Ermeni Süleyman Paşa

Ermeni Süleyman Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
19 Ağustos 1655 - 28 Şubat 1656
Hükümdar IV. Mehmed
Yerine geldiği Kara Murad Paşa
Yerine gelen Deli Hüseyin Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1607
Ölüm 28 Şubat 1687
Üsküdar

Ermeni Süleyman Paşa (d.1607 - ö. 28 Şubat 1687) IV. Mehmed saltanatında 19 Ağustos 1655 - 28 Şubat 1656 tarihleri arasında altı ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatı

Malatyalıdır [1]. Sarayın kapı ağalığının olan ak-ağa İsmail Ağa'nın Yakın akrabası idi. İsmail Ağa aracılığı ile ilk defa İbrahim Paşa sarayına verildi ve sonra da Enderun'da eğitim gördü., Önce Hasodada "tülbent ağalığı" görevi verildi; sonra rikapdarlığa atandı ve Sultan İbrahim döneminde "silahtarlığa" çıktı.[1]

1644'de Rumeli Beylerbeyi görevi verildi ve kubbealtı vezirliği rütbesine atandı. 1652'de ise kubbealtı vezirliği görevi değişmeden "Yeniçeri Ağası" olarak göreve getirildi. Daha sonra yine vezirlik rütbesi ile diğer valiliklerde bulundu. [1]

Mayıs 1655'de İpşiri Mustafa Paşa idam edildikten sonra ondan dul kalan I. Ahmet'in kızı ve padişah IV. Mehmet'in halası olan Ayşe Sultan'la evlenip saraya damad oldu. Ayşe Sultan 6 ay Süleyman Paşa'nın zevceliğinden sonra onun nikahında vefat etmiştir.[2]

Sadrazam Kara Dev Murat Paşa Ağustos 1655'de sadrazamlıktan azledildiğinde sedarete geçirildi. Altı ay süren sadrazamlığı sırasında Girit Savaşı ve Handiye Kuşatması devam etmekteydi. Anadolu'da ve Kırım'da isyanlar almış yürümüştü. Devlet maliyesi bozuktu ve tedavülde olan para enflasyon dolayısıyla devamlı değer kaybetnmekte idi. Süleyman Paşa tedavüldeki parayı ıslah etmek hedefiyle gümüş içeriği daha düşük bir yeni akçe bastırdı. Ama bu yeni akçalara ahali arasında verilen "çingene akçası" veya "meyhane akçası" isiminden anlaşılacağı üzere bu para ıslahı başarılı olmadı. 1656 başlarında Girit'den dönen yeniçerilerin ulufelerini almak için Saray'a gönderdikleri temsilcileri Ağa Kapısı'na başvurduklarında Kulkethüdası Osman Ağa tarafından tahkir edilip uzaklaştırıldılar. Kapıkulu askerleri zaten bu yeni akça ile ulufe almayı kabul etmemekteydiler. Sarayın ilerigelenleri ve Valide Turhan Hatice Sultan kararı ile 28 Şubat 1656'da sadrazamlıktan azledildi. Yerine sadrazam olarak getirilmesi istenen Girit'te bulunan Gazi Deli Hüseyin Paşa'ya daha haber gitmeden Kaptan-ı Derya ve İstanbul Sedaret Kaymakamı Zurnazen Mustafa Paşa kışkırtması ile 29 Şubat 1656'de sonradan Vaka-i Vakvakiye adı verilen büyük bir kapıkulu askeri ayaklanması ortaya çıktı. [3]

Süleyman Paşa azlindan sonra Silistre'ye valilikle yollandı.[4] Daha sonra Süleyman Paşa iki defa İstanbul'da "Sedaret Kaymakamlığı" görevini yaptı. [1]1659'da başlayan sedaret kaymakamlığı sırasında 1660'da İstanbul'da büyük bir yangın çıktı. Eyaletine döndüğü zaman eyalet askerleri ile Don Kazakları üzerine bir sefer yapıp onların Osmanlı topraklarına girmelerini bir müddet için durdurdu. 1665'de yeniden İstanbul'da sedaret kaymakamlığı yaptı ve yine bu sırada daha küçük olmakla beraber bir daha İstanbul yangını ile uğraştı.[3]

Yaşı ilerlediği için İstanbul'da oturtuldu ve kendisine gelir sağlamak üzere Çankırı sancağı arpalık olarak verildi. 1666'da bir ara Erzurum Valiliği görevi de verildi ise de pek ihtiyar olduğu için bu uzak mevkiye gidemeyip bu görevden azledildi. Sonra yine Çankırı sancağı arpalığı ile uzun müddet Üsküdar'da konağında oturdu. Yaşı 80'i geçtiği bir zamanda Üsküdar'daki konağında 28 Şubat 1687'de hayata gözlerini yumdu. [1]

Değerlendirme

Uzunçarsılı onu şöyle değerlendirmiştir:[1]

Halim, selim ve makus talihi idi. Sedareti devletin en buhranlı zamanına rastlamıştır.

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 5 6 Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN:978-975-16-0010) say.410-411
  2. ↑ Endurun Tarihi, C.2 şay.67)
  3. 1 2 E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Martijn Theodoor Houtsma, 1987 C.IX say: 879-880
  4. ↑ Uzunçarşılı C. II.2 say.111. Vecihi Tarihi ve Sicil-i Osmani azlinden sonra Bosna Valiliğine atandığını bildirirler.

Dış bağlantılar

Siyasi görevi
Önce gelen:
Kara Murad Paşa		 Osmanlı Sadrazamı
19 Ağustos 1655 - 28 Şubat 1656		 Sonra gelen:
Deli Hüseyin Paşa
This article is issued from Vikipedi - version of the 7/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.