İbşir Mustafa Paşa
İbşir Mustafa Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 | |
Hükümdar | IV. Mehmed |
Yerine geldiği | Koca Derviş Mehmed Paşa |
Yerine gelen | Kara Murad Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Ölüm | 11 Mayıs 1655 İstanbul |
İbşir Mustafa Paşa (d. 1607 - ö. 11 Mayıs 1655) IV. Mehmed saltanatında 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 tarihleri arasında altı ay on dört gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Hayatı
Abhaz asıllıdır. Köle olarak saraya alınıp yetiştirilmiş, çeşitli görevlerde bulunmuştur. 1635'te Saruhan Sancağı Karahisarı Şarki Mutasarrıfı olmuştur [1]. 1648'de Anadolu Beylerbeyi iken Sultan İbrahim'in Sivas Valisi Varvar Ali Paşa'dan İbşir Paşa'nın güzelliği ile meşhur olan karısını istettiği, Varvar Ali Paşa'nın da "Bir Müslümanın nikahlı karısını sultan bile olsa bir başkasına nasıl teslim edeyim" dediği ve daha sonraki isyanında bu olayın da payı olduğu bilinir. Buna rağmen, İbşir Paşa isyan eden Varvar Ali Paşa'nın üstüne gönderilmiş, önce isyandan vazgeçmesi konusunda nasihatte bulunmuş, isyan devam edince Varvar Ali Paşa'ya katılma bahanesi ile yaklaşarak, onu yakalayarak idam edilmesini sağlamıştır. (1648)[2]
Halep valisi iken devlete muhalefet etmiş hatta Celali olarak tanınmıştır. 1655 yılında Veziriazam Koca Derviş Mehmed Paşa'nın felç olması üzerine, Dârüssâade ağalarının etkisi ile İstanbul'a çağrılarak IV. Mehmed'in 8. Veziriazamı olmuş I. Ahmed'in kızı Ayşe Sultan ile evlendirilmiştir. Ancak kapıkullarına ancak zayıf akçe ile ödeme yapılabilmesi, Girit savaşının olumsuz etkileri, Venediklilerin Çanakkale boğazı ablukası gibi olumsuz şartlara ek olarak Kara Murad Paşa'nın önayak olduğu bir yeniçeri ayaklanması ile yaklaşık 6 ay görev sonrası azil ve katledilmiştir (1656) [3].
Ayaklanması ve sadrazamlığı Sultan İbrahim'in tahttan indirilerek yerine yedi yaşındaki oğlu IV. Mehmed'in çıkarıldığı, Saray ağaları, Meydan Ağaları, Ocak Ağaları ve Valide Sultanlarının devler yönetiminde etkin olup birbirleri ile çatıştıkları 1640-1656 arası karışıklık dönemine rastlar.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.408-409
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5, say.109.
- Danişmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, İstanbul:Doğu Kütüphanesi, ISBN 9789944397681
- Kayas, Ahnmed. "Mustafa Paşa (İpşir)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.310 ISBN 975-08-0072-9
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.146
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Koca Derviş Mehmed Paşa |
Osmanlı Sadrazamı 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 |
Sonra gelen: Kara Murad Paşa |