Kelime

Örnekler
anne İnternet mavi o öğreniyorum sabahtan

Kelime ya da sözcük; tek başına anlamlı, birbirine bağlı bir ya da daha fazla biçim birimden (morfem) oluşan, ses değeri taşıyan dil birimi. Yazı dilinde her iki tarafında birer boşluk verilerek gösterilirler.^[1] Sözcükler, bir kök ve ona bağlı bir ya da daha fazla ekten oluşabilir.

Yazında sözcükler hecelerden, heceler ise harflerden meydana gelir. Bir sözcük en az bir harften ve en az bir heceden meydana gelir: can, at, mal, o vb. Sözcükler bir araya gelerek sözcük öbeklerini, cümlecik ve cümleleri meydana getirirler.

Günümüzdeki her milletin bir geçmişi olduğu ve o milletin birçok asır içinde şekillenerek günümüze ulaşması gibi, diller ve dilin birimi olan kelimeler de bir geçmişe sahiptir ve çeşitli şekillenmeler sonucu günümüz şekilleri ortaya çıkmıştır.^[2]

Etimoloji

Kelime sözcüğü Arapça كَلَامٌ kelâm (söz) sözcüğünden gelir. Öztürkçe sözcük kelimesi de yaygın olarak aynı anlamda kullanılır.

Türkçede sözcük türleri

• Ad ya da isim
• Adıl ya da zamir
• Bağlaç ya da rabıt
• Belirteç ya da zarf
• Eylem ya da fiil
• İlgeç ya da edat
• Önad ya da sıfat
• Ünlem ya da nida

Bu sözcük türlerinden ilk yedisi isim soyludur. Yani isimlerden türetilmiş ya da isimlerin farklı görevlerde kullanılmaya başlanmasıyla oluşturulmuştur. Eylemler (fiiller) ise kendi içinde önemli bir sözcük türünü oluşturur.

Sözcük türleri içinde en önemlileri ad ve eylemlerdir. Jean Deny, Türkçe'deki sözcük türlerini ad, eylem ve ilgeç olmak üzere üçe ayırır. Bu temel ayrım Türkçe için genelde kabul gören bir anlayışı gösterir. Çünkü, dilin anlatım yapısının temelinde yapılan bir iş vardır, bir de işi yapan kişi bulunur. Ad işi yapanı, eylem işin yapılışını bildirir. Öteki sözcük türleri ise yalnızca ad ve eylemin anlamlarını tamamlar.

Türkçede sözcük türleri birbirinden kesin çizgilerle ayrılmaz. Aynı sözcük ad, önad, belirteç, ünlem gibi görevleri üstlendiği için sözcük türlerini sınıflandırmak zordur. Bu konuda en geçerli ve kolay çözüm, sözcüklerin cümle içerisindeki anlam ve işlevlerine bakmaktır. Bu nedenle, bir sözcük belirli bir sözcük türü ile etiketlenmemeli, cümle içerisindeki anlam ve işleyişine göre değerlendirmelidir.^[3]

Dış bağlantılar

• Türk Dil Kurumu, Sözcük & Kelime

Kaynakça

1. Nadir Engin Uzun (1998), Dilbilgisinin Temel Kavramları (Türkçe Üzerine Tartışmalar), Ankara, s.28-29
2. Erdem KONUR,"GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE 'İYİ' KELİMESİ",Edebiyat ve Sanat Akademisi
3. Türkçe Dilbilgisi, Mehmet Hengirmen, 2005