Theodora (VIII. Konstantin'in kızı)
Teodora Θεοδώρα | |
---|---|
Bizans İmparatoriçesi | |
Üzerinde Teodora'nın tasviri olan bir sikke. | |
Hüküm süresi | 1055–1056 |
Önce gelen | IX. Konstantin Monomakos |
Sonra gelen | VI. Mikhail |
Hanedan | Makedon Hanedanı |
Babası | VIII. Konstantin |
Annesi | Byzantionlu Helena |
Doğum |
984 Konstantinopolis |
Ölüm |
31 Ağustos 1056 Konstantinopolis |
Teodora (981, Konstantinopolis (Bugün İstanbul) -31 Ağustos 1056, Konstantinopolis), Bizans imparatoriçesi (1042; 1055-1056). 1042'de kız kardeşi Zoe ile birlikte, 1055-56 arasında da tek başına hüküm sürmüştür.
Hayatı
Makedonyalılar Hanedanı'nın son temsilcisi olan Teodora, İmparator VIII. Konstantinile Byzantionlu Helena'nın üçüncü kızıydı. 1028'de geride erkek varis kalmadığı için tahtın gerçek hakimi olan ablası Zoe sayesinde bir "porfirogenneta" ("mor odada doğan" anlamına gelip tahtın meşru varislerine işaret eder) olarak sarayda imparatoriçe muamelesi gördü. Tahtın varisi olarak görülen Romanos Argiros'un evlenme teklifini kabul etmeyince, Romanos Teodora'nın kız kardeşi Zoe ile evlendi (1028).
Teodora bu olaydan sonra köşesine çekildiyse de birbirlerinden nefret eden kız kardeşler arasındaki çatışma kısa sürede su yüzüne çıkacaktı. Teodora, önce Zoe ve kocası III. Romanos Argiros (hükümdarlığı 1028-1034) ile anlaşmazlığa düştü. Sonra da kız kardeşinin ikinci kocası IV. Mikhail Paflagonyalı'ya (hükümdarlığı 1034-1041) karşı yapılan bir suikast girişimine karıştığı için Konstantinopolis'teki Petrion Manastırı'na kapatılarak rahibe olmaya zorlandı. Aynı yıl yeni imparator V. Mikhail'in (hükümdarlığı 1041-1042) tahttan indirilmesi amacıyla başlatılan bir isyan sırasında manastırdan çıkarılarak Zoe ile eşit haklara sahip imparatoriçe ilan edildi (21 Nisan-12 Haziran 1042); fakat Zoe'nin IX. Konstantin Monomakos'la (hükümdarlğı 1042-1055) evlenmesi üzerine tahttan çekildi.
1055'te IX. Konstantin'in ölümü üzerine 70 yaşında olmasına karşın bazı çevrelerin Nikeforos Bryennios'u tahta geçirme girişimine başarıyla karşı koyarak imparatoriçe oldu. Yönetimi sırasında soyluları denetimi altına aldı ve yolsuzlukları engellemeyi başardı. Teodora'nın kilise toplantılarına bir erkek edasıyla katılması Patrik I. Mikhail Kerularios'un tepkisini çekmişti. Hiç evlenmeyen Teodora'nın 31 Ağustos 1056'da ölmesiyle Makedonyalılar Hanedanı son buldu.
Dış kaynaklar
Birincil
- Psellos, Mikhail (çev. Işın Demirkent) (1992) Mikhael Psellos'un Khronographiası, Birinci Kitap, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları XIX.Dizi - Sa.12 . ISBN 975-16-0485-0
Diğerleri
- Ostrogorsky, Georg (çev. Fikret Işıltan), (1999 5. Baskı) Bizans Devleti Tarihi, Ankara: Türkiye Tarih Kurumu ISBN 975-16-0348-X (Orijinal 1. Baskı: 1940) say.297-313
- Gregory, Timothy E. (çev. Esra Ermert), (2008), Bizans Tarihi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları ISBN 978-975-08-1507-2
- Norwich, John Julius (1991) (İngilizce). Byzantium: The Apogee. Londra: Penguin. s. 325-327. ISBN 0-19-504652-8.
- Kazhdan, Alexander, ed. (1991) (İngilizce), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-504652-6
- H. Madler,(1894) Theodora, Michael Stratiotikos, Isaak Komnenos. Ein Stück byzantinischer Kaisergeschichte, 1894, s. 17-27.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: IX. Konstantin Monomakos |
Bizans İmparatoriçesi 1055–1056 |
Sonra gelen: VI. Mikhail |