Tabanıyassı Mehmed Paşa

Tabanıyassı Mehmed Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
18 Mayıs 1632 - 2 Şubat 1637
Hükümdar IV. Murad
Yerine geldiği Topal Recep Paşa
Yerine gelen Bayram Paşa
Kişisel bilgiler
Ölüm 1639
İstanbul

Tabanıyassı Mehmed Paşa IV. Murad saltanatında 18 Mayıs 1632 - 2 Şubat 1637 tarihleri arasında dört yıl sekiz buçuk ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatı

Arnavutluk'da Taşlıca'da doğmuştu.[1]Kızlarağası Hacı Mustafa Ağa’nın hizmetinde yetişmişti. Mirahor oldu. Sonra vezirlikle Mısır valiliğine gönderildi.

18 Mayıs 1632’de bir yeniçeri isyanı çıkarmasi sebebi ile IV. Murat emriyle idam edilen Topal Recep Paşa’nın yerine sadrazamlığa getirildi. Tabanıyassı Mehmet Paşa şehirde asayişi geri getirmek için tebdbirler almaya başladı. 9 Haziran günü mülazım yazılmak dolayısı ile isyan eden kapıkulu askerleri Okmeydanı'nda toplandılar ve hanlarda oda döşemeyenlere mülazımlık verilmemesi isteklerinde ısrar ettiler. Atmeydanı'nda yeni bir isyan başlayacağı haberi etrafa yayıldı. IV. Murat bir ferman yayınlayarak mülazımlık uygulamasının yasak oldugunu bildirdi. Bu durumu görüşmek üzere Sinan Paşa Köşkü'nde bir ayak divanı toplanacağını ilan etti. Bu toplantıya devlet ricalinden vezirler, ulema ve ocak ağaları katıldı. Atmeydanı'nda isyancıların elebaşısı olan ocak ihtiyarlari da geldiler ve halk sahili doldurdu. IV. Murat köşk önünde bir tahta oturup bu toplantıyı idare etti. Bu divana katılanlar Kuran üzerine yemin ederek padişaha sadık olacaklarını bidirdirdiler. Bir hüccet yazılarak isyanciların elebaşlarının yakalanıp otoritelere teslim edilmesi emredildi. Sadrazam her gün konağında toplantı yaptıktan sonra ya tebdil kiyafetle ya da açıkca şehirde kol gezmeye başladı. Bunu takip eden günlerde otoriteler isyan elebaşısı olan Saka Mehmed, Cin Ali ve diğerlerini yakalayıp idam ettirdiler. Kapıkulu askerlerinin bulunduğu hanlar boşaltıldı. Sehir sokaklarında görülen disiplinsiz, eğri sarıklı sipahi askerleri hemen idam edildiler. İsyan elebaşısı olduğu bildirilen ve yakalanmamış olan kapıkulları askerlerinin kayıtları silindi. Eyaletlere fermanlar gönderilerek celalilik yapanların hemen idam edilmeleri ve eyalette bulunup sırf ulufe elde etmek için kapıkulu askeri esamesi taşıyanların da elimine edilmeleri emredildi.[2]

Böylece sadrazam kapıkulu isyanını bastırarak, kapıkulu ocaklarında temizlik yapıp ocaklarda disiplin ve ülkede, özellikle İstanbul'da, asayiş sağlandı.

Tabaniyassı Mehmet Paşa, 22 Ekim 1633'de doğu seferine çıkmak üzere Üskudar'dan ayrıldı. İstanbul'da sedaret kaymakamı olarak [{Bayram Paşa]] kaldı. IV. Murat ise (sonradan Revan Seferi) adı verilecek olan) doğu seferine 28 Mart 1635'de başladı. Sadrazam da IV. Murat'ın Revan Seferi'ne katıldı. Bu seferde Revan kalesi kuşatılıp alındı ve yakınindaki Maku, Cors, Hoy ve Tebriz kaleleri de ele geçirilip bu yerlerdeki kalelelr yıktırıldı. Revan'ın ve bu kalelerin ele geçirilmesinde gösterdiği üstün hizmet dolayısı ile Sadrazama sedaret görevine ek olarak Rumeli beylerbeyliği verildi. IV. Murat İstanbul'a geri döndüğü zaman sadrazam Tabaniyassi Mehmet Paşa Diyarbakır'da bırakıldı. [2]

İran Şahı çok geçmeden Revan'a hücum edip son seferde Osmanlılar eline geçmiş toprakları geri almaya başladı. Diyarbakır'da bırakılan ve Osmanlı güçlerinin serdarı olan Tabanıyassı Mehmet Paşa doğuda kışın çok şiddetli geçmesinden dolayı bu hücumları önlemeye imkan bulamadı ve İran kaybettiği arazileri geri almayi başardı. Bu nedenle Tabanıyassı Mehmet Paşsa Diyarbakır'da iken Şubat 1636'da sadrazamlıktan azledildi. Mayıs 1636'da İstanbul'a geri geldiği zaman Çinili Köşk'de tutuklandı ve idam edilmesi beklenmekteydi. Fakat hava ve iklimin bu başarısızlığına neden olduğu açıkça anlaşıldığı için affolundu.[2]

Merkezi Silistre'de bulunan Ozi Valiliğine tayin edildi. Burada vali iken Eflak ve Boğdan voyvodaları ile arası açıldı. Ocak 1638'de Budin Valiliğine nakloldu.

IV. Murat 1639 yaz başlangıcında Bağdat Seferi sonunda İstanbul'a döndüğü sırada acele olarak İstanbul'a çağrıldı ve kaptan-ı derya olarak atanan padişahın ünlü silahtarı Mustafa Paşa yerine İstnabul'da sadaret kaymakamı olarak görevlendirildi. Bu görevde iken daha önceki görevi sırasında kendisiyle araları açılan Eflak ve Boğdan voyvodalarını görevlerinden azlettirdi. Fakat bunlar yeni kaptan-ı derya olan ve kaymakamlıkta ve başvezirlikte gözü olan Silahtar Mustafa Paşa'ya değerli hediyeler vererek onun bu değişiklikleri IV. Murat'a söyleyip şikayet etmesini sağladılar. Bunun üzerine Tabanıyassı Mehmet Paşa sedaret kaymakamlığından azledildi ve yerine Deli Hüseyin Paşa kaymakamlığa getirildi. IV. Murat da Silahtar Mehmet Paşa'nın kışkırtması ile voyvodoların bu azilleri ile Tabanıyassı Mehmet Paşa'nin bir hainlik yapıp bu bölgelerde isyana sebep olmak ve devlete yeni gaileler çıkarmak istediğini düşünerek onu önce Yedikule'de tutuklattı. 1639 günü ise burada boğularak idam edildi.[1]

Kaynakça

  1. 1 2 Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN:978-975-16-0010) say.384-385
  2. 1 2 3 Sakaoglu, Necedet (1999) Bu Mulkun Sultanlari, Istanbul:Oglak Yayinlari ISBN:975-329-2996 say. 241-244

Dış bağlantılar

Popüler kültürdeki yeri

Siyasi görevi
Önce gelen:
Topal Recep Paşa		 Osmanlı Sadrazamı
18 Mayıs 1632 - 2 Şubat 1637		 Sonra gelen:
Bayram Paşa
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/3/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.