliği kurulmuştu.

Sovyet cumhuriyetleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1922-1991	Öncesi statüsü: -Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti 1922-1936 Bağımsız Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti 1922'de Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adı altında 1922 yılında Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti üyesi oldu.
	Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1936-1991	Önceki statüsü: -Türkistan Genel Valiliği 1729-1920 -Kırgızistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920-1925 -Kazakistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1925-1936
	Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1936-1991	Önceki statüsü: -Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1918-1924 -Kara-Kırgız Özerk Oblastı 1924-1926 -Kırgızistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1926-1936
	Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1924-1991	Önceki statüsü: -Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1918-1924
	Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1925-1991	Önceki statüsü: -Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1918-1924
	Tataristan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1990	Önceki statüsü: -Tatar-Başkurt Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1919-1921 -Tataristan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1921-1990

Özerk Sovyet cumhuriyetleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Çuvaşistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1925-1991	Önceki statüsü: -Çuvaş Özerk Oblastı 1919-1925
	Yakutistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1921-1990
	Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1921-1991	Halkın bir kısmı Türki idi. Dağıstan Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin Rusya'ya katılmasıyla özerk sovyet cumhuriyete dönüştürüldü.
	Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1924-1991
	Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1920-1945	1945'te oblast oldu daha sonra Ukrayna'ya bağlanarak tekrar, ÖSSC statüsü aldı.
	Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1932-1992	Önceki statüsü -Karakalpak Özerk Oblastı 1919-1932.
	Kabardin-Balkar Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1936-1944	Önceki Statüsü: -Kafkasya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920-1924 -Kabardino-Balkar Özerk Oblastı 1924-1936 1944 ile 1957 arası Kabardin ÖSSC olarak adı değiştirildi, 1957'de tekrar Kabardino-Balkar ÖSSC adını aldı.
	Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1961-1991	Önceki statüsü: -Tuva Özerk Oblastı 1944-1961 SSCB'ye katılan Tuva Halk Cumhuriyeti özerk oblast statüsü almıştı.
	Karaçay-Çerkez Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1990-1991	Önceki statüsü: -Kafkasya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920-1924 -Karaçay-Çerkez Özerk Oblastı 1924-1926 Özerk Oblastın Tekrar kuruluşu: 1957-1991.
	Dağlık-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	1990-1991	Önceki statüsü: -Dağlık-Altay Özerk Oblastı 1922-1991 Oyrot Özerk Oblastı adıyla kuruldu ve 1948'de Dağlık-Altay olarak değiştirildi.
	Hakas Özerk Oblastı	1990-1991	Hakas vilayeti, özerk oblast statüsünü 1990'da aldı.

Çağdaş Cumhuriyetler

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Türkiye Cumhuriyeti	1923-....
	Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ^{De facto}	1983-....
	Azerbaycan	1991-....
	Kazakistan	1991-....
	Kırgızistan	1991-....
	Özbekistan	1991-....	Başta Özbekistan olmak üzere Orta Asya'ya yayılmış olan Ahıskalıların kullandıkları gayriresmi bayrağı
	Türkmenistan	1991-....

Çağdaş Özerk Cumhuriyetler

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Sincan Uygur Özerk Bölgesi	1955-....	Doğu Türkistan'ın gayriresmî bayrağı Gökbayrak'tır. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özerk cumhuriyettir. Nüfusun %61.14'ünü Uygurlar, Salarlar ve Yugurlar gibi Türk Halkları oluşturur. Bölgedeki Türkler arasında İslam dini yaygındır.
	Altay	1991-....	Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyettir. Nüfusun 40,7'ini Türk Halkları oluşturur, Altaylar'ın oranı %34,5, Kazaklar'ın oranı ise %6,2'idir. Bölgedeki Türkler arasında Şamanizm'in yanı sıra Tengricilik, Burhancılık ve Hristiyanlık da yaygındır.
	Balkar	1991-....	Rusya'ya bağlı bir özerk cumhuriyettir. Asıl adı Kabardey-Balkarya olup çok uluslu bir yapıya sahiptir. Nüfusun çoğunu Cumhuriyete adını veren bir Çerkes Grubu olan Kabardeyler ve bir Türk Halkı olan Balkarlar oluşturmaktadır. Balkarlar'ın nüfusa oranı ise %11.5'dir. Bölgede İslam dini yaygındır.
	Başkurtistan	1991-....	Rusya'ya bağlı bir özerk cumhuriyettir. Nüfusun %57,6'sını Türk Halkları oluşturur. Başkurtlar'ın oranı %29.5, Tatarlar'ın oranı %25,4, Çuvaşlar'ın oranı ise %2,7'dir. Başkurtlar ve Tatarlar arasında İslam, Çuvaşlar arasında Hristiyanlık dini yaygındır.
	Çuvaşistan	1991-....	Rusya'ya başlı bir özerk cumhuriyettir. Nüfusun %67,7'sini Çuvaş Türkleri, %2,8'ini ise Tatar Türkler'i oluşturmaktadır. Çuvaşlar arasında Hristiyanlık, Tatarlar arasında İslam dini yaygındır.
	Dağıstan	1991-....	Rusya'ya bağlı bir özerk cumhuriyettir. Halkın yaklaşık %25'ini Türk Halkları olan Kumuklar, Azeriler ve Nogaylar teşkil eder. Kafkasya Avarları'nın kökeni tartışmalıdır. Dağıstanda Nogayların kullandıkları asıl bayrak. Dağıstan'da Kumukların kullandıkları gayriresmî bayrak. Bölgede çeşitli Türk halkları ve Kafkasya halkları yaşamaktadır. Bu halkların arasında İslam dini yaygın olup, nüfusun %90'ı Müslümanlar'dan oluşmaktadır.
	Gagavuzya	1991-....	Moldova'ya bağlı bir özerk cumhuriyettir. Nüfusun %82,1'ini Gagavuz Türkler'i oluşturur. Gagavuzlar arasında Hristiyanlık dini yaygındır.
	Hakasya	1991-....	Rusya'ya bağlı bir özerk cumhuriyettir. Hakaslar nüfusun %12'sini oluşturmaktadır. Hakas Türkler'i arasında Hristiyanlık yaygındır.
	Karaçay	1991-....	Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyettir. Asıl adı Karaçay-Çerkesya olup çok uluslu bir yapıya sahiptir. Nüfusun çoğunu ülkeye adını Çerkesler ve bir Türk Halkı olan Karaçaylar oluşturmaktadır. Türk Halkları'nın nüfusa oranı %44,3 olup bunun %41'i Karaçay, %3,3'ü ise Nogay'dır. Bölgede İslam dini yaygındır.
	Karakalpakistan	1991-....	Özbekistan'a bağlı bir özerk cumhuriyettir. Karakalpaklar'ın nüfusa oranı %32'dir. Bunun dışında bölgenin %32'sini Özbekler, %25'ini de Kazaklar oluşturur.
	Nahçıvan	1991-....	Azerbaycan'a bağlı özerk cumhuriyettir. Türkiye ile sınırı vardır. Nüfusun %99'unu Azerbaycan Türkleri oluşturur.
	Tataristan	1991-....	Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyettir. Nüfusun %56,3'ünü Türk Halkları oluşturmaktadır. Tatarlar'ın oranı %53,2, Çuvaşlar'ın oranı ise %3,1'dir. Tatarlar arasında İslam, Çuvaşlar arasında Hristiyanlık dini yaygındır.
	Tuva	1991-....	Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyettir. Nüfusun %82'sini bir Türk Halkı olan Tuvalar oluşturur. Tuvalar arasında Budizm ve Tengricilik dini yaygındır.
	Yakutistan	1991-....	Rusya'ya bağlı bir özerk cumhuriyettir. Nüfusun %51'ini Türk Halkları oluşturur. Yakutlar'ın oranı %49,9, Dolganlar'ın oranı 0,2, Tatarlar'ın orası ise 0.7'dir. Bölgedeki Türkler arasında Hristiyanlık ve Tengricilik dini yaygındır.

Ayrıca bakınız

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/4/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.